Εκτός μνημονίου, αλλά πώς;

Παναγιώτης Παναγιώτου 21 Απρ 2014

Βγαίνουμε από το μνημόνιο; Ανοίγουν οι αγορές δανεισμού για την Ελλάδα; Οι προπαγανδιστικές απαντήσεις είναι εύκολες, ιδίως όταν εξυπηρετούν τρέχουσες πολιτικές σκοπιμότητες. Οι σοβαρές και ψύχραιμες απαντήσεις είναι πιο δύσκολες…

Λόγου χάρη, στην εξαμηνιαία έκθεση προοπτικών του Gemeinschaftsdia-gnosi) που συμμετέχουν τα μεγαλύτερα γερμανικά think tanks (πηγή: THE TOC.gr), η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει την ύφεση και φέτος, ενώ αναμένεται να επιστρέψει σε ελαφρά ανάκαμψη το 2015, με περαιτέρω εκτόξευση της ανεργίας. κτιμούν επίσης ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα χρηματοδοτική βοήθεια για να μπορέσει να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό της. Τους ίδιους προβληματισμούς εκφράζει και ο επικεφαλής του Εurogroup κ. Ντάισε­μπλουμ. Καθώς το 2015 οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις μας φθάνουν τα 21 περίπου δισ. ενώ το 2016 τα 9 δισ. ευρώ.

Γι? αυτό έχει μείζονα σημασία μια νέα ρύθμιση του χρέους, από την έκταση της οποίας, τις μειώσεις και τη χρονική διάρθρωσή της θα εξαρτηθούν πολλά, ως προς το πώς θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό. Επίσης σημαντικό ρόλο θα παίξει στη διαμόρφωση του τελικού σεναρίου εξελίξεων για την Ελλάδα (δανεισμός από τις αγορές ή τρίτο Μνημόνιο) το εάν η «μηχανή της ανάπτυξης» θα πάρει μπροστά. Προς το παρόν το «μεγάλο ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον» για την Ελλάδα παραμένει στα χαρτιά.

Οι παραγωγικές μακροχρόνιες επενδύσεις με θέσεις εργασίας είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Αν εξαιρέσει κανένας το ενδιαφέρον των επενδυτών για τις τραπεζικές ευκαιρίες (που έχουν ειδικό βάρος) κυρίως το ενδιαφέρον υπάρχει από hedge funds, τα οποία επιδιώκουν γρήγορα και βραχυπρόθεσμα κέρδη, που δίνουν οι ελληνικές ευκαιρίες, με τη λογική «αγοράζω – πουλάω – φεύγω». Παρά την καλλιεργούμενη αισιοδοξία, είναι αντίθετα έντονα τα φαινόμενα αποεπένδυσης στην ελληνική οικονομία.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι εξαγωγές μας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι στάσιμες το τελευταίο εξάμηνο, με συνεχείς τάσεις μικρών μειώσεων. Αρα η διευθέτηση του χρέους και η ενεργοποίηση «μηχανισμών ανάπτυξης» μέσω ενός ευρωπαϊκού σχεδίου «τύπου Μάρσαλ» είναι «κλειδιά» για το σενάριο της επόμενης μέρας, και προς το παρόν παραμένουν οι «άγνωστοι Χ» του σχεδίου εξόδου από την κρίση. Ετσι κι αλλιώς υπάρχουν ορισμένα δεδομένα: Η χώρα θα βρίσκεται σε αυστηρή επιτήρηση έως την αποπληρωμή του 75% του δημόσιου χρέους της. Εάν δε αναγκαστούμε να προσφύγουμε σε δανειοδότηση από το ESM, τότε μια νέα μνημονιακού χαρακτήρα συμφωνία είναι αναπόφευκτη.

Η προσφυγή στις αγορές είναι μια εναλλακτική λύση, που ακόμα δεν έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για αυτή την επιλογή παρότι βγήκαμε πρόσφατα με επιτυχία «περιορισμένα» και «πιλοτικά» λόγω πληθώρας κεφαλαίων, μεγάλης απόδοσης και «ευρωπαϊκής ομπρέλας» ασφαλείας.

Εν τέλει για να αποφύγουμε μια νέα χρηματοδότηση μ? ένα νέο μνημόνιο, εκτός από μία σοβαρή διευθέτηση του χρέους και διαμόρφωση προϋποθέσεων ανάπτυξης, χρειάζεται παράλληλα και ένα συνεκτικό σχέδιο ανα­συγ­­κρό­­­τησης της χώρας, με καθαρούς, σταθερούς και ακριβείς «κανόνες λειτουργίας» των θεσμών, του φορολογικού συστήματος, της δικαιοσύνης, της δημόσιας διοίκησης κ.λπ.

Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε επενδυτικά κεφάλαια μακροπρόθεσμης παραγωγικής τοποθέτησης στη χώρα μας, που θα δημιουργούν θέσεις εργασίας και όχι «διεθνή κεφάλαια» βραχυπρόθεσμης κερδοσκοπικής τοποθέτησης, που «όπως έρχονται έτσι και φεύγουν…». Ολα αυτά όμως για να γίνουν θέλουν σοβαρότητα, σχέδιο, σταθερή διεκδικητική στάση έναντι της Ευρώπης και όχι προπαγανδιστικά πυροτεχνήματα, αισιοδοξίας ή καταστροφής!