Με τον άνθρωπο και την Ειρήνη ή πως να αποφύγετε να πάρετε ανοικτά θέση

Γιώργος Λιγνός 26 Ιουν 2025

Η ιστορία των κινημάτων Ειρήνης πάει πίσω στο χρόνο πολλές δεκαετίες.

 Ποιος λογικός άνθρωπος θέλει τον πόλεμο;

Στον μεσοπόλεμο  στην Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία η αποφυγή του πολέμου την οποία πρέσβευαν  πολλοί πολιτικοί,  είχε τη βάση της στον τρομερό φόρο αίματος που πλήρωσαν οι χώρες τους στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου.

Η πολιτική του κατευνασμού όμως διαψεύσθηκε και τελικά η Ευρώπη ξαναοδηγήθηκε σε πόλεμο.

Είναι βλέπετε η ζωή που κονιορτοποιεί τις επιθυμίες μας χωρίς να μας ρωτήσει.

Μετά τον πόλεμο αναπτύχθηκαν πολλά κινήματα  Ειρήνης.  Αρχικά όταν φάνηκε ότι ο κόσμος μπαίνει σε μια κούρσα πυρηνικού ανταγωνισμού. Η ταινία  για τον Οπενχάϊμερ δείχνει ανάγλυφα την εποχή και τους προβληματισμούς.    

Αργότερα την περίοδο του Ψυχρού πολέμου  η Σοβιετική Ένωση  χρησιμοποίησε τα κινήματα ειρήνης ως εργαλείο προπαγάνδας και γεωπολιτικής επιρροής, προωθώντας την εικόνα της ως υπέρμαχου της παγκόσμιας ειρήνης.

 Στην Ελλάδα μετά την μεταπολίτευση το κίνημα Ειρήνης εξακολούθησε  να βρίσκεται στα χέρια της  Αριστεράς.   Υπήρχε η  Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) που ελεγχόταν από το ΚΚΕ και  συνέχιζε  την γραμμή ότι η Σοβιετική Ένωση θέλει την παγκόσμια ειρήνη.

 Είχαμε επίσης την Αδέσμευτη Κίνηση Ειρήνης που στελεχωνόταν από μέλη του ΚΚΕ εσωτερικού και ανεξάρτητους αριστερούς. Το ΠΑΣΟΚ δεν είχε δικό του κίνημα Ειρήνης αφού μέσα στο ιδεολογικό του οπλοστάσιο υπήρχαν αναφορές στον αφοπλισμό και την αποδέσμευση από στρατιωτικές συμμαχίες.

Το ενδιαφέρον με την στάση που προωθούσε η Αδέσμευτη Κίνηση Ειρήνης συνοψίζεται στο σύνθημα που ακουγόταν σε μια πορεία Ειρήνης του 1983 όπου είχα πάρει μέρος και φυσικά το φώναξα.

ΗΤΑΝ  το ρομαντικό  « Όχι στα πυρηνικά  Δυτικά Ανατολικά».  Ωραίο σαν ευχή. Πως  το επιτυγχάνεις όμως;   Το σύνθημα αυτό μας εξασφάλιζε το αναγκαίο αντιμπεριαλιστικό λούστρο ενώ ταυτόχρονα διαφοροποιούμασταν από την Σοβιετική εκδοχή του σοσιαλιστικού οράματος.

Βέβαια μετά την κατάρρευση της Σοβιετίας η ανανεωτική αριστερά κλήθηκε να πει σε τι σοσιαλισμό πιστεύει. Και τότε φάνηκε η αδυναμία.

Ο χώρος  της Ανανεωτικής  Αριστεράς εισήγαγε την τέχνη του σκεπτικισμού και της αμφισβήτησης. Ιδίως τα πρώτα χρόνια αισθανόσουν ότι δεν υπήρχαν προκατ απαντήσεις, κάτι σωστό.  Με τα χρόνια έγινε  σχετικισμός που συχνά κατέληγε  σε ένα περίτεχνο ισαποστακισμό.

Με άλλα λόγια αποφεύγουμε να πάρουμε θέση επικαλούμενοι σωστές αρχές που όμως όλοι ξέρουμε ότι χωρίς δύναμη επιβολής δεν έχουν καμία αξία.

 Έτσι όταν έγινε η εισβολή στην Ουκρανία κάποιοι ήσαν γενικά και αόριστα με την Ειρήνη και τον άνθρωπο.  Άλλωστε η Δύση ήταν υπαίτια που προκάλεσε την Ρωσία.

 Το είδαμε και με την σφαγή της 7ης Οκτωβρίου. Το Ισραήλ προκάλεσε την μοίρα του  έλεγαν, αφήστε που οι δυτικοί φταίνε που το φύτεψαν εκεί στη Μέση Ανατολή. Τσιμουδιά  για την δικτατορία της Χαμάς. Αντίθετα  ταυτίζανε  το Ισραήλ με  τις  ακραίες επιλογές του Νετανιάχου.

Πάντα λοιπόν υπάρχει ένα ναι μεν αλλά.

Παρόμοια ακούσαμε και με τον βομβαρδισμό του Ιράν από τις ΗΠΑ. Βέβαια οι καταγγελίες τους ήταν περίπου πανομοιότυπες με του Υπ.Εξ της Ρωσίας Λαβρόφ. Καταδίκη της επέμβασης σε ένα κυρίαρχο κράτος. Μόνο που στην περίπτωση της Ουκρανίας δεν έλεγαν τίποτε.

Όλοι αυτοί, προφανώς  αισθάνονται ηθικά ανώτεροι από όλους εμάς τους οπαδούς του ρεαλισμού. Ο ρεαλισμός σε μαθαίνει να βλέπεις τα πράγματα ψυχρά χωρίς αυταπάτες. Μην ξεχνάμε  πως  Βόρεια  Κύπρος είναι κατεχόμενη από το 1974.  Για τα ψηφίσματα όμως του ΟΗΕ δεν υπήρχε η δύναμη εκείνη που θα τα επιβάλει.  Οφείλαμε να διαμορφώσουμε μια άλλη τακτική αντί να τα επικαλούμαστε μόνο.  Αυτό όμως είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.

Και κάτι ακόμα.  Γιατί έχω την αίσθηση ότι σε όλα τα διεθνή ζητήματα η ενοχή της Δύσης χρησιμεύει για να ξεκινήσει ο συλλογισμός  του Ναι μεν αλλά;

Προσωπικά  πάντως δεν έχω δάκρυα να χύσω για τις βόμβες που έριξαν οι ΗΠΑ στο Ιράν. Αν μάλιστα έπεφταν και οι μουλάδες ακόμα  καλύτερα. Μακάρι να ήταν τόσο απλό. Δυστυχώς όμως δεν είναι.

Σχόλιο στην εκπομπή Καθρέφτης  του Χρήστου Μιχαηλίδη στο Α΄ Πρόγραμμα της ΕΡΤ