Υπάρχει κάτι που δεν «κολλάει» στο κυρίαρχο αφήγημα για το Δημοψήφισμα του 2015. Υποτίθεται πως όλα συνέβησαν υπό τον πανικό για το επικείμενo Grexit, με όλο τον κόσμο να ξεφτιλίζεται στις ουρές για λίγα ευρώ κ.λπ. Κι όμως, με κλειστές τις τράπεζες, με το φάσμα της επιστροφής στη δραχμή ζωντανό, με ολόκληρο το Μέτωπο της Λογικής και τους Μένουμε Ευρώπη στα κάγκελα, ο κόσμος πήγε στις κάλπες μαζικά και έδωσε στο «όχι» τη μεγαλύτερη πλειοψηφία στη Μεταπολίτευση (3,5 εκατομμύρια ψηφοδέλτια).
Η αλήθεια είναι πως για τα εξατομικευμένα αστικά μεσοστρώματα, το Δημοψήφισμα του 2015 υπήρξε μια εφιαλτική στιγμή, που απειλούσε ευθέως την καταναλωτική υπόσταση των ανθρώπων (δηλαδή τα πάντα). Για τον κόσμο των γειτονιών όμως, για τη βαθιά Ελλάδα, ήταν μια αναστάσιμη ευκαιρία: οι πολίτες όρθωσαν το ανάστημά τους στους μεγάλους και τους είπαν πως ήταν έτοιμοι να αγωνιστούν για την εθνική και κοινωνική μας αξιοπρέπεια.
Το ότι αυτό που τελικά επικράτησε ήταν η «κολοτούμπα» έχει να κάνει με την επιρροή των δύο αυτών Ελλάδων στην νοηματοδότηση των συμβόλων και των πράξεων. Τι κι αν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δήλωσε πως ήταν έτοιμη να κάνει θυσίες για ένα μέλλον που να έχει νόημα; Στη μειοψηφία βρίσκονταν οι κραταιοί της γνώσης, του χρήματος και της εξουσίας. Η μειοψηφία νίκησε.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε η παράπλευρη απώλεια αυτής της επικράτησης. Ο κόσμος μπορεί να συγχωρέσει στους κυβερνώντες να «τα γυρίζουν» αν τα βρουν δύσκολα. Δεν γίνεται όμως να καλείς σε πανστρατιά για τον υπέρ πάντων αγώνα για την υπεράσπιση βωμών και εστιών, ο κόσμος να ανταποκρίνεται ενάντια σε Θεούς και δαίμονες με υπερηφάνεια και αγωνιστικότητα, μόνο και μόνο για να θυμάσαι a posteriori πως εδώ που τα λέμε οι βωμοί είναι ήδη συλημένοι και οι εστίες έχουν μεταποιηθεί σε airbnb.
Η παράκαμψη του Δημοψηφίσματος, σε συνδυασμό βέβαια με την προϊούσα κυριαρχία της Νεοφιλελεύθερης Ηγεμονίας από το 1985, εμπέδωσε στον λαϊκό παράγοντα την πεποίθηση πως κάθε εναλλακτικό πολιτικό αφήγημα είναι στην καλύτερη περίπτωση ανοησία και πομφόλυγας, στη χειρότερη κραυγαλέα απόπειρα πολιτικής εξαπάτησης.
«Τι θα συνέβαινε αν» ο Τσίπρας εφάρμοζε την εντολή των τρεισήμισι εκατομμυρίων; Κανείς δεν μπορεί να πει κάτι άλλο από σενάρια. Σε κάθε περίπτωση όμως, θα είχαμε μια περίοδο με ενεργό τον λαϊκό παράγοντα και πολλούς ανοικτούς δρόμους. Θα είχαμε δηλαδή τα χέρια γεμάτα από τα απαραίτητα υλικά για μια εναλλακτική εθνική και κοινωνική πραγματικότητα, και όχι μόνο βαρίδια, που μας βυθίζουν έκτοτε σε έναν κόσμο «χωρίς οξυγόνο».