Ε??χουν μείνει στην ιστορία τα Χριστούγεννα του 1914. Αυθόρμητα, οι θανάσιμοι εχθροί –Γερμανοί, Γάλλοι, Βρετανοί– βγήκαν από τα χαρακώματα, έβαλαν στην άκρη τα τουφέκια και αντάλλαξαν ευχές μεταξύ τους. Οταν έμαθαν αυτό το δείγμα ανθρωπιάς, τα ανώτερα στρατιωτικά επιτελεία ανησύχησαν. Προχώρησαν το κάθε ένα σε τιμωρίες των δικών του στρατιωτών. Η είδηση λογοκρίθηκε τόσο στη Γαλλία όσο και στη Γερμανία. Η λογική του πολέμου είναι αμείλικτη: για να σκοτώσεις τον εχθρό πρέπει να τον μισείς. Από την επομένη, οι εχθροί ξαναέγιναν θανάσιμοι και αλληλοσκοτώνονταν.
Εμείς δεν περνάμε καιρό πολέμου σήμερα. Ομως, ο πόλεμος είναι μόνιμη κατάσταση στον τόπο με τ’ αρχαία μνημεία και τη σύγχρονη θλίψη. Διότι μόνο τυπικά θεωρείται πως κάθε βουλευτής είναι εκπρόσωπος των ψηφοφόρων του και όχι του κόμματός του. Μόνο τυπικά θεωρείται ότι ψηφίζει σύμφωνα με τη συνείδησή του και όχι σύμφωνα με τις εντολές των κομματικών επιτελείων. Στην πραγματικότητα, αν η συνείδησή του τον οδηγήσει σε ψήφο αντίθετη με τις εντολές, τότε τα επιτελεία τον λούζουν με χαρακτηρισμούς, στρατιωτικής μάλιστα ορολογίας: προδότης, ρίψασπις, αποστάτης κ.λπ. Τους ακούσαμε τώρα πάλι. Το θλιβερό αποτέλεσμα είναι ότι η δημοκρατία της χώρας μας στέκεται ανίκανη ακόμη και να εκλέξει έναν πρόεδρο ανάμεσα στους πολίτες της. Τα κομματικά επιτελεία βρίσκονται σε πόλεμο και είπαμε: ο πόλεμος απαιτεί μίσος και αδιαλλαξία απέναντι στον εχθρό.
Επαθλο αυτού του πολέμου είναι η κατάκτηση της εξουσίας. Οχι της εξουσίας στην υπηρεσία της ανάπτυξης και της ευημερίας. Της εξουσίας–λάφυρου. Λάφυρο που θα νέμεται και θα καταχράται ο νικητής προς όφελος των κομματικών μηχανισμών του και των πελατών του, που απαιτούν ολοένα περισσότερα. Αλλά, όπως αποδείχτηκε, αυτή η κατάχρηση συνεπάγεται τη γενικότερη δυστυχία της κοινωνίας, ακόμα και των ίδιων των κομματικών μηχανισμών και των ίδιων των πελατών του νικητή. Συνεπάγεται το βούλιαγμα της χώρας στη μιζέρια και την απόγνωση. Τούτο αδυνατούν να το κατανοήσουν τα κομματικά επιτελεία, όταν λειτουργούν εγκλωβισμένα στην πρωτόγονη βουλιμία που είναι μασκαρεμένη με ιδεολογική αγκύλωση. Και τους είναι αδύνατον να αποτρέψουν την καταστροφή της χώρας –μαζί και τη δική τους– ακόμα και όταν ο ερχομός της είναι καταφανής. Ετσι, ο Antony Beevor, στο έξοχο βιβλίο του «Βερολίνο 1945», μας πληροφορεί ότι το χριστουγεννιάτικο τραπέζι των Γερμανών πολιτών του 1944, περιλαμβανομένου του υπουργού Γκέμπελς, ήταν πατατόσουπα. Αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης πολεμικής αδιαλλαξίας των ναζί μπροστά στην επερχόμενη καταστροφή. Στη χώρα μας έχουν ήδη τριπλασιαστεί τα συσσίτια απόρων της Αρχιεπισκοπής, ενώ μαίνεται ο βρώμικος και χυδαίος κομματικός πόλεμος. Και φοβάμαι πως οι χριστουγεννιάτικες μάχες προμηνύουν τα χειρότερα. Εύχομαι το πνεύμα των Χριστουγέννων να παρέμβει, όπως το έκανε στον Εμπενίζερ Σκρουτζ. Να μας οδηγήσει στον δρόμο του ορθολογισμού, που είναι και ο δρόμος της πραγματικής ανθρωπιάς. Και του χρόνου.