Η ματαίωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη (με τη συνακόλουθη δραματοποίησή της) αποτελεί τραυματική εξέλιξη. Από μόνη της, η συνάντηση θα ήταν ένα σημαντικό γεγονός καθώς θα έστελνε ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι δύο ηγέτες θέλουν να συντηρήσουν τα «ήρεμα νερά» και τη διαδικασία προσέγγισης παρά τα προβλήματα που ανέκυψαν τελευταία. Η (αιφνίδια) αναβολή της λόγω της (αναγκαίας) συμμετοχής του προέδρου Ερντογάν στη διάσκεψη των Αραβικών/Μουσουλμανικών κρατών θα μπορούσε να μη καταλήξει και σε ματαίωσή της. Αλλά ως φαίνεται και η Ελληνική πλευρά δεν ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης με την προοπτική πραγματοποίησής της (την επόμενη μέρα). Κυρίως για λόγους γοήτρου “και ελληνικής τσατίλας” που πυροδοτήθηκε και από την ομιλία του Ταγίπ Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Αν και ο Τούρκος Πρόεδρος δεν είπε τίποτα καινούργιο. Ανέπτυξε τις γνωστές θέσεις του για την Αν. Μεσόγειο και το Κυπριακό όπως έκανε και στο παρελθόν. Πάντως επίσημη δήλωση ανέφερε ότι «κι αν ακόμη δεν γίνει η συνάντηση θα βρεθεί μια άλλη ευκαιρία να τα πουν οι δύο ηγέτες κάποια άλλη στιγμή». Με άλλα λόγια, δεν πειράζει, δεν έγινε και τίποτα με την ματαίωση. Σκλήρυνση ;
Η αναβολή/ματαίωση και κυρίως οι αντιδράσεις που ακολούθησαν ανέδειξαν το μέγεθος της δυσπιστίας που εξακολουθεί να διαμορφώνει το υπόβαθρο των Ελληνοτουρκικών σχέσεων/διαλόγου. Και αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, παρά τη Διακήρυξη των Αθηνών (Δεκέμβριος 2023) και του (ανενεργού;) Πρακτικού της Βέρνης (1976) , νόμιμες ή μη ενέργειες και από τις δύο πλευρές έχουν διευρύνει τα όρια δυσπιστίας. Από ελληνικής πλευράς μόνο τους τελευταίους μήνες είχαμε: (α) τη θέσπιση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού “στα απώτατα όρια των δυνητικών θαλάσσιων ζωνών” ( ενοποίηση λ.χ. ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου με ότι αυτή συνεπάγεται για την Τουρκία), (β) τη δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων, (γ) τις έρευνες για την πόντιση του καλωδίου Κύπρου – Ελλάδας (GSI), (δ) την επικείμενη έλευση της Chevron σε θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης. Αν και νόμιμες ενέργειες σε ελληνική κυριαρχία ή σε (εικαζόμενα) ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, προκαλούν τις αντιδράσεις της Τουρκίας. Αντιδράσεις που η Ελληνική πλευρά αγνοεί δηλώνοντας μάλιστα ότι θα συνεχίσει να αγνοεί. Τις αντιμετωπίζει με τη λογική του c’est la vie! Ενώ ταυτόχρονα ασκεί βέτο στη συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή άμυνα (πρόγραμμα SAFE) εάν η τελευταία δεν άρει το casus belli. Και βεβαίως υπάρχει πάντοτε το Κυπριακό. Και ο ευρύς περίγυρος της έκνομης «Γαλάζιας Πατρίδας».
Όλα αυτά τα ζητήματα έχουν προστεθεί στην ατζέντα των μεγάλων, εκρηκτικών θεμάτων της Ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης. Αλλά από τη στιγμή που οι δύο χώρες άνοιξαν τη διαδικασία ήρεμων νερών/προσέγγισης όφειλαν να είχαν προτεραιοποιήσει τουλάχιστον μια συνάντηση ηγετών ανά δίμηνο και ένα Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ανά εξάμηνο ως γεγονότα ρουτίνας (πρότυπο Γαλλίας – Γερμανίας). Αντ’ αυτών καλλιεργείται η κουλτούρα του «δεν πειράζει, θα βρεθεί κάποια στιγμή για συνάντηση...»! Αντιφατική προσέγγιση για μία χώρα που λέγει ότι θέλει δομημένο διάλογο με την άλλη πλευρά( ανεξάρτητα από τα ολισθήματα της). Πάντως η συνάντηση των δύο ηγετών θα πρέπει να γίνει στο συντομότερο δυνατό διάστημα. Ενώ μπορεί/πρέπει με διπλωματική μηχανική να βρεθεί μια φόρμουλα που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να συμφωνήσει στη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE. Εκτός εάν “τα ήρεμα νερά” έχουν οριστικά τελειώσει....
Πηγή: www.tanea.gr