Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά το παράδειγμα της καμπάνιας του Zohran Mamdani, το βασικό μάθημα δεν είναι «έξυπνα βίντεο» ή «καλύτερο επικοινωνιακό επιτελείο». Είναι κάτι πολύ πιο βαθύ: μια πολιτική που βάζει στο κέντρο τη ζωή των εργαζομένων και μια οργάνωση που δουλεύει κάθε μέρα, όχι μόνο προεκλογικά.
Με βάση αυτό, μια ρεαλιστική πρόταση για το πώς η κεντροαριστερά στην Ελλάδα μπορεί να κερδίσει την ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είχε πέντε βασικούς άξονες:
1. Ένα ενιαίο, καθαρό μήνυμα: «Να μπορούμε να ζούμε από τη ζωή μας»
Στην Νέα Υόρκη, το μήνυμα ήταν “affordability”.
Στην Ελλάδα, ο πυρήνας είναι περίπου ο ίδιος: μισθός που φτάνει, προσιτή στέγη, ποιοτική δημόσια υγεία και εκπαίδευση, ασφάλεια χωρίς φόβο και ανασφάλεια.
Η κεντροαριστερά χρειάζεται:
Ένα κεντρικό αφήγημα τύπου:
«Να μπορούμε να ζούμε από τη δουλειά μας, όχι από χρέη, επιδόματα και ρουσφέτια».
Να μιλά συγκεκριμένα, όχι γενικά:για διαθέσιμες κατοικίες και προσιτά ενοίκια, ριζική ενίσχυση κοινωνικής/φοιτητικής κατοικίας, αυξήσεις κατώτατου μισθού με ρήτρα κόστους ζωής, φθηνές/δωρεάν δημόσιες μεταφορές για νέους & εργαζόμενους, δημόσιο ΕΣΥ με προσλήψεις και διαφάνεια, φραγμό στις ιδιωτικοποιήσεις ενέργειας & υποδομών.
Ισχυρές ανεξάρτητες αρχές με πόρους και προσωπικό που να μην ελέγχονται από την αγορά.
Χωρίς χειροπιαστές δεσμεύσεις όπως ο Zohran (πάγωμα ενοικίων, δωρεάν λεωφορεία, δημοτικά σούπερ μάρκετ, κλπ), το μήνυμα μένει ευχολόγιο. Η κεντροαριστερά πρέπει να δείξει ότι ξέρει τι θα κάνει την πρώτη εβδομάδα, τον πρώτο χρόνο και την πρώτη τετραετία.
2. Αντιπαράθεση με το σύστημα εξουσίας, όχι «λίγο καλύτερη διαχείριση»
Ο Mamdani κέρδισε γιατί δεν φοβήθηκε να δείξει ποιοι είναι οι αντίπαλοί του: δισεκατομμυριούχοι, ακροδεξιά, μηχανισμοί καταστολής.
Στην Ελλάδα, η κεντροαριστερά πολύ συχνά προσπαθεί να μην «ενοχλήσει»:κανάλια, μεγάλες εργολαβικές & ενεργειακές εταιρείες,πελατειακά δίκτυα που συνδέονται με το κράτος.
Αν θέλει να κερδίσει: πρέπει να μιλήσει ανοιχτά για: διαπλοκή, μονοπώλια στην ενέργεια, στα ΜΜΕ, στις υποδομές, σπατάλες και σκάνδαλα (ΟΠΕΚΕΠΕ, απευθείας αναθέσεις, «επιτελικό κράτος»), και ταυτόχρονα να προτείνει θεσμικές λύσεις: υποχρεωτική διαφάνεια σε όλα τα συμβόλαια/προμήθειες, ενίσχυση ανεξάρτητων αρχών & ελεγκτικών μηχανισμών, ανοιχτά δεδομένα για δημόσιο χρήμα, επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο κατά της συγκέντρωσης ΜΜΕ και των ολιγαρχών των ΜΜΕ.
Ο κόσμος δεν ψάχνει «μια πιο ευγενική ΝΔ». Ψάχνει κάποιον που θα συγκρουστεί με ό,τι σήμερα τον πνίγει.
3. Κίνημα + κόμμα: πολιτική κάθε μέρα, όχι μόνο στις κάλπες
Η πραγματική δύναμη στην καμπάνια του Zohran ήταν οι 100.000 εθελοντές που δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά, αλλά χτίστηκαν μέσα από καθημερινή δουλειά στα κινήματα.
Στην Ελλάδα, η κεντροαριστερά μπορεί να κερδίσει μόνο αν:ξαναχτίσει ζωντανές οργανώσεις: στις γειτονιές σε όλους τους δήμους, στους χώρους δουλειάς, στα πανεπιστήμια και τα σχολεία, στηρίξει συλλογικότητες και κινήματα: για στέγη, για εργασιακά δικαιώματα, για περιβάλλον (π.χ. ενάντια σε καταστροφικές επενδύσεις), για ποιοτική δημόσια υγεία & παιδεία, εκπαιδεύσει χιλιάδες νέους εθελοντές σε: πόρτα-πόρτα καμπάνιες, τοπικές συνελεύσεις και ακροάσεις πολιτών, ψηφιακή καμπάνια με περιεχόμενο, όχι μόνο σλόγκαν.
Κλειδί: όχι σχέση «πελάτη-κόμματος», αλλά σχέση συν-δημιουργίας: «Εμείς σας θέλουμε μέσα στο σχέδιο, όχι απλώς μπροστά στην κάλπη».
4. Νέος τύπος καμπάνιας: αυθεντικότητα, όχι μόνο επικοινωνία
Η καμπάνια του Mamdani δεν κέρδισε επειδή είχε ωραία βίντεο, αυτά απλώς ανέδειξαν μια πραγματική ζωντανή πολιτική.
Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει:
Πρόσωπα νέας γενιάς, από εργατικές/μεσαίες οικογένειες, με επαγγελματική διαδρομή και συμμετοχή σε κοινωνικούς αγώνες, όχι μόνο σε κομματικά γραφεία.
Σκηνές από πραγματικές συζητήσεις σε γειτονιές, καφενεία, ΚΤΕΛ, λαϊκές, σχολεία, όχι μόνο στούντιο και panels.
Συνδυασμό:
TikTok/Instagram/YouTube για νέους, πόρτα-πόρτα και λαϊκές συνελεύσεις σε όλες τις γειτονίες.
Ο κόσμος δεν πιστεύει πια ούτε τα κανάλια ούτε τα παραδοσιακά μέσα.
Πιστεύει: αυτόν που βλέπει να επανέρχεται, να μην εξαφανίζεται μετά τις εκλογές, και αυτόν που είναι πρόθυμος να συγκρουστεί δημόσια, όχι μόνο να σχολιάζει.
5. Συμμαχία για κοινωνική πλειοψηφία, όχι άθροισμα μηχανισμών
Τέλος, για να κερδηθεί η ΝΔ χρειάζεται κοινωνική πλειοψηφία, όχι μόνο εκλογική συγκυρία.
Άρα:
Πολιτική πλατφόρμα που να μπορεί να χωρέσει: σοσιαλδημοκράτες, ριζοσπαστική αριστερά, πράσινο/οικολογικό χώρο, προοδευτικούς φιλελεύθερους που δεν αντέχουν άλλο αυταρχισμό και διαπλοκή.
Όχι θολή «σούπα», αλλά κοινό πρόγραμμα 7-9 κεντρικών δεσμεύσεων για: μισθούς/στέγη, υγεία/παιδεία, φορολόγηση μεγάλης περιουσίας & κερδών, πράσινη μετάβαση με κοινωνική δικαιοσύνη, ψηφιακή και θεσμική δημοκρατία (διαφάνεια, συμμετοχή, ισχυρή αυτοδιοίκηση).
Και πολύ σημαντικό: η κεντροαριστερά πρέπει να δεσμευτεί ότι αν κερδίσει, θα κυβερνήσει μαζί με την κοινωνία και όχι πίσω από κλειστές πόρτες: συμμετοχικοί προϋπολογισμοί, θεσμική ενίσχυση συνολικά της ανοιχτής διακυβέρνησης και ειδικότερα της ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ, του ΚΗΜΔΗΣ & των ανοιχτών δεδομένων από όλα τα πληροφοριακά συστήματα του δημοσίου, εκτός από ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και δεδομένα εθνικής ασφάλειας, ανοιχτά μητρώα για δημόσιο χρήμα, γη, επιδοτήσεις, συμβάσεις, ψηφιακά εργαλεία διαβούλευσης που να έχουν πραγματικό αποτέλεσμα.
Το μήνυμα από το παράδειγμα του Zohran είναι καθαρό: οι εκλογές κερδίζονται με πολιτική που αγγίζει την καθημερινότητα και με οργάνωση που δουλεύει 365 μέρες τον χρόνο.
Αν η κεντροαριστερά στην Ελλάδα:βάλει στο κέντρο την ακρίβεια και την αξιοπρέπεια, συγκρουστεί ανοιχτά με τη διαπλοκή και τα μονοπώλια, ξαναχτίσει μαζικές οργανώσεις στη βάση, μιλήσει με νέο, αυθεντικό, απλό λόγο, και κυβερνήσει με διαφάνεια και συμμετοχή, τότε δεν θα παλεύει απλώς να «μειώσει τη διαφορά».
Θα μπορεί πραγματικά να κερδίσει την κοινωνική πλειοψηφία και να νικήσει τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη στις επόμενες εκλογές.