Περί κυβερνητικών συνεργασιών… και άλλες ιστορίες

Μιχάλης Κυριακίδης 01 Μαϊ 2023

Η «απλή και άδολη αναλογική» ήταν ένα πάγιο αίτημα της Αριστεράς, σε όλες της τις εκδοχές στη χώρα μας. Έτσι, ο Αλέξης Τσίπρας κατά της διακυβέρνηση της «πρώτης φοράς Αριστεράς» την νομοθέτησε… Το επιχείρημα ήταν ότι αυτό το εκλογικό σύστημα θα οδηγούσε σε κυβερνήσεις συνεργασίας, θα έσπαγε το μονοκομματικό μονοπώλιο της εξουσίας που επικράτησε κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης. Η δομή της εξουσίας θα ήταν πολύ πιο δημοκρατική, καθώς τα κόμματα θα αναγκαζόταν να αναζητούν συγκλίσεις, τουλάχιστον σε σημαντικά θέματα και έτσι θα αποκτούσε και η χώρα μας μια παράδοση κυβερνητικών συνεργασιών.

Ήταν, όμως ειλικρινής ο κ. Τσίπρας ή είχε άλλες σκέψεις κατά νου;

Η χώρα μας, πράγματι δεν έχει  παράδοση κυβερνητικών συνεργασιών. Και  όποτε αυτές έγιναν, ήταν λύσεις ανάγκης σε κρίσιμες περιόδους. Δεν ήταν όμως μακρόβιες, καθώς οι εταίροι φρόντιζαν να τις τορπιλίζουν, προς ίδιον κομματικό όφελος… Ακόμη και στην ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο των μνημονίων, γεγονός που παρέτεινε την κρίση και το κόστος για την οικονομία και την πορεία της χώρας. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, δεν επέτρεψε να ολοκληρώσει την τετραετία η κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ- ΠΑΣΟΚ. Και έφτιαξε  την δική του κυβέρνηση συνεργασίας με τον ακροδεξιό Καμμένο, όχι με βάση τις προγραμματικές συγκλίσεις, αλλά με μόνο κίνητρο τη νομή της εξουσίας. Μια κυβέρνηση που παρέτεινε τα μνημόνια για άλλα τρία χρόνια και πρόσθεσε αρκετά εκατομμύρια στο χρέος της χώρας.

Ναι, αλλά κάποτε πρέπει η χώρα να αποκτήσει παράδοση  κυβερνητικών συνεργασιών, θα αντιτείνουν οι οπαδοί  της απλής αναλογικής.

Σύμφωνοι, αλλά  τότε χρειάζεται οι πολιτικές δυνάμεις- τουλάχιστον αυτές που θεωρούν την  απλή αναλογική ως το καλύτερο  εκλογικό σύστημα - να σκύψουν με σοβαρότητα  στην αναγκαιότητα των συγκλίσεων με τα όμορα κόμματα και να εργαστούν συστηματικά  και για αρκετά χρόνια προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι συγκλίσεις δεν επιτυγχάνονται  μέσα σε ένα τριήμερο της προεδρικής εντολής.  Ιδιαίτερα,  στη χώρα μας, όπου δεν υπάρχει  η αντίστοιχη παράδοση. 

Στη Σουηδία, όπου υπάρχει πολυετής παράδοση συνεργασιών, τα συνεργαζόμενα κόμματα κατεβαίνουν  στις εκλογές, αφού επί μήνες ή και χρόνια έχουν εργαστεί πάνω σε ένα κοινό πρόγραμμα, το οποίο παρουσιάζουν κατά την προεκλογική περίοδο. Έτσι, οι πολίτες γνωρίζουν ποιοι και με ποιο πρόγραμμα, ζητούν να τους κυβερνήσουν.

Στη Γερμανία, επίσης, τα κόμματα που συγκυβερνούν, αφού εξεδήλωσαν την πρόθεσή τους να κυβερνήσουν εργάστηκαν επί μήνες για να καταλήξουν σε ένα κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα. Σε μια χώρα, όπου επίσης, υπάρχει μεγάλη παράδοση συγκυβερνήσεων.

Ακόμη και στην Ισπανία και Πορτογαλλία, παρά τις αντιθέσεις υπάρχει κλίμα συναίνεσης, όπως αποδείχτηκε στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Για το λόγο αυτό οι χώρες αυτές ξεπέρασαν την κρίση και τα μνημόνια σε μία τριετία...

Τι έκανε ο κ. Τσίπρας και το κόμμα του προς αυτήν την κατεύθυνση; Η απάντηση είναι αυτονόητη. Ο κ. Τσίπρας και το κόμμα του εργάστηκαν προς την αντίθετη κατεύθυνση, αναπαράγοντας την τοξικότητα και την εχθρότητα, όχι μόνον κατά της κυβέρνησης, αλλά και μεταξύ των κομμάτων.

Και ξαφνικά λίγο πριν τις εκλογές εμφανίζεται ως υπέρμαχος των  κυβερνητικών συνεργασιών  και απευθύνεται προς πιθανούς συμμάχους, έτσι χωρίς πρόγραμμα, χωρίς προεργασία, χωρίς να έχει εργαστεί ώστε να υπάρχει το ανάλογο κλίμα.  Είναι λογικό, λοιπόν, οι εν δυνάμει συνεργάτες, να του «γυρνούν την πλάτη».

 Ο Νίκος Ανδρουλάκης, μιλά για συνεργασίες, προβάλλοντας τις προγραμματικές συγκλίσεις. Ωστόσο, φροντίζει να θέτει όρους εκ των προτέρων  για να τορπιλίσει την οποιαδήποτε κυβερνητική συνεργασία. Λάθος, εάν επιμείνει μέχρι τέλους σε αυτούς τους όρους. Το βασικότερο δίλημμα που θα κληθεί να απαντήσει, θα είναι εάν στις  22 Μαϊου,- εάν βγαίνουν οι αριθμοί-  κληθεί να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση συνεργασίας.

Έτσι, βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, ουσιαστικά με μία και μόνο κυβερνητική πρόταση. Αυτήν της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Παρά τα λάθη και την φθορά που υπέστη η κυβέρνηση, η χώρα , με την φροντίδα του κ. Τσίπρα δεν έχει εναλλακτική λύση. Και αυτό  σημαίνει  έλλειμμα δημοκρατίας …

Να επαναφέρω το αρχικό ερώτημα: Ήταν ειλικρινής ο κ. Τσίπρας ή είχε άλλες σκέψεις κατά νου;

Όχι, δεν ήταν ειλικρινής και αυτό που είχε κατά νου, ήταν να μιμηθεί τον Μένιο Κουτσόγιωργα.  Διαπιστώνοντας ότι θα χάσει τις εκλογές το 2019, φρόντισε να θέσει εμπόδια στην επανεκλογή Μητσοτάκη. Μόνο που η προσπάθειά του αυτή μετατρέπεται σε μπούμερανγκ. Μπορεί η χώρα να ταλαιπωρηθεί με απανωτές εκλογές με τεράστιο κόστος σε πολλά επίπεδα, αλλά στο τέλος , όλοι ξέρουμε από τώρα ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός και μάλιστα πιο ενισχυμένος απ’ ότι του αναλογεί. Όπως ακριβώς συνέβη με τον πατέρα Μητσοτάκη.

Το βασικότερο, όμως, είναι πως όχι μόνον δεν εμπεδώνεται η κουλτούρα των συνεργασιών και συγκλίσεων, απαραίτητο συστατικό μιας πραγματικής δημοκρατίας, αλλά αντιθέτως, απαξιώνεται το κλίμα συναίνεσης και επιβραβεύεται η αντίληψη των αυτοδύναμων  κυβερνήσεων και του διχασμού.