Η γκρίζα δύναμη του ευρωπαϊκού παρασκηνίου

Μαριλένα Κοππά 02 Μαρ 2012

Ορισμένοι άνθρωποι, όπως και ορισμένες πολιτικές διεργασίες, μένουν απλώς εκτός σκηνής, προτιμώντας το παρασκήνιο.

Μια διαδικασία που σε άλλες εποχές θα ήταν στο επίκεντρο της διεθνούς, ή τουλάχιστον της ευρωπαϊκής προσοχής, είναι η εκλογή «του Πρόεδρου της Ευρώπης», γνωστού ως Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι, θα επανεκλεγεί. Δεν υπάρχει προφανής αντίπαλος και δεν υπάρχει εκλογικό σώμα να πείσει. Έτσι άλλωστε εκλέγονται, όταν δε διορίζονται, οι ηγέτες των Βρυξελλών. Γιατί αυτοί που πρέπει να πεισθούν είναι οι ηγέτες των κρατών-μελών, ιδιαίτερα της Γερμανίας και της Γαλλίας -και όχι η κοινή γνώμη. Και όταν οι ηγέτες των κρατών ανανεώσουν τη 2,5 ετών θητεία του Βαν Ρομπάι, τα ΜΜΕ θα το θεωρήσουν δεύτερο ή τρίτο θέμα, επειδή φαντάζει ως «φυσική» εξέλιξη, περίπου όπως η βροχή στη Φλάνδρα.

Ο Βαν Ρομπάι υπηρετεί έναν καινούργιο θεσμό, συνυπάρχοντας με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, χωρίς να είναι σαφές ποιες είναι οι αρμοδιότητές του. Την ίδια στιγμή, η ίδια η προσωπικότητά του δεν είναι ακριβώς «χαρισματική». Δεν πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει απευθείας επαφή με τις μάζες. Ο ίδιος, άλλωστε, έχει δηλώσει ότι «Είμαι Πρόεδρος του Συμβουλίου, όχι του ευρωπαϊκού λαού.». Πρόκειται για μια «ήρεμη δύναμη», γκρίζα, αφιερωμένη στο «συμβιβασμό», που ήταν και είναι η πεμπτουσία της κοινοτικής πολιτικής σκηνής, αλλά και του παρασκηνίου.

Σε μεγάλο βαθμό, η ανανέωση της θητείας του Βαν Ρομπάι οφείλεται στο γεγονός ότι προσπαθούσε πάντα να εργαστεί με δεδομένη την πολιτική και οικονομική κυριαρχία του γαλλογερμανικού άξονα – του καινούργιου Διευθυντηρίου – λειτουργώντας περισσότερο ως διπλωματικός διαμεσολαβητής με μικρότερα κράτη, το νότο και τις δυνάμεις εκτός ευρωζώνης. Με άλλα λόγια, πρόκειται για εντεταλμένο του Διευθυντηρίου με αποστολή να αναστείλει τις όποιες ψευδαισθήσεις «κοινότητας» έχουν απομείνει:

? Είναι γνωστό ότι δεν ήθελε να παραλάβει τη λίστα «δεσμεύσεων λιτότητας» του άλλοτε Πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι, μέχρι αυτή να περιλαμβάνει μέτρα που ο ίδιος (και το Διευθυντήριο) θεωρούσε απαραίτητα.

? Είναι γνωστό ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των απαράδεκτων απαιτήσεων της Φιλανδίας έναντι της Ελλάδας για εγγυήσεις, βγάζοντας έτσι από πολύ δύσκολη θέση το Διευθυντήριο.

? Είναι γνωστό ότι έπεισε την Καγκελάριο Μέρκελ να αναβάλει επ’ αόριστον τη συζήτηση για τα Ευρωομόλογα, αντί να τα βγάλει εντελώς από την ατζέντα, προστατεύοντας έτσι το Διευθυντήριο από την οργή των αγορών, του Τύπου και πολλών ηγετών με αντίθετη άποψη.

Για την ακρίβεια, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είναι ακριβώς «γνωστό». Ο τεχνίτης των συμβιβασμών κινείται αθόρυβα, χωρίς να ανταγωνίζεται κανέναν, αλλά με σαφείς στόχους (του Διευθυντηρίου), χωρίς το βάσανο της κοινής γνώμης και του άγχους που προκαλούν οι πάντα επερχόμενες εκλογές. Άλλωστε, η Ευρώπη δεν ανησυχεί για την κοινή της γνώμη, εκτός εάν πρόκειται για τη γερμανική. Και αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχει και μεγάλος χώρος για «χαρισματική ηγεσία», αλλά για γκρίζους και ικανούς τεχνίτες του συμβιβασμού (με το Διευθυντήριο), όπως ο Βαν Ρομπάι.