Τι είναι αυτό που κάνει κάθε προσπάθεια στο κεντρώο μεταρρυθμιστικό χώρο τα τελευταία 3 χρόνια να αποτυγχάνει; Πως είναι δυνατόν μια ολόκληρη γενιά ικανών και νέων στελεχών που μεγάλωσαν στο ΠΑΣΟΚ και βρίσκονται είτε εντός της Δημοκρατικής Συμπαράταξης είτε πέριξ αυτής να μην μπορούν να αναγεννήσουν το χώρο; Πως γίνεται στο Ποτάμι να συγκεντρώθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια πολύ αξιόλογα στελέχη και ενεργοί πολίτες με παρόν, παρελθόν και μέλλον αλλά το κόμμα – κίνημα κατά άλλους – να βρίσκεται στο όρια της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης; Πολλές αναλύσεις έχουν γίνει και γίνονται. Η ουσία είναι μία. Κανείς δεν πείθει.
Για κάποιο λόγο ότι και να ειπωθεί, όποιοι και αν πάρουν την πρωτοβουλία, επιφανείς καθηγητές, άφθαρτοι νεοεισερχόμενοι στην πολιτική, καταξιωμένοι πολιτικοί του παρελθόντος, κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να συγκινήσει το μεγάλο αλλά κυρίως το πιο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας. Αντίθετα ένα σημαντικό τμήμα αυτής της κοινωνίας δείχνει να εμπιστεύεται, ακόμα και αν ακολουθεί μια ολοφάνερα καταστροφική πολιτική, ακόμα και αν η ταύτιση λόγων και πράξεων είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, κόμματα ακραία λαϊκιστικά χωρίς πρόγραμμα και χωρίς καμία συνέπεια.
Κι όμως. Όσο και αν ακούγεται παράδοξο η ασυνέπειά τους είναι συνεπής. Ο κόσμος που τους στηρίζει γνωρίζει και μάλιστα βιωματικά, ότι οτιδήποτε και αν εκφωνηθεί είναι υπό αίρεση. Όποιο σκληρό μέτρο, όποια περικοπή, οποιοδήποτε μνημόνιο και αν συμφωνηθεί, το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι με κάποιο τρόπο θα καταφέρουμε να κάνουμε ότι μας βολεύει. Μια πρακτική συνεχής και επαναλαμβανόμενη . Μια πρακτική ειλικρινής.
Στον αντίποδα όσο καλές και αν ήταν οι προθέσεις καμία προσπάθεια από όσες έγιναν δεν διακρινόταν για την συνέπειά της. Το Ποτάμι αν και με όρους επικοινωνιακούς τα πήγε αρχικά πολύ καλά, εσωτερικά δεν μπόρεσε να λειτουργήσει ούτε κατ ελάχιστο με βάση τις αρχές που πρέσβευε. Το ΠΑΣΟΚ τόσο το επίσημο όσο και το όλο, εξακολουθεί να είναι κατειλημμένο από το ειδικό βάρος των ιστορικών στελεχών αλλά και των εσωτερικών μηχανισμών που δεν επιτρέπουν την όποια αλλαγή.
Ένα σύγχρονο πολιτικό κόμμα για να μπορεί να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών αλλά και να κάνει τη διαφορά στο πολιτικό σύστημα θα πρέπει πρωτίστως να καταστεί αξιόπιστο. Και όπως στη ζωή, ο καλύτερος τρόπος για να κερδίσεις το σεβασμό και την αξιοπιστία είναι να εφαρμόζεις ο ίδιος τις ιδέες που πρεσβεύεις. Όταν το κόμμα μιλά για θεσμούς θα πρέπει πρώτο το ίδιο να έχει όργανα και διαδικασίες, όχι απλά αποτελεσματικά αλλά και τέτοια που θα τα χρησιμοποιεί και θα τα σέβεται. Όταν εκφωνεί μεταρρυθμίσεις που στηρίζονται στη πληροφορική θα πρέπει τα στελέχη, του επικεφαλής προεξέχοντος, να είναι κοινωνοί και χρήστες των τεχνολογιών αυτών. Όταν μιλά για ανοικτή κοινωνία και δημοκρατικές διαδικασίες θα πρέπει πρώτα να εξασφαλίζει την ισοτιμία των μελών και στελεχών του.
Ο ευρύτερος κεντρώος χώρος δεν μπορεί να εκφραστεί από τα υπάρχοντα σχήματα. Το Ποτάμι στο συνέδριο του οφείλει να πάρει μια γενναία απόφαση και να δηλώσει το παρόν στη δημιουργία ενός νέου κόμματος με συμμετοχή από μηδενική βάση όλων των δυνάμεων του μεταρρυθμιστικού κέντρου, της σοσιαλδημοκρατίας και της ευρωπαϊκής αριστεράς. Ένα νέο κόμμα που θα δημιουργηθεί με γνώμονα την επανάκτηση της αξιοπιστίας στην πολιτική και το πολιτικό σύστημα. Ένα κόμμα που θα αποκτήσει την επανασύνδεσή του με τη κοινωνία, αντιμετωπίζοντας τη με ρεαλισμό αλλά την ίδια στιγμή δίνοντας το όραμα για το εφικτό αύριο. Η λειτουργία του οφείλει να αντικατοπτρίζει τη πρόταση πολιτικής του και το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η δημιουργία του ισχυρού αυτού πλαισίου. Ας το τολμήσουμε.
*Το μεταρρυθμιστικό κέντρο και η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να εκφραστούν όχι από ένα κόμμα αρχηγικό αλλά από ένα κόμμα αρχών”(Παράφραση από την ταινία του Σταύρου Τσιώλη “Ας περιμένουν οι γυναίκες” στη μνήμη του Σάκη Μπουλά. )