Με αφορμή μια συζήτηση με τον Παντελή Καψή

Νίκος Μπίστης 14 Ιουλ 2021

Σε άρθρο του στην Athens Voice με τίτλο « Η πρόταση Τσίπρα...για λυκοσυμμαχία» ο Παντελής Καψής απαντά σε σημεία του δικού μου άρθρου στο TVXS με τίτλο « ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, ΚΙΝΑΛ, ΜεΡα 25, ΚΚΕ. Αθροίζονται;» . Θεωρεί ότι εξειδικεύω την πρόταση του Τσίπρα στην πρόσφατη Προγραμματική Συνδιάσκεψη του κόμματος , με την οποία προφανώς δεν συμφωνεί. Αν και υπερεκτιμά την επιρροή μου τον ευχαριστώ. Έχει τα επιχειρήματα του - μερικά πολύ ενδιαφέροντα- αλλά ως προς την γενική κατεύθυνση προφανώς δεν συμφωνώ. Θα απαντήσω διεξοδικά την άλλη Τετάρτη. Είναι μια συζήτηση που μπορεί να περιμένει μια βδομάδα γιατί ελπίζω ότι από εδώ και εμπρός θα μας συνοδεύει για μεγάλο διάστημα . Μην ξεχνάμε ότι οι αντιρρήσεις δεν προέρχονται μόνο από την οπτική του Παντελή αλλά και από την εντελώς αντίθετη πλευρά που διαβάζει την πρόταση ως δεξιά παρέκκλιση, ως αποκοπή από τις ρίζες της Αριστεράς και ευνουχισμό του ριζοσπαστισμού της.


Σήμερα θα ήθελα να εξηγήσω γιατί με τον Παντελή Καψή μπορώ να συζητήσω ενώ με άλλους δυσκολεύομαι . Ο λόγος είναι ότι έχουν ξεπεράσει μια γραμμή , για εμένα απαραβίαστη. Απαραβίαστη για ανθρώπους που κάποια στιγμή της ζωής τους στρατεύτηκαν στην Αριστερά - στην όποια Αριστερά- και εργάστηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο για την προοδευτική παράταξη. Είναι η γραμμή που χωρίζει αξιακά και πολιτικά την Αριστερά από την Δεξιά. Πρόκειται για ένα σύνορο που υπόκειται μεν σε συνεχή επαναχάραξη αλλά εάν καταργηθεί στο μυαλό και την ψήφο των ανθρώπων ανείπωτες ταλαιπωρίες αναμένουν την ανθρωπότητα. Το τέλος της Ιστορίας που πρόσκαιρα έγινε η γλυκιά ψευδαίσθηση φιλελεύθερων διανοητών, σημαίνει άγνοια της Ιστορίας. Ο Καψής στο άρθρο του που προανέφερα δεν πέφτει σε αυτή την παγίδα. Επιμένει στην διαφορά Αριστεράς - Δεξιάς και συζητάει για το σωστό τοπογραφικό. Το σύνορο δεν έχει πια ηλεκτροφόρα καλώδια , έχει φυλάκια επικοινωνίας και κάποιους κοινούς τόπους , αλλά παραμένει σύνορο δύο διαφορετικών παρατάξεων.Αυτή είναι μια νόμιμη συζήτηση. Είναι εξάλλου μια συζήτηση που ρητά ή υπόρρητα διεξάγεται ανάμεσα μας χρόνια τώρα, από το 1974. Όπως και για το εύρος της δημοκρατικής παράταξης. «Έχει μέσα το ΠΑΣΟΚ; Όλο το ΠΑΣΟΚ; Και το ΚΚΕ με τους αρχαϊσμούς του; Μα χωρίς αυτούς δεν υπάρχει παράταξη, υπάρχει μόνο το μικρό ΚΚΕ Εσωτερικού» . Όλοι βασανιστήκαμε από αυτά τα ερωτήματα και από τις απογοητευτικές απαντήσεις που μας έδινε η πεισματάρα κάλπη. Τώρα αυτοί που ξεπέρασαν την γραμμή αποκλείουν αξιωματικά τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία από τον προοδευτικό χώρο.Άρα από την προοδευτική παράταξη. Άρα - και εδώ είναι το ζουμί - αποδέχονται αν δεν επιδιώκουν την διατήρηση της ΝΔ στην κυβέρνηση. Και πολύ λογικά από μέρους τους ρίχνουν συνεχώς κολλητική ουσία στο αντί ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Αν αυτό καταρρεύσει θα βρεθούν στο ξέφωτο και σε κοινή θέα παρέα με τους κυβερνώντες. Μέσα στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έχουν καμουφλάζ .


Αναπαράγουν σε αντίστροφη όμως κατεύθυνση τον δικαιολογημένο αριστερό φανατισμό που είχαμε εικοσάχρονα παιδιά μέσα στην χούντα. Μόνο που ο φανατισμός του ηττημένου στην καρδιά και το μυαλό εξηντάρη ή εβδομηντάρη δεν έχει αντίστοιχα ελαφρυντικά.


Ότι και να λένε, σε ιδεολογικό επίπεδο δεν αντιμάχονται μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα αλλά την Αριστερά σαν παράταξη, σαν όλο και κυρίως σαν Ιστορία. Μέσα τους πιστεύουν ότι όλη η σύλληψη ήταν λάθος και μισούν τα νιάτα τους και οργίζονται για τον χρόνο που έχασαν. Και ας εξηγούν οι ιστορικοί που διατηρούν έντονη και τεκμηριωμένη κριτική στάση προς το σοβιετικό μοντέλο - όπως ο Μαζάουερ στο « Ευρώπη . Η σκοτεινή Ήπειρος» - πόσο ανιστόρητο είναι να θεωρεί κάποιος την έλξη που άσκησε ο κομμουνισμός στις μάζες μετά το 1917 και στον μεσοπόλεμο ως προϊόν μιας γιγαντιαίας πλάνης. Και για το πως ανατροφοδοτήθηκε αυτό το κύμα από το Στάλινγκραντ , τον αντιφασισμό, την κινέζικη επανάσταση , τον αντιαποικιακό αγώνα, το έπος του Βιετνάμ . Πως η σοσιαλδημοκρατία, η ανανεωτική Αριστερά, ο ευρωκομμουνισμός είχαν την δική τους ανεξίτηλη συνεισφορά στο μεταπολεμικό ευρωπαϊκό πολιτικό και κοινωνικό οικοδόμημα. Όλα αυτά ακόμα και ως λέξεις απουσιάζουν από τον λόγο των συγκεκριμένων φίλων , αποτελούν για αυτούς οχληρές αναμνήσεις . Είναι , όμως, η περιουσία μας, η Ιστορία αγώνων, κατακτήσεων και διαψεύσεων εκκατομυρίων ανθρώπων που είδαν την ζωή τους να αλλάζει κάτω από την επίδραση αυτών ακριβώς των ιδεών που σήμερα ορισμένοι διαγράφουν από το λεξιλόγιο τους και από την μνήμη τους. Δυστυχώς έχουν αποδεχθεί ότι ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν δεν είχε γίνει η Οκτωβριανή Επανάσταση, αν η φιλελεύθερη δημοκρατία κυριαρχούσε αδιατάρακτα. Τέκνο μιας τέτοιας φανταστικής και αδιατάραχτης συνέχειας θεωρούν την « Μεγάλη Φιλελεύθερη Παράταξη « της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη και την υποστηρίζουν.


Η μεγάλη ήττα του 89 προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις . Από την μια την απλουστευτική και καθηλωτική νοσταλγία για ένα φαντασιακό παράδεισο που προδόθηκε εκ των έσω. Από την άλλη τον μηδενισμό και την απαξίωση του παρελθόντος και το μίσος για όσους νεότερους, με τον δικό τους τρόπο, με τα δικά τους λάθη και αυταπάτες προσπαθούν να ανανεώσουν την αριστερή πρόταση. Πρόκειται πέραν των άλλων για εγωιστική προσέγγιση που θεωρεί ότι το τέλος της Ιστορίας και ο θρίαμβος της φιλελεύθερης δημοκρατικής συμπίπτουν με το δικό τους βιολογικό τέλος. Ευτυχώς η ζωή θα υπάρχει και μετά από εμάς. Η δεύτερη κατηγορία είναι η πιο επικίνδυνη, η πρώτη δίνει μάχες οπισθοφυλακών. Έτσι εξηγείται και το μένος κατά του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και όσων ελπίζουμε και εργαζόμαστε για τον μετασχηματισμό του σε ένα μεγάλο, σύγχρονο κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Έτσι εξηγείται και η « κατανόηση» που δείχνουν και η χαμηλής έντασης αντιπαράθεση με το ΚΚΕ, όσο βέβαια αυτό παραμένει στο αντιΣΥΡΙΖΑ Μέτωπο.


Η στήριξη στην Δεξιά και η άνευ ορίων αντίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύεται συνήθως και απο μια ιδιόρρυθμη πολιτική τυμβωρυχία . « Αν ήταν, η δική μας Αριστερά , η Αριστερά του Κύρκου και του Παπαγιαννάκη θα ήταν αλλιώς». Να διευκρινήσουμε ότι ήταν η Αριστερά πολλών απο εμάς , που τιμούμε την τεράστια πολύπλευρη προσφορά του Λεωνίδα και του Μιχάλη. Αυτή η Αριστερά έφτιαξε μαζί με τον Χαρίλαο Φλωράκη τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ της Αριστεράς και της Προόδου μετά 20 χρόνια απο την διάσπαση του ΚΚΕ . Αυτή η Αριστερά πήρε πολλές αμφιλεγόμενες και εκ του αποτελέσματος κρινόμενες ανεπιτυχείς αποφάσεις ,με κορυφαία την κυβέρνηση Τζαννετάκη και την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου. Και αμέσως μετά συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ στις μονοεδρικές κάνοντας στροφή αυτοκριτικής. Και βέβαια πήρε σωστή θέση στο Μακεδονικό , μετά μια αρχική συμπόρευση με το σαρωτικό εθνικιστικό κλίμα. Πριν το 89 και τον Συνασπισμό να θυμίσω ότι αυτή η Αριστερά , ως ΚΚΕ Εσωτερικού, συνεργαζόταν συστηματικά στις δημοτικές εκλογές με το ΠΑΣΟΚ και ουδέποτε διανοήθηκε παρά την σφοδρή αντιπαράθεση με τον Ανδρέα και το ΠΑΣΟΚ να τους εξαιρέσει από το μπλοκ των κοινωνικών και πολιτικά προοδευτικών δυνάμεων . Τα λέω όλα αυτά γιατί πέραν του άτοπου της εικασίας για την στάση που θα τηρούσαν σήμερα οι αποβιώσαντες ηγέτες, αυτή η Αριστερά που αγαπήσαμε και υπηρετήσαμε ούτε ανεπίληπτη ούτε αγγελικά πλασμένη ήταν . Διέπραξε πολλά από αυτά που - δικαίως η αδίκως- καταλογίζουν στον ΣΥΡΙΖΑ ενώ και οι συμμαχίες με τις οποίες πήρε μέρος στην κυβέρνηση ήταν τουλάχιστον προβληματικές. Το επιχείρημα ότι όλα αυτά συνέβησαν στο παρελθόν και υπό άλλες συνθήκες σχετική σημασία έχει. Γιατί παρά την κρατούσα πεποίθηση ότι η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται , αυτή διαρκώς μας εκπλήσσει.


Τέλος υπάρχει και το θέμα των αριθμών, τους οποίους η Ιστορία ουδέποτε περιφρόνησε. Εκείνη η Αριστερά δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει ποσοστά σημαντικά. Δεν ήταν ποτέ - λόγω προγραμματικής επάρκειας- κόμμα διαμαρτυρίας, δεν κατόρθωσε όμως να γίνει λόγω ισχνών ποσοστών κυβερνώσα Αριστερά . Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιθέτως τα πήγε πολύ καλά με τους αριθμούς. Τα πρωτοφανή ποσοστά, η αντιστροφή της σχέσης Αριστεράς με ΠΑΣΟΚ, οδήγησαν ένα κόμμα διαμαρτυρίας στον δρόμο της κυβερνώσας Αριστεράς . Με λάθη, αυταπάτες, ένα εφιαλτικό πρώτο εξάμηνο , μέσα από μια βίαιη ωρίμανση και κομματικό ακρωτηριασμό , κυβέρνησε καλά και στην ήττα του σταθεροποιήθηκε ως μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της Αριστεράς και κεντροαριστεράς παγκοσμίως. Αντί να οικοδομήσουν πάνω σε αυτή την πραγματικότητα και να συμβάλουν κριτικά στην βελτίωση της, οι φίλοι στους οποίους αναφέρομαι μας ζητούν να την αγνοήσουμε. Ακόμα χειρότερα να την καταπολεμήσουμε.


Για αυτούς τους λόγους είχα γράψει στην αρχή «ότι με τον Παντελή μπορώ να συζητήσω ενώ με άλλους αδυνατώ». Μετέτρεψα το αδυνατώ σε δυσκολεύομαι. Ακριβώς για να μην υποπέσω στο ίδιο σφάλμα με τους φίλους αυτούς που θεωρούν αδύνατο να συναντηθούμε στο μέλλον στο πλαίσιο μιας κοινής προσπάθειας με τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Ίσως γιατί με πολλούς από αυτούς τους φίλους μας συνδέουν κοινές και όμορφες προσπάθειες που δεν θέλω τελεσίδικα να διαγράψω.


Πηγή: tvxs.gr