Εξαιτίας της κρίσης που βιώνουν όλοι οι πολίτες καθημερινά ολοένα και εντονότερη γίνεται η συζήτηση στην ελληνική κοινωνία αναφορικά με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που πρόκειται να επικρατήσει.
Το αίτημα αυτό προβάλλεται από το πολιτικό σύστημα ,τις ηγεσίες των κομμάτων, τους θεσμικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών.
Για να ικανοποιηθεί ωστόσο το αίτημα αυτό είναι απαραίτητο να δοθούν απαντήσεις σε τρία (3) βασικά ερωτήματα :
- Που θέλουμε ως κοινωνία να πάμε ,πώς και πότε;
- Ποιές είναι οι προϋποθέσεις, δηλαδή τα πράγματα εκείνα που είναι ανάγκη να γίνουν άμεσα ,ώστε να μας οδηγήσουν με ασφάλεια στο στόχο αυτό;
- Υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση μιας ηγεσίας αποφασισμένης που θα επηρεάσει θετικά και τη στάση της κοινωνίας;
Για να δοθούν όμως απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά θα πρέπει πρώτα απ όλα να αξιολογήσουμε τα σημερινά δεδομένα και να σταθμίσουμε ή να προβλέψουμε ακόμα τις μελλοντικές εξελίξεις.
Τι συμβαίνει λοιπόν σήμερα;
- Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης που στηριζόταν στην πιστωτική επέκταση και όχι στην παραγωγικότητα έχει καταρρεύσει και χρειάζεται αντικατάσταση
- Το διεθνές οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον είναι δυσμενές και προβλέπεται να διαρκέσει για αρκετό καιρό
- Οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας υποχρεώνουν σε αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία με δυσμενείς συνέπειες για την κατανάλωση ,το επίπεδο ζωής μας και την δυνατότητα χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας
Γι αυτό και απαιτούνται λύσεις υπέρβασης και δημιουργικών αλλαγών
Οι απαντήσεις λοιπόν που αφορούν το πρώτο ερώτημα καλύπτουν τρία (3) επίπεδα:
α. Τις κυρίαρχες κατευθύνσεις που σχετίζονται:
- Με την αλλαγή του υπάρχοντος μοντέλου που θέλει το κράτος «τροφοδότη »της οικονομίας , βασισμένο στον υπερδανεισμό και στην κατανάλωση σε ένα νέο μοντέλο με το κράτος αρωγό σε κάθε δημιουργική δραστηριότητα, στηριζόμενο στην παραγωγή, αξιοποίηση και προώθηση των ανταγωνιστικών μας πλεονεκτημάτων ( οικονομικό κριτήριο).
- Με ένα μοντέλο φτιαγμένο για να αξιοποιεί ικανότητες ,να αναδεικνύει ταλέντα και να σέβεται την παράδοση του Ελλήνα, την εξωστρέφεια ,την εφευρετικότητα, τον πολιτισμό, την ιστορία ,το φυσικό περιβάλλον, το πλούσιο έδαφος και υπέδαφος και τη γεωγραφική θέση της χώρας ( αναπτυξιακό επίπεδο)
- Με ένα κράτος που θα επιδεικνύει σεβασμό στον πολίτη και θα υποστηρίζει τον επαγγελματία ή επιχειρηματία ( κρατικό επίπεδο)
- Με έναν πολιτικό λόγο που θα χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια, σαφήνεια, αίσθημα Δικαιοσύνης (χωρίς οριζόντιες λογικές) και συγκεκριμένο όραμα (πολιτικό επίπεδο)
β. Την επιλογή τομέων και κλάδων που ταυτίζονται με την τόσο επιθυμητή ανάπτυξη
- Διατήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη των κλάδων με τα διαχρονικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την Ελλάδα: τουρισμός ,ναυτιλία ,εμπόριο που αποτελούν πάνω από το 50% του ΑΕΠ.
- Ανάπτυξη του πρωτογενούς αγροτικού, κτηνοτροφικού ,αλιευτικού τομέα με έμφαση στα τοπικά (ονομασία προέλευσης) παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα τα οποία και μέσω της επώνυμης ζήτησης (branding) και σε συνδυασμό με τον τουρισμό μπορούν να προσφέρουν επιπλέον μεγάλες εξαγωγικές προοπτικές.
- Ανάπτυξη του νέου κλάδου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τα μοναδικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ο ελλαδικός χώρος (ήλιος, αέρας ,θάλασσα).
- Ορθολογιστικοποίηση της μεταποίησης και εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων που έχει η Ελλάδα (εγγύτητα αποστάσεων, γεωγραφικός χώρος εύκολης μεταφοράς και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό) για την Ευρωπαϊκή ιδιαίτερα βιομηχανία
- Αξιοποίηση των πιο πάνω πλεονεκτημάτων με την ανάπτυξη διαμετακομιστικών κόμβων για την αποθήκευση και διακίνηση εμπορευμάτων(logistics) του διεθνούς Εμπορίου
- Αξιοποίηση και ανάπτυξη ειδικών κλάδων με επίσης ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που όσο και να φαίνεται παράξενο είναι η υψηλή τεχνολογία ,ο πολιτισμός ,η παιδεία και η υγεία
- Επιτάχυνση στην αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου
Χαρακτηριστικό της μεγάλης προοπτικής είναι το γεγονός ότι οι έξι (6) τελευταίοι από τους επτά (7) κλάδους που προαναφέραμε είτε έχουν συρρικνωθεί όπως ο πρωτογενής τομέας είτε δεν έχουν καν αρχίσει να αναπτύσσονται.
γ. Τη δημιουργία του κατάλληλου επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος
Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η προσέλκυση επενδύσεων και η τόνωση της ελληνικής οικονομίας έχει ξεκάθαρα να κάνει πρώτον, με τη δραστική μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων που σήμερα φθάνει το 45% δεύτερον, την άρση των εμποδίων ίδρυσης νέων επιχειρήσεων και τρίτον, με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας που είναι η μήτρα της διαφθοράς.
Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημα ποιές είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις τελικά για να οδηγηθούμε στο δρόμο μιας υγιούς ανάπτυξης;
- Πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων προσανατολισμένο στη δημιουργία υποδομών: δρόμοι, λιμάνια ,αεροδρόμια ,τεχνολογία και όχι στη στείρα βραχυ- χρόνια καταπολέμηση της ανεργίας.
- Παρέμβαση στην κοινωνία : που σημαίνει την αντιμετώπιση των αντιστάσεων από προνομιακές ομάδες πληθυσμού συντεχνίες του Δημοσίου που επιδιώκουν να διατηρήσουν τα προνόμια τους σε βάρος των υπολοίπων εργαζομένων της παραγωγικής οικονομίας και του ιδιωτικού τομέα ,το σοβαρό έλλειμμα Παιδείας που δεν δημιουργεί κουλτούρα αλτρουισμού ,συλλογικότητας, ομαδικότητας αλλά και σεβασμού και αναγνώρισης της επιχειρηματικότητας
- Λειτουργικό κράτος και όχι εξαρτημένο από επιχειρησιακά,συνδικαλιστικά και κομματικά συμφέροντα
- Ευελιξία στους εργαζομένους καθώς η χώρα έχει ανάγκη ευέλικτων εκπαιδευμένων εργαζομένων που θα μπορούν να μετακινούνται από τον ένα κλάδο στον άλλο με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Άνοιγμα της αγοράς εργασίας που θα συνοδεύεται από μια minimum κοινωνική
προστασία. Άνοιγμα κλειστών αγορών και επαγγελμάτων.
Δυστυχώς ή ευτυχώς τα επενδυτικά κεφάλαια επιθυμούν συνθήκες ανταγωνισμού
και ανοιχτού περιβάλλοντος .
- Ισχυρή κινητροδότηση ,και όχι επιδοτήσεις που καλλιεργούν τις υπόγειες διαδρομές χρήματος ,σε θέματα καινοτομίας και τεχνολογίας, προϊοντικής διαφοροποίησης, στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Εταιριών που έχουν ισχυρή κεφαλαιακή δομή ,ανεπτυγμένες υπηρεσίες logistics και marketing καθώς και αύξησης της της ειξαγωγικής πελατειακής βάσης.
Ας σκεφτούμε οτι μόνο το 10% των εξαγώγιμων προϊόντων είναι προϊόντα Νέας
τεχνολογίας με προστιθέμενη αξία.
Αυτός είναι ο μόνος δρόμος καθώς μας είναι αδύνατον να ανταγωνισθούμε τα
φθηνά προϊόντα χωρών όπως η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία κ.ά. Μπορούμε όμως
σίγουρα να τα ανταγωνισθούμε με την προστιθέμενη αξία της καινοτομίας και της
τεχνολογίας.
- Σταθερό και απλό φορολογικό περιβάλλον
- Μεταστροφή της κοινής γνώμης υπέρ των μεταρρυθμίσεων, του υγιούς κoινωνικού κράτους , της εξυγίανσης του δημόσιου τομέα και των απαραίτητων ιδιωτικοποιήσεων .
Το ερώτημα ωστόσο παραμένει :
Η χρηματοδότηση και η ρευστότητα από που θα προέλθει;
Η ενίσχυση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση των τραπεζών δεν πρόκειται να λυθεί σύντομα καθώς συνδέεται άμεσα με το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας.
Ως εκ τούτου οι πόρτες της χρηματοδότησης θα ανοίξουν μόνο όταν βελτιωθούν τα μακροοικονομικά μεγέθη και οι δείκτες της οικονομίας και πεισθούν οι αγορές και οι δανειστές για τη σοβαρότητα των διαρθρωτικών αλλαγών που απαιτούνται στην άρρωστη δημόσια διοίκηση και στην αναποτελεσματική δομή της οικονομίας μας.
Οι περισσότεροι τομείς που αναφέρθηκαν πιο πριν ως οι κυρίαρχες στρατηγικές μας επιλογές ανάπτυξης χρειάζονται πολύ χαμηλή χρηματοδότηση. Οι τομείς, από την άλλη, που απαιτούν ισχυρά κεφάλαια όπως οι μεγάλες (όχι οι μικρές) ενεργειακές επενδύσεις και οι δραστηριότητες αξιοποίησης του Εθνικού μας υπεδάφους στηρίζονται σε διεθνείς επενδύσεις που έχουν μεγάλες πιθανότητες να υλοποιηθούν, καθώς εμπεριέχουν χαμηλό ρίσκο ( ιδιαίτερα οι περιβαλλοντικές ) αλλά και μεγάλες προοπτικές επιτυχίας καλύπτοντας ώριμες ήδη αγορές !!!!!
Είναι αλήθεια ότι αρκετές χώρες περνούν από τις ανοδικές τις καθοδικές τάσεις του οικονομικού κύκλου ,τελικά όμως τα καταφέρνουν.
Η Ιαπωνία μετά την πτώση της κλωστοϋφαντουργίας κατέληξε στην βιοτεχνολογία. Η Φιλανδία βρήκε τη λύση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις χάρη στη συνεργασία μικρών μονάδων για την παραγωγή του ίδιου προϊόντος.
Η Τουρκία επένδυσε στην εξωστρέφεια αξιοποιώντας το πλεονέκτημα του χαμηλού εργατικού κόστους.
Στην Ελλάδα δυστυχώς όχι μόνον δεν αξιοποιούμε την έρευνα ,την τεχνολογία και την καινοτομία (αφού δεν μπορούμε να έχουμε πλεονεκτήματα χαμηλών ημερομισθίων) αλλά αντίθετα και σε οποιαδήποτε δημιουργική επενδυτική πρωτοβουλία συναντώνται σφοδρές αντιδράσεις ,είτε από άγνοια είτε από προκατάληψη είτε από συμφέροντα είτε από κοντόφθαλμες πολιτικές σκοπιμότητες, και ως εκ τούτου δεν αλλάζει τίποτε.
Το οικονομικό θαύμα της Ελλάδας, παρά τις όποιες δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις ,με ανάπτυξη 5-6% ετησίως ,καταλήξαμε στο να είμαστε εδώ και πολλά χρόνια στις τελευταίες θέσεις στη σχετική κατάταξη του ΟΟΣΑ από πλευράς ανταγωνιστικότητας.
Εδώ συναντάμε και το τρίτο ερώτημα : αν τελικά υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση;
Και θα συμπληρώναμε το ερώτημα αυτό : αν υπάρχει πολιτικό προσωπικό με Αποφασιστικότητα ,Σχέδιο και Oραμα για την κοινωνία και την οικονομία;
Ε λοιπον, δεν είμαστε όλοι άχρηστοι : ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ..