Τρεις διαφορετικοί δρόμοι ,τρεις διαφορετικοί κομματικοί τρόποι αναμετρώνται και αντιπαραβάλλονται στην δημόσια σφαίρα αυτόν τον μήνα, διεκδικώντας να καταγράψουν ουσία πέρα από την διαδικαστική τελετουργία .Ενα άτυπο τέλος μιας «εποχής στην κόλαση» μετα από την δεκαετή κρίση ,την πανδημία και με τους δαίμονες (Ουκρανία, ενέργεια, ακρίβεια, στασιμοπληθωρισμός, κλπ) ακόμη εδώ, απειλητικούς. Είναι τα κόμματα σε εκφυλισμό και αποδρομή και τα προγράμματα προσχηματικές ασκήσεις επι χόρτου, ή σημαίνουν ακόμη κάτι για την δοκιμαζομένη Δημοκρατία? Υπάρχει κάτι να ειπωθεί, να κουβεντιαστεί ,να εμπνεύσει να συνεγείρει να προκαλέσει πολιτικές νέων οριζόντων, ή μήπως η εποχή του μονόδρομου μετατρέπει τα πάντα σε επικοινωνιακή διελκυστίνδα καθημερινών εντυπώσεων?
1 .Το συνέδριο του κόμματος της ΝΔ περιορίσθηκε σε ότι μέχρι τώρα είναι η μανιέρα της συντηρητικής παράταξης. Η κλασσική αναφορά σε ότι διατηρεί την λαϊκή δεξιά ,τους νοικοκυραιους, συνήθως υπαλληλικής και εξαρτημένης εργασίας , κοντά σε αυτό που υπάρχει ,δεν το αμφισβητεί και δεν το αποσταθεροποιεί .Σιγουριά, αργές και όχι απότομες μεταβολές, τα αιτήματα για ασφάλεια και συνέχιση παροχών ,επιδομάτων, ευκαιριών για τα» δικά μας παιδιά». ένας διαχρονικός πελατιασμος υφέρπων και κρυπτομενος ,με υφέσεις και ευκαιριακές εξάρσεις κατά περίπτωση και επι προσωπικού. Σε κοινό πυρήνα του «πατρίς, θρησκεία ,οικογένεια « είναι και η κεντροφιλελευθερη πτέρυγα ,με κόσμο ποιο τολμηρό κυρίως μικροεπιχειρηματικο, αυτοαπασχολούμενο, δοκιμαζόμενο απ την πανδημία αλλά και δυναμικό στην αναζήτηση κοινωνικής ανόδου, συνήθως αυτοαναφορικής και ιδιοτελούς. Η λοιπή θεματολογία αβαθής ,πολυτεμαχισμενη ,με συντεχνιακά αιτήματα η τοπικές διαμαρτυρίες ,και φυσικά τα απαραίτητα κηρύγματα ενότητας και ομοψυχίας απέναντι στους αντιπάλους για διατήρηση της εξουσίας .Η αφανής παρουσία ολιγαρχων και σημαντικών οικονομικών παραγόντων δεδομένη και ισχυρή συμπληρώνει την οικογενειακή φωτογραφία του συνέδριου. Φυσικά η απόλυτη αποδοχή και στήριξη του υπερκινητικού πρωθυπουργού- μάνατζερ και της πρακτικής του μαξιμοκεντρισμου είναι δεδομένη
2. Το συνέδριο του Σύριζα αναπαρήγαγε όλα τα στερεότυπα μιας Αριστεράς από το παρελθόν με το ηθικό πλεονέκτημα σε αποδρομή, στο βαθμό που εχει κριθεί ήδη από την βάσανο της κυβερνητικής θητείας και που επιμένει στην τωρινή ξύλινη προσέγγιση και στις απλουστεύσεις του λαϊκισμού Ανδρωμένη πάνω σε ένα κύμα μνημονιακο όπου οι καταγγελίες προσελήφθησαν από τον κόσμο ως επιχειρήματα και όπου μετα το τέλος των ψευδαισθήσεων και την προσγείωση του 19 ,θεωρεί ακόμα την ήττα ιστορικό ατύχημα και όχι συνειδητή λαϊκή επιλογή .Συνεπώς επιμένει να μην προβαίνει σε αξιολόγηση της εμπειρίας στην αγία διακυβέρνηση 15-19, την αυτοκριτική και αναγνώριση των λαθών , αλλά το ίδιο αντανακλά και προσπαθεί να επιβάλλει σε όλη την κοινωνία. Η τωρινή αντιπολιτευτική τακτική αποτυπώθηκε απόλυτα σε αυτό το συνέδριο με την πόλωση ,τον διχασμό, την μισαλλοδοξία την καταστροφική αποτίμηση κάθε τωρινού επιτεύγματος ,την απόλυτη άρνηση εναλλακτικής ,αλλά και την απαξίωση έως δαιμονοποιηση των αντιπάλων. Φυσικά εκφράσθηκε και όλη η αριστερίστικη παθολογία με τις διάφορες πλατφόρμες πάνω στον κραταιό κρατικιστικό καμβά μιας Αριστεράς του μονοκόμματου του μονολιθικού και μονοσήμαντου , ξένη από έναν παλαιότερο λαμπρό και τόσο γόνιμο πλουραλισμό, χωρίς ανάσα και βαθμούς ελευθερίας για τους νέους ανθρώπους που ασφυκτιούν για ανανέωση και κίνηση. Ενας κόσμος καθηλωμένος, με ευρείες συμμετοχές πασοκικης προέλευσης ομοϊδεατών αλλά και ευκαιριακών γεφυροποιών , εξαντλεί την παρουσία του ομογενοποιουμενος σε πρακτικές ομάδων και συντεχνιών και εξακολούθηση -διατήρηση -ασφάλεια του κρατικού ως δημόσιου .Τα πάντα οδηγούν εκεί :ντουβάρια προσλήψεις, χρήματα και κυρίως κανένας έλεγχος ,καμμιά λογοδοσία, καμμιά αναπτυξιακή προοπτική ,μόνο συνωμοσίες ιδιωτικοποίησης από παντού και για τα πάντα. Στην κατάληξη τα πάντα κρίθηκαν και εδώ στην-μονοπρόσωπη - εκλογή ηγέτη που φυσικά ιδεολογικοποιηθηκε
3. Το νέο Πασοκ, μετά την έρημο, εχει την ευκαιρία του αυτοπροσδιορισμού, της ανάδυσης ξανά της κληρονομιάς σαν αξιακης αγκύρωσης αλλά και συνεχούς υπέρβασης ,διαρκούς μεταρρυθμισμου σαν προσαρμογής και ανταπόκρισης στο τωρινό αλλά και σαν συνέχειας ενός άλλου πολιτικού τρόπου. Στην εμπειρία των προηγούμενων της κρίσης ετών ,αυτή η διερεύνηση είχε δομικό χαρακτήρα στις αναζητήσεις των νομαρχιακών και στις περιφερειακές συσκέψεις πριν εκβάλλουν στο συνέδριο όπου μέσα από ομάδες εργασίας επιχειρείτο τόσο η σύγκλιση όσο και η ανάδειξη των νέων απόψεων για υλοποίηση. Μεγάλες αλλαγές και τολμηρές πολιτικές τομές για την ανάπτυξη ,την κοινωνική πολιτική και το κράτος προήρθαν από τέτοιες διαρκείς αναζητήσεις και αντιπαραθέσεις γόνιμης διαβούλευσης , που αποτελούσαν και ένα μεγάλο σχολείο πολιτικής διαπαιδαγώγησης και κατέληγαν σε αναζήτηση συναινέσεων για την πρόοδο. Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά τόσο από τη εξοντωτική αντιπαράθεση ομάδων που χαρακτηρίζει διαχρονικά τον αριστερό τρόπο ,όσο και την άκριτη αποδοχή εν αναμονή ωφελημάτων και πελατειασμού μιας συντηρητικής αντίληψης.
Αυτός ο συνδυασμός του ανοίγματος της κοινωνίας με την ελεύθερη αγορά, το επιτελικό κράτος που κινεί την χώρα πάνω σε ένα οδικό άξονα ανάπτυξης ,με αναδιανομή σε όλους και συμπερίληψη όλων, είναι η νέα σοσιαλδημοκρατική προοπτική που επαναφέρει την δυνατότητα σαν ευκαιρία συστηματική και όχι τυχαία. Η τωρινή ηγεσία έχει την πρόκληση να ξεφύγει απ' τις φοβίες και τις ανασφάλειες του νέου, την σύνθλιψη του "με ποιον θα πάτε" και να ανοίξει ένα τέτοιο διάλογο αναζήτησης, όχι μόνο στο συνέδριο αλλά και στη δημόσια σφαίρα, κάνοντας την διαφορά .