Ζήσιμος Λορεντζάτος και Όργουελ: το νόημα ενός ποιήματος

dimart 16 Νοε 2015

—του Διονύση Καψάλη—

Μετά την ευγενική παραχώρηση του υλικού από τις εκπομπές του Διονύση Καψάλη (Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2014), αναδημοσιεύουμε εδώ τα κείμενα της ενότητας «Κυριακή του ανθρώπου», συνοδευμένα από το αντίστοιχο ηχητικό αρχείο. Ευχαριστούμε τον Διονύση Καψάλη για την πρόθυμη συνεργασία με το dim/art. Καλή ανάγνωση και καλή ακρόαση!  

Σήμερα, το τέταρτο μέρος της δεύτερης εκπομπής, Κυριακ? 30 Νοεμβρίου 2014.

* * *

? δεύτερος λόγος πο? ?ναθυμήθηκα τ?ν Τζ?ρτζ ?ργουελ, ?πιμνημόσυνος κα? α?τός, ε?ναι ? Ζήσιμος Λορεντζάτος, ? ?πο?ος, σ? μι? ?π? τ?ς στερν?ς μελέτες του συνέθεσε ?ναν Φόρο τιμ?ς στ?ν E. A. Blair. Τριπλ?ς φόρος τιμ?ς, λοιπόν, κι ?π? ?δ?, ?π? τ? ραδιόφωνο: στ?ν ?λησμόνητο φίλο Λεωνίδα Λουλούδη, στ?ν Ζήσιμο Λορεντζάτο γι? τ? δέκα χρόνια ?π? τ? θάνατό του τ? 2004 κα? βεβαίως στ?ν συγγραφέα πο? το?ς συνδέει, ?κοντες, μετ? θάνατον: τ?ν Τζ?ρτζ ?ργουελ. ? μελέτη το? Λορεντζάτου ?ναφέρεται κυρίως σ? ?να δοκίμιο το? ?ργουελ μ? τ?ν τίτλο The Meaning of a Poem, «Τ? νόημα ?ν?ς ποιήματος». Τ? ποίημα πο? σχολιάζει ? ?ργουελ ε?ναι τ? περίφημο Felix Randal το? ?γγλου ?ησουΐτη ποιητ? Τζεράρντ Μάνλυ Χόπκινς (Gerard Manley Hopkins), ?να ?ληθιν? κορυφα?ο ποίημα, ?σύλληπτης ?μορφι?ς, δεξιότητας κα? ?νθρωπι?ς. Διόλου τυχα?ο ?τι τ? ποίημα α?τ? ?ρέσει στ?ν ?ργουελ. Ε?ναι τ? ?γκώμιο πο? συνέθεσε ?νας κορυφα?ος ποιητ?ς γι? ?ναν ?γγλο χειρώνακτα: ?ναν ?λμπάνη, τουτέστι ?ναν πεταλωτή. Διόλου περίεργο ?τι ?ρέσει τόσο στ?ν Λορεντζάτο. Τ? διαπερν? σ?ν ?λεκτρικ? ρε?μα ? πίστη του Χριστο?. Κα? πάνω ?π?  ?λα, κα? γι? το?ς δύο σχολιαστές, ε?ναι ?να τέλειο ποίημα, ?χος κα? νόημα μαζ? σοφ? συνταιριασμένα: ?να δεκατετράστιχο, ?να ?ρτιο πετραρχικ? σονέτο σ? ?πιμηκυσμένο στίχο. Σ?ς τ? διαβάζω πρ?τα στ? μετάφραση το? Ζήσιμου Λορεντζάτου. ?πειτα θ? τ? ?κούσουμε στ? πρωτότυπο, ?πως τ? διαβάζει ? ?ρλανδ?ς ?θοποι?ς Σίριλ Κιούζακ (Cyril Cusack).

? Felix Randal ? ?λμπάνης, ? ?ληθεύει π?ς πέθανε; π?ς τέλειωσε τ? χρέος μου, ?μένα πο? παρακολούθησα ?π? κοντ? τ? ?ντρίκιο καλούπι το? χοντροκόκαλου κα? σκληραγωγημένου α?το? ?μορφάνθρωπου ν? λιώνει, ν? λιώνει, ?σότου παραλήρησε τ? λογικ? κα? κάποιες μοιρα?ες τετράδιπλες διαταραχές, σαρκωμένες μέσα του, ?ρχίνισαν ?λες μαζ? ν? κονταροχτυπιο?νται;

Τ?ν τσάκισε ? ?ρρώστια. Στ?ν ?ρχ? βλαστήμησε ?ργισμένος, ?μως συνέφερε μ? τ? ?γιο μύρος κα? τ? ?πόλοιπα, ?ν κα? ?π? κάμποσους μ?νε προτύτερα μαλάκωνε μ? τρόπο ο?ράνιο ? καρδιά του, ?π? τότε πο? το? πρόσφερα τ? γλυκιά μας τ?ν ?φεση κα? τ?ν ξαγορασμό. ? ναί, ? Θε?ς ?ς τ?ν ?ναπάψει μ? ?ποιοδήποτε τρόπο κι ?ν ?μάρτησε!

Ν? βλέπομε το?ς ?ρρωστους μ?ς το?ς κάνει ?γαπητούς, κα? μ?ς κάνει κα? ?μ?ς μαζ? ?γαπητούς. Τ? λόγια μου σ? παρηγόρησαν, τ? ?γγιγμά μου πράυνε τ? δάκρυ σου, τ? δάκρυ σου μο? ?γγιξε τ?ν  καρδιά, τέκνο μου. Felix, φτωχ? Felix Randal?

πόσο μακρι? ?π? το?τα προσχεδιάστηκαν, ?λα τ? πι? ντερμπεντέρικα χρόνια σου, ?ταν μπροστ? στ? ?γριωπ? τ? πετροκάμινο, δυνατ?ς ?νάμεσα στο?ς ?μοιους σου, χάλκευες γι? τ? θεόρατο ψαρ? χοντράλογο τ? λαμπερ? κα? βροντερ? σαντάλι του!

Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art