Όταν τα βιβλία «προφητεύουν»

Κώστας Κούρκουλος 14 Δεκ 2025

Όταν πηγαίνω σε παρουσίαση βιβλίου, εκείνο που με ενοχλεί ιδιαίτερα, είναι το αποκρουστικό φαινόμενο, κάποιοι από τους μετέχοντες στην παρουσίαση να μην έχουν διαβάσει το βιβλίο που παρουσιάζουν και να φλυαρούν περί τον εαυτό τους.

Θυμάμαι καθηγητή του Παντείου, που ταλαιπώρησε τους νέους - και τους φοιτητές του - μπερδεύοντας την ακατάσχετη προσωπική του φλυαρία με την σκέψη, ο οποίος, σε παρουσίαση βιβλίου που έκανε, ξεκίνησε δηλώνοντας ότι δεν το έχει διαβάσει!!

Ε λοιπόν... Ξεκίνησα να γράφω για το «Books Journal» την παρουσίαση του βιβλίου του Ηλία Κανέλλη «Και αυτοί είναι η Ελλάδα», στο οποίο περιέχονται συνεντεύξεις κορυφαίων Ελλήνων διανοητών και «εργατών της σκέψης και το λόγου, που θα λέγαμε παλιότερα, το οποίο με έχει συναρπάσει.

Διότι, όπως γράφω στον πρόλογο της παρουσίασης, δεν πρόκειται για συνήθεις συνεντεύξεις αλλά για πραγματικά δοκίμια, όπου ο κάθε συνεντευξιαζόμενος εισφέρει το αποτέλεσμα του δικού του μεταβολισμού σε ό,τι είδε, άκουσε ή διάβασε, σε σχέση με τα μεγάλα θέματα της χώρας μας.

Και βεβαίως είναι βιβλίο του Ηλία Κανέλλη, με την συνδρομή κάποιων σημαντικών συνεργατών του που βρέθηκαν μαζί του σε πολλές συνεντεύξεις, για έναν πονηρό λόγο του «Λόγου».

Διότι, όπως είχα διαβάσει παλιά σε μία επιστολή του Ένγκελς προς τον Μαρξ - ελπίζω να θυμάμαι καλά - στις ερωτήσεις εμπεριέχεται συνήθως και η απάντηση του ερωτώντος... Άρα η συνέντευξη είναι - και γι' αυτό το λόγο- έργο και του ερωτώντος.

Προκειμένου λοιπόν να αποφύγω το ατόπημα να κάνω αδιάβαστος την παρουσίαση, μόλις είδα τον ατέλειωτο πλούτο (κυριολεκτώ) που περιέχουν οι συνεντεύξεις, είπα μέσα μου: αυτό το βιβλίο απαιτεί και ατέλειωτο διάβασμα.

Τελειώνοντας λοιπόν σήμερα την δεύτερη ανάγνωση, ώστε το γράψιμο να αρχίσει ταυτόχρονα με την Τρίτη, έπεσα σε ένα απόσπασμα της συνέντευξης του Πασχάλη Κιτρομηλίδη, του κορυφαίου μελετητή του νεοελληνικού διαφωτισμού, το οποίο σχετίζεται άμεσα με όσα βλέπουμε στις μέρες μας, με πυρήνα την Κρήτη.

Στην οποία, ταυτόχρονα με τα φοβερά που συνέβησαν εκεί, όταν εκδηλώθηκε "εμφύλιος πόλεμος" με πραγματικά πυρά σε ένα χωριό, είμαστε μάρτυρες και της καταρράκωσης κάθε έννοιας νομιμότητας, μέσω της διαφθοράς του «λαού» και των θεσμών.

Οπότε είπα να το μοιραστώ με όσους με τιμούν με την προσοχή τους, αφού επιχειρεί μία εξήγηση της «ιστορικής μοίρας» της Κρήτης:

Σε ερώτηση του Ηλία Κανέλλη σχετικά με το αν ήταν προβληματική η θέση της εκκλησίας "Καλύτερα φακιόλι τουρκικό παρά δυτική τιάρα" - να πώς στην ερώτηση εμπεριέχεται και απάντηση - απαντά ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης:

«'Οσοι υποστηρίζουν το "τουρκικό φακιόλι" δεν βλέπουν τι έγινε μετά; Ας δούμε το παράδειγμα της Κρήτης. Η Κρήτη ήταν κομμάτι της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης και έναν αιώνα μετά, με την Οθωμανική κατάκτηση, έγινε ένα από τα πιο υποανάπτυκτα μέρη της Ευρώπης. Θα θέλω τουρκικό φακιόλι; Να μου λείπει»!

Όταν τα βιβλία «προφητεύουν», αυτά μαθαίνουμε.