Tο τελευταίο δελτίο του 2022 αναφέρεται στο τεράστιο ζήτημα της γεωπολιτικής στρατηγικής της ΕΕ και επισημαίνει την διάσταση απόψεων μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας πρόβλημα που απειλεί την συντεταγμένη πορεία της ΕΕ μπροστά στην ουκρανική κρίση και ότι αυτή επιφέρει.

Η αίσθηση στον κόσμο είναι διάχυτη και η πεποίθηση στους ενασχολούμενους με τα ευρωπαϊκά ζητήματα είναι εδραιωμένη ότι η Ευρώπη βρίσκεται, αν όχι σε τέλμα σίγουρα σε στρατηγική αμηχανία σχετικά με το παρόν και το μέλλον της. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα, η δημιουργηθείσα κοινή διαπίστωση σε εχθρούς και φίλους του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, για σοβαρές διαφωνίες και ρωγμές στον ηγετικό του πυρήνα, τον γαλλογερμανικό άξονα, ανέδειξαν το βάθος και το μέγεθος της ευρωπαϊκής δυστοκίας, όσο και τους σοβαρούς φόβους ότι αυτό που συμβαίνει είναι τόσο σημαντικό όσο και δύσκολο να ξεπεραστεί. Η αναβολή των παραδοσιακών γαλλογερμανικών διαβουλεύσεων τον περασμένο Οκτώβριο, οι οποίες πάντοτε αποτελούσαν την ευρωπαική πυξίδα για την εκάστοτε συγκυρία και πορεία της ΕΕ μεγιστοποίησαν τους φόβους για στρατηγική εμπλοκή με ευρύτερες συνέπειες. Η μετάθεση των οριστικών αποφάσεων της γαλλογερμανικής διαβούλευσης για τον Ιανουάριο, μπορεί να διασκέδασε σε πρώτο χρόνο τις αρνητικές εντυπώσεις και τους φόβους αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον έντονο προβληματισμό και τις νέες αναζητήσεις για την ευρωπαϊκή εξέλιξη.

Η αλυσσίδα των κρίσεων και ο κρίκος της γεωπολιτικής

Οαναστοχασμός της ευρωπαϊκής προοπτικής προϋποθέτει προσέγγιση της μεγάλης κοσμοεικόνας. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι όλοι πλέον μιλούμε και συμβιώνουμε με πολύπλευρες, αλληλένδετες και εξελισσόμενες κρίσεις που χαρακτηρίζουν τον αιώνα μας και που στο σύνολο τους ορίζουν μια ταραγμένη και μεταβατική εποχή με απροσδιόριστη την κατάληξη και ολοκλήρωση της. Τα σενάρια είναι πολλά από την ειρηνική πολυπολική συνύπαρξη μέχρι τον ανθρωπολογικά καταστροφικό Αρμαγεδώνα. Δεν είναι πρόθεση μας να αξιολογήσουμε πιθανά σενάρια κατάληξης την στιγμή που ο παγκόσμιος ανταγωνισμός αποτελεί από τα πιο δυναμικά και απρόβλεπτα διακυβεύματα. Πρόθεση μας είναι να ιεραρχήσουμε και ταξινομήσουμε, με αξιωματικό και πυκνό τρόπο, την βαρύτητα των σύγχρονων πολυκρίσεων, διότι εκτιμούμε ότι αυτό είναι το σημείο που ξεκλειδώνει και επανατοποθετεί, το βασικό μας επίδικο, το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ακλόνητη πεποίθηση μας είναι ότι τα αλληλένδετα πεδία των σύγχρονων ανοιχτών κλιματικών, μεταναστευτικών, οικονομικών, πανδημικών κρίσεων, υπερκαθορίζονται από την γεωπολιτική σύγκρουση αναδιανομής ισχύος και πλούτου. Το πρόσφατο σκάνδαλο(Qatar gate) που συγκλόνισε την Ευρώπη δείχνει πάνω απο όλα την επιθετική διείσδυση τρίτων δυνάμεων στη ΕΕ και την ανάγκη θεσμικής θωράκισης των ευρωπαϊκών οργάνων και υπηρεσιών. Συνοπτικά όμως η κυρίαρχη κρίση μέσα στις πολλές κρίσεις, είναι η γεωπολιτική. Είναι ο βασικός κρίκος της μεγάλης παγκόσμιας αλυσίδας, η διαχείριση του οποίου θα καθορίσει και την πορεία των υπολοίπων. Υπό αυτή την οπτική των πραγμάτων, η κρίσιμη προϋπόθεση σημαντικής επιρροής και συνδιαμόρφωσης της πορείας του σημερινού κόσμου είναι η ύπαρξη γεωπολιτικής ταυτότητας. Δυστυχώς η Ευρώπη τώρα, δεν αποτελεί επαρκές γεωπολιτικό υποκείμενο, τουλάχιστον αντίστοιχων απαιτήσεων που θέτει η συγκυρία της ουκρανικής κρίσης. 

Συνέχεια