Πού βρισκόμαστε τώρα;

Σάκης Μουμτζής 09 Φεβ 2015

Μετά τις επισκέψεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών στα κέντρα της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας της Ευρώπης ας δούμε τι αποκόμισαν από αυτές, κάνοντας συγχρόνως και την πολιτική αποτίμησή τους.

1. Όλοι ξεκαθάρισαν στους Τσίπρα – Βαρουφάκη πως δεν είναι διατεθειμένοι να συγκρουσθούν με τους Γερμανούς για χάρη της Ελλάδας.
2. Όλοι, μα όλοι, απαίτησαν την τήρηση των δεσμεύσεων που αναλάβαμε.
3. Όλοι, πλην Σόιμπλε, δέχτηκαν πως η περίοδος της ασφυκτικής λιτότητας πρέπει να τελειώσει και να ξεκινήσει η ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Αυτό το πλαίσιο των πολιτικών θέσεων που διαμόρφωσαν οι ευρωπαίοι ηγέτες ελάχιστα περιθώρια ελιγμών αφήνει στην ελληνική κυβέρνηση. Ακόμα και η πιο ευνοϊκή γι’ αυτήν θέση, δηλαδή η συμφωνία όλων για ανάπτυξη, δημιουργεί στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πρόσθετα προβλήματα, γιατί άλλο μοντέλο ανάπτυξης έχουν οι ευρωπαίοι συνομιλητές της και άλλο αυτή. Οι Ρέντσι, Ολάντ, Γιουνγκέρ έχουν κατά νου την απελευθέρωση των αγορών, τις αποκρατικοποιήσεις και τον περιορισμό του κράτους, ενώ το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ επαγγέλλεται το πέρας των αποκρατικοποιήσεων και την ανάπτυξη με μοχλό το κράτος, το κόστος λειτουργίας του οποίου δεν προβλέπεται να μειωθεί. Χαώδης η διαφορά, ακόμα κι εκεί που υπάρχει μια καταρχήν συμφωνία.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός πως η ελληνική κυβέρνηση δεν βρήκε ούτε έναν σύμμαχο στις θέσεις της για εκδίωξη της τρόικας και τη μη τήρηση των συμφωνηθέντων. Ακόμα και οι Αμερικανοί την Παρασκευή 6/2 διά του πρεσβευτή τους στην Αθήνα παρότρυναν τον έλληνα πρωθυπουργό να συνεργαστεί με το ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους, και να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Σε ανάλογο κλίμα ήταν και οι δηλώσεις του αμερικανού αντιπροέδρου Μπάιντεν, που έγιναν την ίδια ημέρα. Φαίνεται πως οι Αμερικανοί λόγω της κλιμάκωσης της ουκρανικής κρίσης θέλουν κοινή πλεύση με τους ευρωπαίους συμμάχους και κυρίως με τους Γερμανούς. Έτσι δεν έχουν λόγο να προκαλέσουν ένταση με τη Μέρκελ για την Ελλάδα.
Οι πιέσεις λοιπόν ασφυκτικές, το κλίμα φορτισμένο και πάνω απ’ όλα ο χρόνος τρέχει. Στις 28/2 λήγει η δίμηνη παράταση του μνημονίου και οι ευρωπαίοι εταίροι ξεκαθαρίζουν πως δεν δέχονται το πρόγραμμα – γέφυρα μέχρι τον Μάιο που προτείνει η ελληνική πλευρά. Είναι ολοφάνερο πως περιθώρια συμβιβασμού δεν υπάρχουν. Η απαίτηση των δανειστών για τήρηση των συμφωνηθέντων ανατρέπει ουσιαστικά τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, τις οποίες ο Σόιμπλε χαρακτήρισε «μη ρεαλιστικές».
Νομίζω πως κακώς επικρατεί η εντύπωση ότι αυτό που παρακολουθούμε είναι διαπραγμάτευση. Καμία διαπραγμάτευση δεν υπάρχει όταν η μία πλευρά απαιτεί, και έχει τη δυνατότητα να επιβάλει την απαίτησή της και η άλλη πλευρά το μόνο όπλο που διαθέτει είναι η αυτοκτονία. Πιο πολύ μοιάζει με απαίτηση για συνθηκολόγηση άνευ όρων. Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε.