Οι τρέχουσες κοινωνικές εξελίξεις

Θόδωρος Σούμας 14 Αυγ 2021

Έχουμε πλέον οι περισσότεροι δημοκράτες κατανοήσει πως ο ΣΥΡΙΖΑ κάθε άλλο παρά είναι ένα ρεαλιστικό, προσγειωμένο στην πραγματικότητα, πολιτικά ορθολογικό, σοσιαλιστικό κόμμα... Τα στελέχη του είναι μετριότατα, φανατισμένα κι απαίδευτα. Ο λαϊκιστικός, δογματικός, μαξιμαλιστικός, τυχοδιωκτικός, δημαγωγικός και απλουστευτικός πολιτικός χαρακτήρας του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνταιριάζει με τη λογική διαχείριση των προβλημάτων, το μέτρο και το ήθος στην πολιτική. Θα μπορούσαμε να πούμε στον Ν.Μπίστη που προσπαθεί να εξορθολογίσει και να προσγειώσει, να ημερέψει τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτά που είπε κάποτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον Κύρκο, ηγέτη του ΚΚΕ εσωτ.: “Είστε σε λάθος τόπο, σε λάθος ώρα και σε λάθος κόμμα".

O ΣΥΡΙΖΑ ανετράπη όταν δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για να δημιουργηθεί από αντιαριστερές κι αντιλαϊκιστικές δυνάμεις το αντισύριζα μέτωπο, συναποτελούμενο από νεοδημοκράτες, συντηρητικούς, δεξιούς, κεντρώους, φιλελεύθερους, μεταρρυθμιστές, σοσιαλδημοκράτες, θιγμένους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ, ευρωπαϊστές σοσιαλιστές, κ.α. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές του 2019 και την εξουσία αντέδρασε με σπασμωδικό τρόπο, χωρίς καμιά αυτοκριτική και αυτογνωσία, για όλα τα βαριά λάθη του τού έφταιγαν οι άλλοι.

Από το 2020-2021 ο Τσίπρας αντιλήφθηκε πως μόνος του ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα καταφέρει τίποτα έναντι του φιλελεύθερου μεταρρυθμιστή Κ.Μητσοτάκη που είχε πάρει από καιρό πολιτική φόρα και το momentum γιατί επένδυσε στην ανάγκη για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του κράτους και της οικονομίας, με ενεργοποίηση αξιολογήσεων και επενδύσεων αντίστοιχα. Γι αυτό ο Τσίπρας επιδίωξε τη δημιουργία ενός αντιμητσοτακικού μετώπου προσπαθώντας να παρασύρει σε αυτό το ΚΙΝΑΛ της Γεννηματά με μέσο επικοινωνίας τα πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ που πήρε με το μέρος του. Ούτε αυτό όμως έφτανε γιατί τα στελέχη αυτά ενοχοποιούντο για το μνημονιακό ή και πασοκικό παρελθόν τους. Στο στόχαστρο της αριστεράς δεν μπαίνει πια κυρίως η Δεξιά, η ΝΔ, ο καπιταλισμός, η δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία ή η παγκοσμιοποίηση αλλά κατ αποκλειστικότητα ο Κυρ.Μητσοτάκης. Αυτό συμβαίνει γιατί την αριστερά νίκησε όχι η Δεξιά ή η ΝΔ αλλά το ευρύ μέτωπο που έστησε ευφυώς κι ανοιχτόμυαλα ο Κ.Μητσοτάκης.

Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη λίγο πολύ τα κατάφερε, σε γενικές γραμμές, επιτυχώς έναντι των σημαντικών προβλημάτων του μεταναστευτικού, καθώς και της προσπάθειας του Ερντογκάν για “διεμβολισμό” της Ελλάδας και των συνόρων της (με εργαλείο την απόπειρα διείσδυσης των “σπρωγμένων” μεταναστών στη χώρα μας)· κατόρθωσε την αποδοχή από τους συμμάχους μας της ειρηνικής εξωτερικής πολιτικής της χώρας έναντι της κυβέρνησης Ερντογκάν· την αποδοχή από την πλειοψηφία της κοινής γνώμης της εκκένωσης των καταλήψεων των αντιεξουσιαστών, του νέου νόμου για τα ΑΕΙ· της αντιμετώπισης μέσω των μέτρων και των εμβολιασμών της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού. Εδώ να σημειώσουμε πως ο Κ.Μητσοτάκης, λόγω της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής του Ερντογκάν, λόγω της πίεσης του μεταναστευτικού κύματος, λόγω της τρομερής πανδημίας του κορονοϊού και της επακόλουθης οικονομικής ύφεσης και λόγω της λαίλαπας των πυρκαγιών βρίσκεται σε άμυνα και όχι στην επίθεση μεταρρυθμιστικών αλλαγών που είχε υποσχεθεί για να υπερψηφιστεί από τη συμμαχία δεξιών, φιλελεύθερων, κεντρώων και μεταρρυθμιστών.

Όταν άρχισαν οι αντιδράσεις όσων (ακροδεξιών, θρησκόληπτων, ακροαριστερών, ψεκασμένων, αριστεροδεξιών αντιεμβολιαστών) δεν ήθελαν τα αυστηρά λοκντάουν και τους εμβολιασμούς, ούτε τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς στις ιατρικές μονάδες και στα γηροκομεία, άρχισαν να εκδηλώνονται οργανωμένες, αντισυστημικές κινήσεις ανυπακοής. Οι κορονοαρνητές, οι σοβινιστές θρησκόληπτοι, οι (ακρο)αριστεροί, αντιεξουσιαστές κι αντισυστημικοί, λόγω της άποψής τους πως περιοριζόντουσαν οι ελευθερίες τους, συνέπηξαν ντε φάκτο ένα χαλαρό, αντικυβερνητικό, αντιμητσοτακικό και αντιφιλελεύθερο – που το ονομάζουν στρεβλά αντινεοφιλελεύθερο – μέτωπο (το οποίο θυμίζει τους αγανακτισμένους των πλατειών μετά τη χρεοκοπία). Ο Τσίπρας επιθυμεί να συγκροτήσει και να καθοδηγήσει ένα μέτωπο αγκαλιάζοντας σήμερα τα δυο άκρα, της ριζοσπαστικοποιημένης, αριστερίστικης και κομμουνιστικής αριστεράς και των κορονοσκεπτικιστών ή “ψεκασμένων” και συνωμοσιολόγων αντιεμβολιαστών (και οι δυο πόλοι είναι βουτηγμένοι στον εθνολαϊκισμό και στην έλλειψη λογικής). Οι αντιεμβολιαστές επιθυμούν να γίνουν οι νέοι αριστεροδεξιοί αγανακτισμένοι. Τον χώρο των αγανακτισμένων ομογενοποίησε πολιτικά κι οργανωτικά και εργαλειοποίησε ο Τσίπρας την περίοδο 2011-15. Η άγρια φωνή του μισαλλόδοξου Πολάκη ενοποιεί τις συμπεριφορές και τα ήθη αυτού του κοινωνικοπολιτικού χώρου και μιλάει τόσο στους αριστερούς όσο και στους σοβινιστές φίλους τους που ακολουθούσαν τον Καμμένο. Υιοθετούν, βέβαια, αντεπιστημονικές, ανορθολογικές και αντιιατρικές ιδέες, μα το κύριο μέλημά τους είναι να πολεμήσουν την κυβέρνηση παρασύροντας όσους περισσότερους (αφελείς) μπορούν. Οι φανατικοί αντιεμβολιαστές ψεκασμένοι και εξτρεμιστές διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων βρήκαν ευκαιρία με το τεράστιο πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τις ανεξέλεγκτες φωτιές να περάσουν στην επίθεση.

Όταν ανέκυψε το ζήτημα της ανάγκης υποχρεωτικών εμβολιασμών και των περιοριστικών μέτρων (π.χ. του λοκντάουν και των rapid test) εναντίον της διάδοσης του κορονοϊού, αντέδρασαν και ξεσηκώθηκαν διάφοροι συνωμοσιολόγοι αντιεμβολιαστές της ακροδεξιάς κι (ακρο)αριστεράς, που έφτιαξαν ένα άτυπο αντικυβερνητικό μέτωπο με διαδηλώσεις (ενώ έπρεπε οι άνθρωποι να κρατιούνται σε απόσταση) και πίσω από τη σημαία της ψευδεπίγραφης "ελευθερίας" (δηλαδή της ανευθυνότητας έναντι των κοινωνικών υποχρεώσεών προς τους συμπολίτες τους).

Κατά τη διάρκεια των προσπαθειών να σβηστούν οι 580 πυρκαγιές υπήρξαν σίγουρα ανεπάρκειες του κρατικού και κυβερνητικού μηχανισμού, η φοβερή, ανεξέλεγκτη κατάσταση με τις πολλαπλές φωτιές αρκετές φορές, καταφανώς, τον ξεπερνούσαν... Πώς εξηγείται ότι αυτές τις μέρες συνελήφθηκαν εμπρηστές οι οποίοι εντοπίστηκαν; Μήπως κάποιοι εξτρεμιστές μπαχαλάκηδες αντιεμβολιαστές και άλλοι ακραίοι αντικυβερνητικοί, κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να προκαλέσουν οργή, αναταραχή και αγανάκτηση; Μερικοί πιο ακραίοι, παλαβοί και βίαιοι εξτρεμιστές ίσως να τόλμησαν να προχωρήσουν σε καταστροφικές για το περιβάλλον και τις ατομικές περιουσίες, αντικοινωνικές ενέργειες.

Οι δυναμικοί αντικυβερνητικοί ποντάρουν στη δυσαρέσκεια που θα προκληθεί βγάζοντας την κυβέρνηση ανίκανη να προστατέψει την κοινωνία από τις καταιγίδες των πυρκαγιών και του κορονοϊού. Μένει να δούμε στα φθινοπωρινά γκάλοπ αν οι Έλληνες και ειδικά οι χωρίς κομματική προτίμηση, οι πολιτικά ή κομματικά αδιάφοροι και οι αμφιταλαντευόμενοι, οι πολίτες του μεσαίου και του κεντρώου χώρου θα “χάψουν” τη στρεψοδικία, τη συκοφαντία, την προβοκάτσια και την μονομερή επίρριψη ευθυνών στο “επιτελικό κράτος” για τις οικολογικές καταστροφές. Το όλο προβληματικό σκηνικό μοιάζει να κινητοποιεί τις ακραίες δυνάμεις, τον φανατισμένο, “ψεκασμένο” χώρο των πιο πορωμένων προπαγανδιστών, που επιδιώκουν να δείξουν πως η κυβέρνηση είναι άχρηστη, και υπέπεσε στην επανάληψη του λάθους της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να μη μπορέσει να ελέγξει την πυρκαγιά στο Μάτι· για να δείξουν πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη φέρνει καταστροφές μη μπορώντας να διασφαλίσει συνθήκες κοινωνικής ομαλότητας και συμφιλίωσης των πολιτικών άκρων, ενώ τα άκρα είναι οι ίδιοι (μιας και επί διακυβέρνησης της “πρώτης φοράς αριστεράς” οι αριστεροί εργαζόμενοι καθόντουσαν ήσυχα, καθησυχασμένοι από τη “δική τους” κυβέρνηση Τσίπρα).


Και ορισμένες σκέψεις για την ελάσσονα αντιπολίτευση. Η αποτυχία του ΚΙΝΑΛ κρίθηκε στην αδυναμία της Γεννηματά (μία από τις πολλές πολιτικές ανεπάρκειές της) να ενσωματώσει λειτουργικά στο ΚΙΝΑΛ τους Θεοδωράκη/Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ/Θεοχαρόπουλο και Βενιζέλο/βενιζελικούς. Τότε ακριβώς η υπόθεση ΚΙΝΑΛ σκόνταψε και απέτυχε... Έτσι, η Γεννηματά κατάφερε δυστυχώς, άθελά της, να περιορίσει το εύρος και τις προοπτικές του ΚΙΝΑΛ και μάλιστα να αιχμαλωτιστεί από τον Γ. Παπανδρέου [και κατ ουσίαν κι από τον Τσίπρα, ο οποίος με τις (κουτο)πόνηρες τακτικές κινήσεις του επικαθορίζει τις δικές της (κουτές) κινήσεις]. Εάν στο προσεχές συνέδριό του, το ΚΙΝΑΛ δεν εκλέξει έναν άλλο, επαρκή και διαυγή ηγέτη σαν τον Ανδρουλάκη ή τον Λοβέρδο, με τις διαρκείς αμφιταλαντεύσεις και τον ξύλινο, τυπικό και στείρο λόγο της Γεννηματά να κυριαρχεί (και την υψηλή επιστασία του Γ.Α.Π.), το ΚΙΝΑΛ θα χάσει οριστικά τη δυνατότητα να διεκδικήσει τη θέση του ισχυρού, λογικού και ρεαλιστικού αντιπολιτευτικού πόλου – και λόγου – και θα μείνει δια παντός πολύ πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Πανταγιάς εξηγεί αρκετά καλά το πρόβλημα που υπήρξε στην αφετηρία της οικοδόμησης του ΚΙΝΑΛ: “... Η αδυναμία του (ΠΑΣΟΚ) να διαχειριστεί τη χρεοκοπία που κληρονόμησε από τη νεοκαραμανλική διακυβέρνηση το έθεσε σε τροχιά αυτοκαταστροφής. Η πρωτοφανής οικονομική κρίση το έπληξε ανεπανόρθωτα. Μάλιστα, σε συνδυασμό και με τα φαινόμενα διαφθοράς κορυφαίων στελεχών του, πλήρωσε βαρύ κόστος. Η έλλειψη ισχυρής και στιβαρής ηγεσίας στην πιο οριακή στιγμή για τον τόπο τού στοίχισε ακριβά. Η αποψίλωσή του δε από ικανά στελέχη συνέβαλε στην περαιτέρω συρρίκνωσή του. Αντί να προχωρήσει στον δρόμο των τολμηρών αλλαγών, παραμένοντας ζωντανός πολιτικός οργανισμός εκφυλίστηκε σε απολίτικο σχήμα. Αντί να προασπιστεί με σθένος τη συμβολή και τη συνδρομή του στην αποφυγή της άτακτης χρεοκοπίας, συμπεριφέρθηκε με ενοχικά σύνδρομα. Αντί να εκφράσει τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις αναδιπλώθηκε σε αρχέγονες πολιτικές των δεκαετιών του 70 και του 80. Δεν υπερασπίστηκε την ιστορία του, αφήνοντας τους αντιπάλους του να την κατασυκοφαντήσουν. Το χειρότερο, την αποποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Παραδομένο σε μια κατάσταση ασφυξίας, επέλεξε τη συμπαράταξή του με άλλες ετερόκλητες δυνάμεις.

Το Κίνημα Αλλαγής δεν ήταν μονάχα ένα απαίδευτο εγχείρημα. Συνοδεύτηκε και από αντιλήψεις και απόψεις που βρίσκονταν στο αντίποδα προγενέστερων θέσεων του ΠΑΣΟΚ. Περισσότερο, έδειχνε να συγγενεύει με αυτές του ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς τη συνεκτική ουσία προοδευτικών προσεγγίσεων μετατράπηκε σε ασπόνδυλο, άμορφο και προσωποπαγές σχήμα. Η υποχώρηση και η στασιμότητά του επικυρώνουν με τον καλύτερο τρόπο τα ανυπέρβλητα αδιέξοδά του. Με τις πολιτικές που πρεσβεύει δεν αποπνέει μόνο παρελθόν. Αποδεικνύει και την έλλειψη ζωτικού χώρου, την οποία αντιμετωπίζει. Ταυτόχρονα επιτρέπει στους ανταγωνιστές του να διεκδικήσουν ο καθένας για τον εαυτό του το κοινωνικό σώμα που άλλοτε εξέφραζε το ΠΑΣΟΚ. Η μεταπήδηση σημαντικού τμήματος στον Αλέξη Τσίπρα, καθώς και η μετακίνηση των κεντρογενών δυνάμεών του στον Κυριάκο Μητσοτάκη, καταδεικνύουν την αποτυχία του. Η απουσία μεταρρυθμιστικών προτάσεων, αλλά και η ανυπαρξία ικανής ηγεσίας, το καθιστά ανυπόληπτο.” Όταν άρχισε να οικοδομείται το ΚΙΝΑΛ δεν ασπαζόμουν την παραπάνω άποψη και είχα πολλές ελπίδες, μα σήμερα βρίσκω πως ο Πανταγιάς έχει μάλλον δίκιο (το όποιο έχει συλλάβει και ο Λοβέρδος).

Το να αποτελεί το λαϊκιστικό και τυχοδιωκτικό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ την εναλλακτική της ΝΔ (και όχι ένα νορμάλ κόμμα σαν το ΠΑΣΟΚ) στα πλαίσια του δικομματισμού του ελληνικού, κοινοβουλευτικού, δημοκρατικού πολιτεύματος, αποτελεί βασικά ένα θλιβερό δυστύχημα, μια καταδίκη για το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Όποιος εκλεγεί πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ τον Σεπτέμβριο πριν τις διπλές βουλευτικές εκλογές, θα “καεί”, γιατί στη 2η εκλογική αναμέτρηση με την ενισχυμένη αναλογική, το ΚΙΝΑΛ και τα άλλα μικρά κόμματα θα υποχωρήσουν πολύ λόγω της αδήριτης αναγκαιότητας να προκύψει κυβέρνηση, μόνο τα 2 μεγάλα κόμματα θα συγκεντρώσουν πολλές ψήφους. Αυτός που θα μπορούσε να έχει ούριο άνεμο θα είναι ίσως ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ μετά τις διπλές εκλογές, εάν βέβαια έχει τότε απομείνει μια υπολογίσιμη δύναμη στο ΚΙΝΑΛ...