Η εκλογική μάχη στο ΚΙΝΑΛ και οι πολιτικές επιδράσεις της

Θόδωρος Σούμας 17 Οκτ 2021

Για να γίνει ορθολογικό κόμμα εναντίον του φανατισμού, της εχθροπάθειας, του διχασμού και του μπαξεβανικού κιτρινισμού ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έπρεπε ο Τσίπρας να αποπέμψει μερικές δεκάδες ακραίων στελεχών, μα δεν θα το κάνει ποτέ γιατί: α) τον στηρίζουν, β) στηρίζεται σε αυτά για να επιτίθεται με σφοδρότητα στους πολιτικούς, δημοκράτες, αντιπάλους του. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα λαϊκιστικό, ανευθυνοϋπεύθυνο κόμμα όχι απόλυτα συστημικό, που έχει επιλέξει να εκφράσει το μέτωπο των ριζοσπαστών αριστερών, των μαξιμαλιστών και εν μέρει των συνωμοσιολόγων. Μόνη λύση είναι, μετά από χρόνια, να αναδειχτεί ενδεχομένως ένα άλλο σοσιαλιστικό κόμμα της αριστεράς ή κεντροαριστεράς, το υπάρχον είναι και θα παραμείνει τυχοδιωκτικό και μισαλλόδοξο όπως η πλειονότητα των ηγετικών στελεχών του. Μέχρι τότε θα πορευόμαστε με αντιπολίτευση τον ημιανάπηρο πολιτικά ΣΥΡΙΖΑ, και με την ελπίδα πως το ΚΙΝΑΛ–ΠΑΣΟΚ θα βελτιωθεί, θα καλυτερεύσει και θα πάρει την πάνω βόλτα με την εκλογή ενός νέου προέδρου, ο οποίος θα αλλάξει και θα αναζωογονήσει την πολιτική ταυτότητα και ισχύ του κινήματος.

Άτυχη η Φώφη Γεννηματά, όλοι της ευχόμαστε περαστικά και ταχεία ανάρρωση. Η προεδρική σταδιοδρομία της τερματίστηκε δυστυχώς λόγω υγείας, και κατόπιν αυτού κατεβαίνουν στις εκλογές για εκλογή προέδρου του ΚΙΝΑΛ, τρεις επιπλέον υποψήφιοι, οι Γ.Παπανδρέου, Γερουλάνος και ο Βενιαμίν Χρηστίδης. Το να ανακηρυχθεί ηγέτης του ΚΙΝΑΛ ένας εκ των Λοβέρδου, Γ.Παπανδρέου ή Ανδρουλάκη θα βοηθήσει πιθανά το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ να συνέλθει και να ανέλθει. Η εξέλιξη αυτή δεν συμφέρει τον ΣΥΡΙΖΑ. 

Κυρίως ο Λοβέρδος, μα και ο Ανδρουλάκης θα είναι απρόθυμοι για την υποτιθέμενη "προοδευτική συμμαχία" με τον λαϊκιστικό και δημαγωγικό ΣΥΡΙΖΑ. Ο προσγειωμένος, συγκροτημένος και έμπειρος Λοβέρδος ενδιαφέρεται να οικοδομήσει το ΠΑΣΟΚ και τη Δημοκρατική παράταξη ως κόμμα εξουσίας έντονα αποστασιοποιημένος από τον ΣΥΡΙΖΑ και νοιάζεται για την κυβερνησιμότητα της χώρας, θα μπορούσε να συμβάλλει στις αναγκαίες για τη χώρα μεταρρυθμίσεις με εποικοδομητικό πνεύμα, κρατώντας μια πιο γόνιμη στάση από τη Γεννηματά και βέβαια τον μονίμως αρνητικό Τσίπρα. Μα και ο Ανδρουλάκης δείχνει να ξέρει να κάνει αντιπολίτευση. Εν πάση περιπτώσει και οι δυο τους υποστηρίζουν λογικά πράγματα, κάνουν εποικοδομητική αντιπολίτευση, δεν κάνουν παλαβή πολεμική στην κυβέρνηση, δεν λένε εκ των προτέρων όχι σε όλες τις προτάσεις νόμων του Μητσοτάκη χωρίς να εξετάσουν το εκάστοτε θέμα, δεν έχουν σχηματικό, απλοϊκό και ξύλινο λόγο, όπως συμβαίνει με τα στελέχη που γίνονται ουρά του Τσίπρα και που αντιγράφουν μέρος του προβληματικού και μισαλλόδοξου λόγου του. Θα ήταν ενδεχομένως θετικό να εκλεγεί ένας εκ των Λοβέρδου ή Ανδρουλάκη γιατί είναι υπεύθυνοι και ρεαλιστές, ο πρώτος πιστεύει στην ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ ως βασικού εργαλείου της ανάκαμψης του κινήματος, ο δεύτερος μάλλον όχι. 

Μερικές σκέψεις σχετικά με την κατάθεση υποψηφιότητας εκ μέρους του πρώην πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου: Ο Γ.Παπανδρέου, λόγω του βαριού ονόματός του που σηματοδοτούσε πως το ΠΑΣΟΚ ήταν υπόθεση της οικογένειας Παπανδρέου, μπορεί να επηρεάσει μέρος των ψηφοφόρων που άφησαν το ΠΑΣΟΚ και ακολούθησαν τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει λογική πιθανότητα να μπορέσει να επαναπατρίσει ένα μέρος ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που το εγκατέλειψαν για τον ΣΥΡΙΖΑ. Το προβληματικό της υπόθεσης είναι πως οι Παπανδρέου ήσαν πάντοτε εχθροί της οικογένειας Μητσοτάκη, ήδη από την προδικτατορική εποχή, και ο Γ.Παπανδρέου θα κάνει έντονη, εκ των προτέρων αποφασισμένη, γενική πολεμική εναντίον της κυβέρνησης Μητσοτάκη και των νομοσχεδίων που προωθεί. Επίσης είναι αρνητικό το ότι ο Γ.Παπανδρέου έχει μιλήσει υπέρ της “προοδευτικής διακυβέρνησης”, η οποία λογικά εξηγούμενη μάλλον μπορεί να περιλαμβάνει και τον επιθετικό και λαϊκιστικό ΣΥΡΙΖΑ. Το ζητούμενο όμως για το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι η προώθηση μεταρρυθμίσεων και ανορθωτικών αλλαγών, ώστε να επέλθουν η πολυπόθητη ανάπτυξη, η βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός της χώρας, όχι η αναπαραγωγή παραδοσιακών, κρατικίστικων, συντεχνιακών και συντηρητικών πολιτικών καταστάσεων χωρίς ανοιχτό ορίζοντα. Άρα η υποψηφιότητα του Γ.Παπανδρέου είναι ένα αίνιγμα (η οποία όμως θα μπορούσε να έχει θετικές συνέπειες αν φέρει πίσω στο ΠΑΣΟΚ αρκετούς ψηφοφόρους που μετακόμισαν στον ΣΥΡΙΖΑ), μα στην πραγματικότητα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια ακριβώς αποτελέσματα θα επιφέρει στο πεδίο των συμμαχιών και εάν αυτά θα είναι εποικοδομητικά, μιας και ο Παπανδρέου είναι απρόβλεπτος. 

Ο Καστανίδης θα αποτελούσε πολιτική οπισθοδρόμηση γιατί είναι άκαμπτος. Για τον Χρηστίδη είναι πολύ νωρίς.

Το να εκλεγεί ένας εκ των Λοβέρδου, Γ.Παπανδρέου ή Ανδρουλάκη δεν σημαίνει αυτομάτως πως το κίνημα θα πάρει την ανηφόρα, στις δεύτερες εκλογές με την ενισχυμένη τα μικρά κόμματα θα συμπιεστούν πολύ. Πιθανά μετά τις πρώτες ή τις δεύτερες εκλογές να ξανατεθεί το θέμα των συνεργασιών του ΚΙΝΑΛ–ΠΑΣΟΚ. Είναι δεδομένο πως σήμερα η πλειονότητα των φίλων και οπαδών του δεν επιθυμεί τη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ (και αν καταστεί απαραίτητο για να σχηματιστεί κυβέρνηση, θα προτιμούσε συνεργασία με τον Μητσοτάκη). Ουσιαστικά το παιχνίδι της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς θα έχει καινούργια αρχή μετά τις διπλές εκλογές. Θέλουμε να πιστεύουμε πως μετά τις εκλογές, του κινήματος θα ηγηθεί ένας θετικός, ρεαλιστής, εποικοδομητικός και ικανός ηγέτης με ανανεωτικές, μεταρρυθμιστικές ιδέες και όχι ένας φανατισμένος κι άγονος αντιπολιτευόμενος, σαν τους Τσίπρα, Τζανακόπουλο και σία. Το ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ θα παραμείνει, ενδεχομένως, το τρίτο κόμμα της Βουλής μα θα παίξει καταλυτικό ρόλο εάν πιάσει μεσοπρόθεσμα, με τη νέα ηγετική ομάδα, το 10% (κάτι που είναι βέβαια δύσκολο για τη δεύτερη διαδοχική αναμέτρηση, αφού η πρώτη δεν θα δώσει κυβέρνηση). Δεν θα διαφωνούσαμε να επιλεγεί ως τίτλος κόμματος το ΠΑΣΟΚ–ΚΙΝΑΛ ή ΠΑΣΟΚ–Δημοκρατική Παράταξη, με αυτή ή την αντίστροφη σειρά των λέξεων, γιατί κακώς οι πασοκίτες υπέστειλαν τόσο εύκολα και τόσο ενοχικά τη σημαία τους μετά τη χρεοκοπία, επειδή δεν τους αναλογεί βέβαια όλο το κόστος της χρεοκοπίας· απλά πολλά στελέχη τους πιέστηκαν πολύ και φοβήθηκαν εξαιτίας των βίαιων επιθέσεων των αριστερών και μετά την απίσχνανση του κινήματος ορισμένοι έγιναν ριψάσπιδες και την κοπάνησαν οπορτουνιστικά για τον ΣΥΡΙΖΑ.