Μία κριτική στο νόμο για τα πανεπιστήμια

Ιωακείμ Γρυσπολάκης 26 Ιουλ 2022

Στις 13 Ιουλίου 2022 ψηφίστηκε ο νόμος  «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα». Η εμπλοκή μου από το 1992 έως σήμερα στα των πανεπιστημίων και η επιμονή μου για τήρηση της προεκλογικής υπόσχεσης «Θα επανέλθει ένας βελτιωμένος νόμος 4009 με τη βοήθεια των συντακτών του» δεν μου επέτρεψαν να σχολιάσω εν θερμώ τον νέο νόμο. Θεώρησα ορθό να καταθέσω τη γνώμη μου εν ψυχρώ.

Ο νέος νόμος, που έρχεται σε αντικατάσταση των νόμων 4009/2011 και 4076/2012, αλλά και των νόμων Μπαλτά, Φίλη και Γαβρόγλου, που κατήργησαν ό,τι προοδευτικό και μεταρρυθμιστικό είχε νομοθετηθεί στο παρελθόν και δημιούργησαν το τερατούργημα της συλλήβδην κατάργησης της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, είναι πλέον γεγονός. Η προσπάθεια όλων πρέπει πλέον να επικεντρωθεί στην άμεση εφαρμογή του, αλλά και στην επισήμανση των αβελτηριών και παραλείψεων.

Έχω την βεβαιότητα ότι, εάν είχε συγκροτηθεί επιτροπή επεξεργασίας των αβελτηριών και παραλείψεων των νόμων 4009 και 4076 και σύνταξης ενός νέου, που θα ετίθετο σε διαβούλευση και θα ψηφιζόταν εντός του 2020, θα είχαμε ένα πιο τολμηρό αποτέλεσμα όσο και πιο αποτελεσματικό και εφαρμόσιμο νόμο-πλαίσιο. ¨Ένα νόμο – πλαίσιο, που θα έδινε τη δυνατότητα σε κάθε πανεπιστήμιο να συντάξει τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες και τα πλεονεκτήματα που έχει να επιδείξει. Διότι ο νέος νόμος θέτει όλα ανεξαιρέτως τα πανεπιστήμια στο ίδιο καλούπι, περιγράφοντας με κάθε λεπτομέρεια κάθε βήμα λειτουργίας του.

Προσβλέπαμε όλοι ότι θα επανέλθει το όργανο, το οποίο είχε θεσμοθετηθεί από το αρχικό νομοσχέδιο, που κατέληξε στον ν.4009, με αρμοδιότητες την επιλογή πρύτανη και κοσμητόρων, τον προγραμματισμό των δράσεων και προσέλκυσης επενδύσεων και δωρεών, αλλά και τον έλεγχο των μονομελών οργάνων. Αντί αυτού, είδαμε ένα Συμβούλιο Διοίκησης (ΣΔ), το οποίο έχει εκτελεστικές αρμοδιότητες και στο οποίο προεδρεύει ο από αυτό εκλεγόμενος και ελεγχόμενος πρύτανης.

Είδαμε να παραλείπεται σκοπίμως (παρά τις επισημάνσεις που έγιναν) το άρθρο του νόμου 4009, που προέβλεπε ότι όλα τα τμήματα μιας σχολής λειτουργούν υποχρεωτικά στην ίδια περιοχή, προκειμένου να γίνεται οικονομία κλίμακος τόσο ακαδημαϊκή όσο και οικονομική. Είδαμε, επίσης, να μην αντιμετωπίζεται με τόλμη η καταστροφική κατάργηση της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Αντ’ αυτού είδαμε να δίδεται η δυνατότητα στα πανεπιστήμια να ιδρύουν Σχολές Εφαρμοσμένων Επιστημών, 3,5 ετών φοίτησης, τα οποία θα απονέμουν πτυχία που θα εντάσσονται, όσον αφορά στα επαγγελματικά δικαιώματα, στο Επίπεδο 6 του European Qualification Framework, όπου δηλαδή εντάσσονται και τα πτυχία των μηχανικών και γεωπόνων 5ετούς φοίτησης.

Είδαμε, τέλος, να παραλείπεται ένα πολύ σημαντικό, κατά την άποψή μας, θέμα, αυτό του ν.π.ι.δ. (άρθρο 58, ν.4009/2011), το οποίο θα διαχειρίζεται την περιουσία του ιδρύματος, τα ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα και τις start up εταιρείες από τις καινοτόμες ιδέες των ερευνητών του.

Ο νέος νόμος έχει πολλά θετικά και καινοτόμα άρθρα, όπως είναι το εσωτερικό πρόγραμμα Erasmus, τα βιομηχανικά διδακτορικά και το διπλό πτυχίο. Θα επαναλάβω, επίσης, ότι μία πραγματική επανάσταση ήταν η καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και η ταυτόχρονη ενίσχυση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης. Περιμέναμε, όμως, ότι αυτό θα έχει εξ ίσου τολμηρή συνέχεια. Η κυβέρνηση είχε την ευκαιρία, αφού η προεκλογική δέσμευση μπορούσε να εφαρμοστεί και υλοποιηθεί από το πρώτο έτος θητείας της, αλλά την απώλεσε. Η δε εκ μέρους της αποδοχή της κατάργησης της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (κάτι που θεωρώ ως μείζονος σημασίας δημαγωγική και εγκληματική ενέργεια εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ) έδωσε την ευκαιρία στον τελευταίο να εξαγγείλει ότι, εφ’ όσον γίνει και πάλι κυβέρνηση, θα εντάξει ακόμη και τα ΙΕΚ διετούς φοίτησης στα πανεπιστήμια, θα καταργήσει την ΕΒΕ και θα εισάγει τους πάντες στα πανεπιστήμια. Βέβαια δεν μπορώ να μην θυμηθώ το άρθρο 70 του Προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ για τα Πανεπιστήμια (Απρίλιος 2022): «θα αγοραστούν ηλεκτρικά λεωφορεία για να μεταφέρουν τους υπαλλήλους και φοιτητές δωρεάν στις πανεπιστημιουπόλεις».

Πηγή: www.tanea.gr