Σύγχρονη Ελλάδα. Διοίκηση, Κοινωνία, Μεταρρύθμιση (παρ. 2)

Γιάννης Ιακωβίδης 15 Φεβ 2020

Συνέχεια της παρ.1 : http://metarithmisi.gr/post/35989/sygchroni-ellada-dioikisi-koinonia-metarrythmisi-%E2%80%93-paragr-1 



Σε αυτό το κυριολεκτικά θολό πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα, προστίθεται το ασαφές και περίπλοκο νομικό σύστημα, που περισσότερο δημιουργεί παρατυπίες και ενθαρρύνει τις ανισότητες παρά αποδίδει δικαιοσύνη και προστατεύει την ευνομία. Προστίθεται επίσης, η ανυπαρξία στην εξειδίκευση, η ανεπάρκεια στην επιστημονική κατάρτιση, η επικράτηση των «μετρίων» στη ιεραρχική κλίμακα, η προώθηση των «ημετέρων» και όχι των ικανών στις θέσεις ευθύνης καθώς και η απόδοση χαρακτηρισμών όπως «κάθαρση», «αξιοκρατία», «αριστεία», «αξιοσύνη» και  «δικαιοσύνη» σε αντικείμενα που καμία σχέση δεν έχουν με τις έννοιες αυτές και όσα αυτές αντιπροσωπεύουν, ούτε ως έννοιες ούτε ως πραγματικές δράσεις. Έτσι, υπονομεύονται οι πραγματικές καταστάσεις, που προϋποθέτουν την ύπαρξη αυτών των χαρακτηριστικών, που στηρίζουν  πραγματικά την κάθαρση, την αξιοκρατία, την αριστεία, την αξιοσύνη και τη δικαιοσύνη. Η κατάσταση αυτή οδηγεί τους πολίτες του κράτους και τους μετέχοντες στην κοινωνία, στην αποδόμηση του πραγματικού νοήματος των ανωτέρω εννοιών και στην πεποίθηση ότι τελικά τίποτα δεν μπορεί γίνει και ίσως και ότι τίποτα δεν πρέπει να αλλάξει.

                 Η γιγάντωση της γραφειοκρατίας, η δυσλειτουργία του κράτους και των μηχανισμών, η υδροκέφαλη κεντρική διοίκηση, ο κρατισμός,  επιφέρουν όχι μόνο απαξίωση του κράτους δικαίου, αλλά φορτώνουν και με πρόσθετα έξοδα το δημόσιο τομέα, ο οποίος πληρώνοντας και σπαταλώντας πόρους εκεί που τεχνηέντως δημιουργείται ζήτηση, παρουσιάζεται με τρομακτικές αδυναμίες, αφού του αφαιρείται η δυνατότητα παροχής πόρων στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της λειτουργίας του κράτους.

                Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η διοικητική δυσλειτουργία που παρατηρείται, κυρίως στο δημόσιο τομέα, με όλα τα χαρακτηριστικά που έχει, επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας και είχε ως αποτέλεσμα τελικά τη σημαντική συμμετοχή στην οικονομική κρίση που εμφανίστηκε βίαια το 2008. Η κρίση αυτή, ναι μεν ξεκίνησε από άλλα κράτη και αποτέλεσε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, όμως για την Ελλάδα είναι εσωτερικοί κυρίως οι παράγοντες αυτοί που οδήγησαν στην οικονομική κρίση του 2008. Για την επιβάρυνση της οικονομίας, τελικά τη μεγαλύτερη ευθύνη έχει  η κακή διοικητική λειτουργία του κράτους η οποία και επέτρεψε τη δράση των περίφημων ομάδων συμφερόντων. Η αποκατάσταση και η εξομάλυνση του συστήματος και της οικονομίας, λόγω της κακής λειτουργίας του κράτους, φαίνεται ότι περνάει μέσα από τη διοικητική μεταρρύθμιση, η οποία δείχνει ότι είναι ο μόνος τρόπος πραγματικής εξυγίανσης. Οι μεταρρυθμίσεις του θεσμικού περιβάλλοντος κρίνονται αναγκαίες, κυρίως σε καταστάσεις κρίσης και μάλιστα οι προοδευτικές φιλελεύθερες μεταρρυθμιστικές πολιτικές φαντάζουν ως η μόνη ελπίδα για να αντιμετωπιστεί η αδράνεια και η ακινησία των οικονομικών και διοικητικών συστημάτων, που βρίσκονται σε τέτοιες κατάσταση κρίσης.

                Η αλλαγή και γενικότερα η μεταρρύθμιση είναι μια διαδικασία θετική προς την λειτουργική «κανονικότητα» ενός κράτους και οι συμμετέχοντες σε αυτήν, αλλά και τα μέλη της κοινωνίας, θα πρέπει να την επιζητούν, καθώς πρέπει να επιθυμούν την αλλαγή μιας στρεβλής κατάστασης, και της αδράνειας, με σκοπό τη δημιουργία νέων δεδομένων, περισσότερο λειτουργικών και παραγωγικών για την ίδια την κοινωνία και τους πολίτες της. Σύμφωνα με τους Πελαγίδη και Μητσόπουλο (2006) «η εγκατάσταση ενός εξόφθαλμα κοινωνικά άδικου και οικονομικά μη αποδοτικού, συντηρητικού status quo φαίνεται να έχει γερές βάσεις σήμερα στη χώρα μας». Το κόστος της λεγόμενης «προσοδοθηρίας» (rent-seeking), παρότι λείπουν οι μελέτες αποτίμησής του, στην Ελλάδα είναι φανερό ότι είναι υψηλό»[1].

                Μάλλον ήρθε χρονικά η κατάλληλη στιγμή για να αλλάξει αυτή η προβληματική κατάσταση και μόνον μια πραγματικά φιλελεύθερη κυβέρνηση, η οποία δε θα σταματήσει μπροστά στο πολιτικό κόστος, θα καταφέρει να διορθώσει τις στρεβλώσεις του συστήματος της δημόσιας διοίκησης στη χώρα και να απολαύσουν οι πολίτες πραγματικές υπηρεσίες σε διοικητικό επίπεδο. Φυσικά όμως, θα πρέπει πρώτα να τις γνωρίζει…….



[1]Πελαγίδης, Θ., Μητσόπουλος, Μ., Ανάλυση της Ελληνικής οικονομίας-η Προσοδοθηρία και οι Μεταρρυθμίσεις, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2006