Το χαμένο νόημα των γιορτών

Γιώργος Λιγνός 26 Δεκ 2025

Όσοι ήσασταν  παιδιά όπως κι εγώ  τα μεταπολεμικά χρόνια  θα θυμάστε πως η προσμονή των γιορτών ήταν πολύ μεγαλύτερη από ότι σήμερα. Θυμάμαι να περιμένω τις γιορτές των Χριστουγέννων   και τη μητέρα μου να στολίζει όπως μπορούσε το σπίτι. Κάθε χρόνο κολλούσε σε ένα τοίχο αστέρια  που είχε φτιάξει από γυαλιστερά χρωματιστά  χαρτόνια  δημιουργώντας έναν έναστρο ουρανό. Όταν ολοκλήρωνε το στολισμό  στο σαλόνι  ήξερα  ότι τα Χριστούγεννα είναι πια κοντά. 

Τότε δεν έβγαιναν τα χριστουγεννιάτικα  στολίδια στα μαγαζιά  πριν τις αρχές  Δεκέμβριου. Τα στολίδια  ήταν ακριβά  και τα φυλάγαμε  με προσοχή. Ανοίγαμε τα κουτιά προσεκτικά    και μαζί με τα στολίδια  έβγαιναν  και οι μνήμες από τα προηγούμενα Χριστούγεννα.  Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες  έκαναν την εμφάνιση τους  σιγά σιγά στα ζαχαροπλαστεία  προετοιμάζοντάς μας για την ξεχωριστή περίοδο των εορτών. Η προσμονή ήταν πραγματική.

Γιατί οι γιορτές βιώνονται πιο έντονα όταν πραγματικά τις λαχτάρας κάνοντας   το νόημα τους να   λάμπει πιο καθαρά στα  μάτια σου.

Τα διαστήματα  της παύσης  αναμεσά στις διάφορες γιορτές  μέσα στο χρόνο μας προετοίμαζαν για την επόμενη γιορτή μαθαίνοντάς μας  την υπομονή και την προσμονή.

Τότε κανείς  καταστηματάρχης  δεν τολμούσε να  στολίσει γιορτινά για τα Χριστούγεννα   από τις αρχές  Νοεμβρίου  ή και νωρίτερα.

Αυτό που  συμβαίνει σήμερα όπου στο όνομα της εμπορικότητας   οι γιορτινές    περίοδοι διαστέλλονται  είναι μια διαστροφή της εννοίας του ρυθμού.  Ρυθμός σημαίνει παύση, αρχή δράσης ,  κλιμάκωσή της, κορύφωση και έπειτα     αποκλιμάκωση μέχρι να φτάσουμε στην   παύση. Όλη μας η ζωή  στηρίζεται σε ρυθμούς.

Αισθάνομαι πως σήμερα  ολοένα και περισσότερο φοβόμαστε τις παύσεις.  Λες και θέλουμε  να είμαστε συνεχώς  σε ένα  ωραίο ατέλειωτο παραμυθάκι, ικανοποιώντας  την εκάστοτε φαντασίωση. 

Με τον τρόπο αυτό  είναι σαν να  επιδιώκουμε  ένα μονοδιάστατο ευχάριστο  βίωμα.

Τα  χιλιάδες λαμπάκια  μάλλον συσκοτίζουν παρά  φωτίζουν την καρδιά μας.   Πόσο μάλλον   που οι γιορτές  των Χριστουγέννων κρατάνε  12 μέρες κι έχουν πολλές  μικρές  μεταβολές διάθεσης. Το Άγιο 12ημερο είναι γεμάτο συμβολισμούς  και οι γιορτές του  δεν είναι στην τύχη  βαλμένες. 

Δεν είναι τυχαίο ότι η Πρωτοχρονιά  είναι στο μέσο  της περιόδου αυτής. Η  σύνδεση μας με τον ηλιακό κύκλο του χρόνου (αστρονομία) συνδέεται έτσι με την πνευματική διάσταση  των Χριστουγέννων, όπως κι αν τα προσλαμβάνει ο καθένας μας.

Ας αναλογιστουμε  την παιδικη αφηγηση των καλικάντζαρων, των χθόνιων εκείνων δυνάμεων  που  ανεβαίνουν πάνω στη γη για αυτές τις 12 μέρες. Αυτές  τις  μέρες  κατά πως λένε οι μύστες  ο πραγματικός  κόσμος   είναι ανοικτός  στο συμπάν.  Κι εμείς  καλούμαστε να  αποφασίσουμε αν θα αφήσουμε  τις δοξασίες αυτές  να μιλήσουν μέσα μας, αν θα  τις ακούσουμε  σαν ένα  ενδεχόμενο, αφήνοντας για λίγο στην άκρη την ατσάλινη λογική. 

Κι αν πάλι είστε αγνωστικιστές  ή δηλώνετε  άθεοι, δείτε το όλο αυτό σαν ένα όμορφο παραμύθι που μιλάει στην  καρδιά.

Έτσι κι αλλιώς  εμείς οι λάτρεις  των Χριστουγέννων δεν το κάνουμε από ομολογιακή διάθεση πάρα μια  ανάγκη να ζεσταθεί η ψυχή μας.

Και δόξα τω θεώ  οι μνήμες  είναι πάντα εδώ  να μας  γυρίσουν μερικές δεκαετίες πίσω, τότε  που και το κέρασμα  με κουραμπιέδες  η μελομακάρονα  στα κάλαντα ήταν κι αυτό καλοδεχούμενο αν ο νοικοκύρης του σπιτιού δεν είχε να μας δώσει κανένα δίφραγκο η  τάλιρο.

Καλές και εγκάρδιες γιορτές   σας εύχομαι