Ευρωεκλογές: η ατζέντα για την νίκη

Μιλτιάδης Νεκτάριος 27 Απρ 2024

Περίπου 30 κόμματα διεκδικούν την ψήφο των πολιτών για τις Ευρωεκλογές. Παρόλα αυτά, καμία πρόταση, κανένας διάλογος, καμία πολιτική θέση δεν έχει ανακοινωθεί για την θέση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά των επερχόμενων Ευρωεκλογών θα είναι η τεράστια αποχή και η άνοδος των ακροδεξιών παρατάξεων.

Η θέση μας είναι ότι οι Ευρωεκλογές αποτελούν την σημαντικότερη ευκαιρία για την δημιουργία ευρύτερων διακρατικών πολιτικών συμμαχιών για την επιδίωξη κοινών στόχων, οι οποίοι να εξυπηρετούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας.

Όμως ποια Ευρώπη μπορεί να εξυπηρετεί τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας; Η Ευρώπη μιας διακρατικής συνεργασίας, όπως είναι σε μεγάλο βαθμό σήμερα; Ή μια Ευρώπη με ισχυρά ευρωπαϊκά όργανα, με κοινή ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική, με κοινή ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, με κοινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, με κοινή ευρωπαϊκή φορολογική πολιτική; Θέλουμε την σημερινή διακρατική συνεργασία ή μια Ομοσπονδιακή Ευρώπη;

Η σημερινή Ευρώπη που βασίζεται στη διακρατική συνεργασία εξυπηρετεί τις βόρειες χώρες, οι οποίες όπως είναι λογικό δεν πρόκειται να συναινέσουν οικειοθελώς  σε καμία ουσιαστική μετατόπιση προς κάποια μορφή ομοσπονδίας, παρά μόνον όταν το δίλλημα που θα αντιμετωπίσουν θα απειλεί ευθέως τα συμφέροντά τους. Ως αποτέλεσμα του σημερινού συσχετισμού δυνάμεων, οι πόροι που αναδιανέμονται είναι λιγότεροι από 2% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Αντιθέτως, η λογική της Ομοσπονδίας, που ΠΡΈΠΕΙ να είναι ο στόχος των μικρότερων χωρών, είναι η σμίκρυνση των διαφορών μεταξύ των ισχυρότερων και των πιο αδυνάμων. Τα όργανα της Ομοσπονδίας εργάζονται για την σύγκλιση μεταξύ μεγάλων και μικρών. Έχουν ως έργο την μεταφορά πόρων από τις πιο πλούσιες συνιστώσες της Ομοσπονδίας στις πιο φτωχές. Όλες οι Ομοσπονδίες του κόσμου -- ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ελβετία -- έχουν αυτή την λογική. Στις Ομοσπονδίες αυτές το ποσοστό των πόρων που αναδιανέμονται ανέρχεται περίπου στο 30%  του ΑΕΠ.

Στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο, οι πολιτικές παρατάξεις θα κληθούν να στηρίξουν είτε την Φον Ντερ Λάιεν είτε τον Ντράγκι. Ακούγεται ότι ο Μάριο Ντράγκι προωθείται από τον Μακρόν για την προεδρία της Κομισιόν. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Ντράγκι θα προωθήσει τόσο την υπόθεση της Ομοσπονδίας όσο και την Αμυντική θωράκιση της ΕΕ. Χώρες όπως η Ελλάδα δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου για να αφήσουν να χαθεί μια ακόμα ευκαιρία για την μετατροπή του αιτήματος της ομοσπονδίας σε κύριο θέμα των Ευρωεκλογών. Οι επισπεύδοντες πρέπει να είναι οι χώρες του Νότου: Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία (εάν παραχωρηθεί η ηγεσία της συμμαχίας στη Γαλλία, στο πλαίσιο μιας Μεσογειακής Συνεργασίας, ακόμα καλύτερα).

Το πρώτο βήμα για την οικονομική ενοποίηση της ΕΕ βασίστηκε στην ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων, κεφαλαίων και εργαζομένων. Η νομισματική ενοποίηση, χωρίς την παράλληλη λειτουργία των κατάλληλων δημοσιονομικών μηχανισμών, οδήγησε στην αύξηση των ανισοτήτων με την μεταφορά εμπορικών πλεονασμάτων προς τις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες. Αυτές οι αρνητικές συνέπειες επιτείνονται περαιτέρω σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης.

Αυτός είναι και ο κύριος λόγος της μεγάλης απογοήτευσης της πλειονότητας των ευρωπαίων  πολιτών, οι οποίοι ανέμεναν ότι το ισχυρότερο οικονομικό γκρουπ του πλανήτη θα ήταν σε θέση να τους προσφέρει μεγαλύτερη οικονομική προστασία, μέσω των μηχανισμών εξομάλυνσης των ανισορροπιών των οικονομικών κύκλων της κάθε περιφέρειας της Ένωσης. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί διότι δεν έχει γίνει ακόμα το δεύτερο βήμα, με την δημιουργία μιας πολιτικής ομοσπονδίας της Ευρώπης.

Οι βόρειες  χώρες της Ευρώπης δεν πρόκειται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για δημιουργία Ομοσπονδίας, διότι εξυπηρετούνται τα μέγιστα από το υφιστάμενο καθεστώς των διακρατικών συνεργασιών που περιορίζουν την αναδιανομή στο 2% του ΑΕΠ. Ούτε, όμως, οι χώρες αυτές θα επιθυμούσαν μια διάλυση της κοινής αγοράς προϊόντων, κεφαλαίων, και εργαζομένων. Η πρόκληση πρέπει να έλθει από την Συμμαχία του Νότου,  με την μορφή που είχε υπονοήσει το STRATFOR πριν μερικά χρόνια: «είτε προχωρούμε σε Ομοσπονδία, είτε καταργούμε την κοινή αγορά προϊόντων και κεφαλαίων». Αυτό είναι για τις βόρειες  χώρες της ΕΕ   “an offer that they cannot refuse” , διότι δεν είναι διατεθειμένες να χάσουν την καλύτερη εσωτερική αγορά του πλανήτη των 500 εκατομμυρίων καταναλωτών.

Επομένως, δεν υπάρχει περίπτωση διάλυσης της ΕΕ, διότι δεν συμφέρει κανένα μέλος της. Αυτό που χρειάζεται είναι η δημιουργία της Συμμαχίας του Νότου που θα θέσει σε κίνηση τον μηχανισμό της ιστορικής μετεξέλιξης της ΕΕ.  Πρέπει, λοιπόν, να επιδιωχθεί η σύναψη της εν λόγω συμμαχίας το ταχύτερο δυνατόν. Και η Ελλάδα πρέπει να είναι το επισπεύδον μέλος διότι δεν έχει πλέον ούτε χρόνο ούτε αντοχές, διότι έχει ήδη περιπέσει στη 26η θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ.   

Τα  πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, αντί να ασχολούνται με την ανούσια προώθηση των διαφόρων Celebrities στις Ευρωεκλογές, για να περιφέρουν την ανυπαρξία τους στη Grand Place των Βρυξελλών,  θα ήταν προτιμότερο  να επιδιώξουν μια εθνική συναίνεση στο εσωτερικό και, στη συνέχεια, να πρωτοστατήσουν για την δημιουργία μίας συμμαχίας του Ευρωπαϊκού Νότου, που θα αναλάβει (1) συγκεκριμένες πολιτικές «δημιουργικού εκβιασμού» για την σταδιακή και συμφωνημένη πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, και (2)   θα ανακοινώσει τώρα την υποστήριξη του Μάριο Ντράγκι για την Προεδρία της Κομισιόν.   

Τέτοιες εξελίξεις θα συνέβαλαν στην ταχεία αναστροφή των  αρνητικών απόψεων των ευρωπαίων πολιτών προς τις Βρυξέλλες, θα αύξαναν την συσπείρωση των πολιτών γύρω από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και, τελικά,  θα ενέτειναν την δυναμική της ταχύτερης υλοποίησης της πολιτικής ένωσης και της  αμυντικής θωράκισης της ΕΕ.