Οι σύγχρονες συνθήκες παρακμής, που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες στα διάφορα πεδία δραστηριοποίησης, έχουν διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για να αναζητήσουν προοπτική, η οποία υπερβαίνει τις δυνατότητες του πολιτικού συστήματος με τα σημερινά κόμματα και το πολιτικό προσωπικό, που το διαχειρίζονται.

Αρκεί να ληφθούν υπόψη το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και οι επιπτώσεις του στον πρωτογενή τομέα και στον πληθυσμό, που δραστηριοποιείται σε αυτόν, αλλά και γενικότερα στην ευημερία των πολιτών με την άνοδο της ακρίβειας και την εξάρτηση από τα εισαγόμενα προϊόντα σε συνδυασμό με τον εξαναγκασμό των αγροτών σε επαγγελματικό αναπροσανατολισμό ή στην μετανάστευση και θα γίνουν ορατές τόσο οι συνθήκες παρακμής όσο και η ανάγκη αναζήτησης προοπτικής από τους πολίτες.

Το ίδιο ισχύει για το σκάνδαλο των ΕΛΤΑ. Η ηγεσία των Ελληνικών Ταχυδρομείων αποφάσισε να κλείσει 204 καταστήματα σε όλη την χώρα για να περιορισθούν οι δαπάνες. Ταυτοχρόνως όμως προωθούσε τον υπερδιπλασιασμό των ετήσιων βασικών αποδοχών των 7 διευθυντών των ΕΛΤΑ. Συγκεκριμένα προτάθηκε να αυξηθούν από τα 55.812 ευρώ, που είναι σήμερα, στα 125.000 ευρώ, δηλαδή αύξηση κατά 69.188 ευρώ (εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 1.12.2025).

Βέβαια οι διαστάσεις της παρακμής είναι ευρύτερες. Αυτό γίνεται εμφανές, εάν αναφερθούν η τραγωδία των Τεμπών και η διαχείριση της στο πολιτικό πεδίο, το πελατειακό κράτος και η λειτουργία της πολιτικής ως μέσου επίτευξης ατομικής ευημερίας, οι συνεχώς διευρυνόμενες ανισότητες και γενικά η έλλειψη εμπιστοσύνης σε πολιτειακούς θεσμούς, όπως η δικαιοσύνη και οι δημόσιες υπηρεσίες και αμέσως θα κατανοηθεί η στροφή των πολιτών στην αναζήτηση προοπτικής, η οποία υπερβαίνει τα σημερινά κόμματα και το πολιτικό τους προσωπικό.

Ενισχυτικά σε αυτά βέβαια λειτουργούν και οι κοινωνικές συνθήκες, οι οποίες διαπερνώνται από μη συνεκτικές αξίες σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα η έμφυλη βία στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat το 2025 καταγράφει πολύ αρνητικά δεδομένα. Το 36,5% των γυναικών έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία και το 42,6% σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία. Αυτά τα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατατάσσονται στα πιο υψηλά.

Επίσης από 23.3.2023 έως και 31.10.2025 καταγράφηκαν 42.256 θύματα ενδοοικογενειακής βίας, από τα οποία το 80% (33.743) είναι γυναίκες και 8.513 άνδρες. Ανοδική πορεία ακολουθεί και η βία στους ανηλίκους.

Γενικότερα αυτές οι συνθήκες παρακμής διαμορφώνουν κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας σε σχέση με την κοινωνική πορεία, το οποίο ενισχύεται ακόμη πιο πολύ από την δυναμική της εξέλιξης στο γεωπολιτικό πεδίο, η οποία παράγει μεγάλες ανισότητες μεταξύ των κοινωνιών ως προς την ευημερία και την ακολουθούμενη πολιτική από τις κυβερνήσεις στην διαχείριση των κλιματικών και περιβαλλοντικών ανισορροπιών, που δημιουργεί η ανθρώπινη δραστηριότητα.

Αποκαλυπτική της γνώμης των πολιτών για τα σημερινά κόμματα και την πολιτική διαχείριση της δυναμικής της εξέλιξης είναι δημοσκόπηση της MRB για τον τηλεοπτικό σταθμό OPEN τον Νοέμβριο του 2025. Το 36,5% των ερωτηθέντων θα ψήφιζε (σίγουρα ή μάλλον) ένα νέο κόμμα με επικεφαλή την πρόεδρο του Συλλόγου των Συγγενών των Θυμάτων στα Τέμπη Μαρία Καρυστιανού και το 55,5% δεν θα το ψήφιζε (σίγουρα ή μάλλον).

Γενικά το 54,6% κρίνει θετικά την πορεία της, στο πλαίσιο της οποίας εκφράζεται με αξιόπιστο τρόπο το ανθρώπινο και το κοινωνικό συμφέρον, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται η διαφθορά, που διαπερνά την πολιτική λειτουργία και ιδιαιτέρως τα κόμματα, όταν διαχειρίζονται κυβερνητική εξουσία.

Σύμφωνα δε με δημοσκόπηση της Metron Analysis για τον τηλεοπτικό σταθμό MEGA τα 5 βασικότερα προβλήματα της χώρας είναι η ακρίβεια (49%), η οικονομία (35%), η κρίση θεσμών (16%), η διαφθορά(14%) και η ανασφάλεια/ανεπάρκεια της κυβέρνησης (10%).

Θετικό εύρημα είναι, ότι η ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος και η έλλειψη επαρκούς εμπιστοσύνης σε αυτό δεν οδηγούν στην αναζήτηση προοπτικής σε μη δημοκρατικές οπτικές, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν υπάρχει πιθανότητα στροφής σε ακροδεξιό προσανατολισμό, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Γερμανία και άλλες). Αυτό πιστοποιείται και από εμπειρική έρευνα.

Το Σημείο για την Μελέτη και Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς σε συνεργασία με την εταιρεία about people πραγματοποίησαν έρευνα σε δείγμα 1.153 ατόμων άνω των 17 ετών πανελλαδικά για την καταγραφή των υπερσυντηρητικών τάσεων στην ελληνική κοινωνία.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας το 10,9% υιοθετεί από 8 έως 10 βαθιά αντιδραστικές θέσεις (μαύρο βαρόμετρο), ενώ το 2022 το ποσοστό ήταν 7,5%. Επίσης το 2022 υπήρχε ένα ποσοστό 14,4%, που δεν συμφωνούσε με καμία υπερσυντηρητική θέση, ενώ τώρα (2025) έχει πέσει στο 1,9%.

Βέβαια το 17,5% προτιμά σε ορισμένες περιπτώσεις την δικτατορία από την δημοκρατία. Το 28,4% αναγνωρίζει «καλές πλευρές» στην χούντα, ενώ το 2022 ήταν 23,5%. Το 73,5% θεωρεί τους μετανάστες υπερβολικά πολλούς, ενώ σημαντικό είναι και το εύρημα, ότι οι φιλοδικτατορικές στάσεις εντοπίζονται κυρίως σε απόφοιτους Μέσης Εκπαίδευσης.

Με αυτά τα δεδομένα στο κοινωνικό πεδίο τίθενται τα ερωτήματα, αν τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό συνειδητοποιούν την δυναμική, που αναπτύσσεται σταδιακά, αν πληρούν τις προϋποθέσεις για την αναζήτηση των αιτίων της απομάκρυνσης των πολιτών από την πολιτική λειτουργία και αν είναι σε θέση να προχωρήσουν στις αναγκαίες ριζικές αλλαγές, ώστε να αποκατασταθούν βιώσιμες και με αξιόπιστα χαρακτηριστικά σχέσεις με την κοινωνία.

Παράλληλα αναπτύσσεται προβληματισμός, αν η αναζήτηση προοπτικής από τους πολίτες μπορεί να πάρει διαστάσεις κοινωνικών κινημάτων, στο πλαίσιο των οποίων θα μπορούν να λειτουργούν ως ατομικά και συλλογικά υποκείμενα με δημοκρατικό προσανατολισμό, ώστε να είναι εφικτή η δρομολόγηση διαλόγου στις τοπικές κοινωνίες με στόχο την ανάδειξη και έκφραση μαζικά του ανθρώπινου και του κοινωνικού συμφέροντος και επιδίωξη την πραγμάτωση τους είτε με την δημιουργία νέων κομμάτων είτε με την επανεκκίνηση των σημερινών κομμάτων.

Παράλληλα πρέπει να επισημανθεί, ότι βασική παράμετρος για την δρομολόγηση της νέας και με προοπτική δυναμικής είναι η λήψη και πραγματοποίηση αποφάσεων σε λειτουργικό χρόνο. Η εξέλιξη ιδιαιτέρως σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και πολυπλοκότητας είναι ταχύτατη και αυτό καθιστά δύσκολη την διαχείριση του χρόνου χωρίς αρνητικές παρενέργειες στο μέλλον.

Ακόμη πιο δύσκολη είναι η οικοδόμηση των προϋποθέσεων για την διασφάλιση προοπτικής στο επίπεδο του συστήματος κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας, διότι αυτό σημαίνει αλλαγή του τρόπου ζωής των πολιτών. Και αυτό δεν είναι εύκολο ούτε στο κοινωνικό ούτε στο πολιτικό πεδίο. Στο κοινωνικό θα πρέπει να οριοθετηθεί πάλι και να αποκτήσει νέο περιεχόμενο η καθημερινότητα με εργαλείο τον ορθολογισμό και την βιωσιμότητα, με ταυτόχρονη αποστασιοποίηση από την οπτική της κοινωνίας του θεάματος και του καταναλωτισμού, στο πλαίσιο της οποίας δεν λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές παρενέργειες, όπως η μη οικοδόμηση ενσυναίσθησης, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση του περιβάλλοντος και άλλες.

Στο πολιτικό πεδίο θα πρέπει οι πολίτες να αντιμετωπίζονται ως ατομικά και συλλογικά υποκείμενα και όχι ως ψηφοφόροι, οι οποίοι με επικοινωνιακά μέσα εργαλειοποιούνται για την επίτευξη του στόχου της εκλογής και ανάληψης της ευθύνης διαχείρισης κυβερνητικής εξουσίας.

Η αναζήτηση προοπτικής σε συνθήκες παρακμής, η οποία διαπερνά τόσο το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας όσο και τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό δεν είναι εύκολο να ολοκληρωθεί σε λειτουργικό χρόνο. Όμως αρχίζει να συνειδητοποιείται από τους πολίτες, ότι η ακολουθούμενη πολιτική κατεύθυνση πρέπει να αλλάξει.

Βέβαια είναι βασική παράμετρος να γίνουν οι αναγκαίες κοινωνικές διεργασίες με δημοκρατικά κινήματα, τα οποία θα δρομολογήσουν την οικοδόμηση των προϋποθέσεων για την πραγμάτωση των ζωτικής σημασίας αλλαγών με στόχο την άρση των συνθηκών παρακμής και την πρόσδωση προοπτικής στην πορεία προς το μέλλον.