Και ενώ όλη η χώρα ασχολείται με το μεγάλο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εγώ θα σας διηγηθώ μια άλλη ιστορία.

Όταν επισκέφθηκα πρόσφατα την πατρίδα μου, το Κιλκίς συνάντησα δύο κτηνοτρόφους. Είχαν ξεκινήσει από το 2006 με μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες. Ο πρώτος με 500 βοοειδή και ο δεύτερος με 250. Τροφοδοτούσαν την αγορά με κρέας και γάλα, το οποίο έπαιρναν οι μεγάλες ελληνικές εταιρίες. Σήμερα ο πρώτος μείωσε τα γελάδια του σε 250 και σκέφτεται να τα μειώσει και άλλο, διότι δεν βρίσκει ούτε εργαζόμενους, αν και δίνει μισθό 1400/μηνα και με πλήρη ασφάλισή.  Ο δεύτερος τα πούλησε ή τα έσφαξε σχεδόν όλα και έγινε χασάπης. Με ενημέρωσαν επιπλέον πως οι ελληνικές εταιρείες γάλακτος εισάγουν πλέον γάλα από το εξωτερικό. Μου είπαν ότι δεν είναι οι μόνοι κτηνοτρόφοι που μείωσαν ή και εγκατέλειψαν τελείως την απασχόλησή τους με την κτηνοτροφία.

Αυτή είναι η άλλη εικόνα της κτηνοτροφία μας, πέρα από τους «εξυπνάκηδες» που κοροϊδεύουν τους «κουτόφραγκους», παίρνουν εκατομμύρια σε επιδοτήσεις και αράζουν στα καφενεία ή τα σκυλάδικα.

Όλοι γνωρίζουμε πως η ιστορία αυτή είναι πολύ παλιά και ας κάνουμε όλοι πως «πέφτουμε από τα σύννεφα». Κυρίως οι πολιτικοί μας.

Η χώρα έλαβε από την δεκαετία του ’80 δισεκατομμύρια κονδύλια για την αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Λεφτά πεταμένα, καθώς πολιτικοί και αγρότες σε μια ομερτά στην οποία συμμετείχε και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, θεώρησαν πως είναι πολύ πιο πατριωτικό να κλέβουν τα χρήματα από τους «κουτόφραγκους», αντί να εκσυγχρονίσουν τον πρωτογενή τομέα της χώρας.

Έτσι, όπως σημειώνει ο Μάνος Ματσαγγάνης, σε άρθρο του στην «Καθημεριννή»,  «όταν σε μια χώρα κάποιοι καταχρώνται κονδύλια, μένει πίσω η ίδια η χώρα. Παρά την απορρόφηση δισ. ευρώ π.χ. για την κατάρτιση, οι δεξιότητες στην Ελλάδα παραμένουν οι χειρότερες στην Ευρώπη».

Ο πρωτογενής τομέας –γεωργία και κτηνοτροφία–  στη χώρα μας παραμένει σε στασιμότητα, παρά τις τεράστιες δυνατότητες. Και όσοι αγρότες και κτηνοτρόφοι  επιχειρούν με τίμιο τρόπο να ασκήσουν το επάγγελμά τους παραμένουν μόνοι, όπως οι συμπατριώτες μου στο Κιλκίς.

Η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται σε κρίση. Το ζωικό κεφάλαιο μειώνεται χρόνο με τον χρόνο. Το 2026 προβλέπεται ακόμη χειρότερο για την προβατοτροφία και την αγελαδοτροφία. Οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν αδυναμία ανανέωσης εξοπλισμού, αύξηση του κόστους τροφών και έλλειψη επενδύσεων. Κι όμως, η Ελλάδα έχει ιδανικές συνθήκες για ποιoτικό γάλα και κρέας. Θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρή εξαγώγιμη δύναμη, όπως η Γαλλία ή η Ιταλία στα τυροκομικά ή η Ισπανία στα κρεατοπαραγωγικά ζώα.

Τα παραδείγματα της Ολλανδίας και του Ισραήλ

Παρακολούθησα μια ημερίδα που διοργάνωσε το Δικτυο της Άννας Διαμαντοπούλου για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Γεωργία. Εκεί, λοιπόν έμαθα:

. Η Ολλανδία, με λιγότερο από το 1/3 της καλλιεργήσιμης γης της Ελλάδας, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ. Αυτό δεν το πέτυχε με εύκρατο κλίμα ή περισσότερους φυσικούς πόρους, αλλά με καινοτομία, ψηφιακή τεχνολογία, πρότυπες θερμοκηπιακές καλλιέργειες και άριστη οργάνωση του αγροδιατροφικού τομέα.

Το Ισραήλ, με περιορισμένους υδατικούς πόρους και σε μεγάλο βαθμό άνυδρο έδαφος, έχει καταφέρει να παράγει περισσότερα από 1.250 ευρώ/στρέμμα, ενώ στην Ελλάδα ο μέσος όρος παραμένει κάτω από 250 ευρώ/στρέμμα. Μέσα από τεχνολογίες όπως η στάγδην άρδευση, η αξιοποίηση κάθε σταγόνας νερού, η χρήση αισθητήρων και η ερευνητική υποστήριξη, έχει κάνει τη γεωργία κινητήρια δύναμη της οικονομίας του.

Το τρίπτυχο: Σχέδιο, Χρηματοδότηση, Εκπαίδευση

Θα πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε ως χώρα- πολιτικοί και πολίτες- πως αυτοί που χάνουν δεν είναι οι ευρωπαίοι συμπολίτες μας που μας δίνουν τα χρήματα, αλλά εμείς ως λαός που θα μπορούσαμε να είχαμε γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή που θα την ζήλευαν όλοι, καθώς έχουμε πολύ σημαντικούς συμμάχους, τον ήλιο, το εύκρατο κλίμα, τα απέραντα λιβάδια και τη θάλασσα, κάτι που δεν έχουν ούτε η Ολλανδία, ούτε το Ισραήλ.

Πρώτα απ΄όλα, χρειάζεται επιτέλους να βάλουμε μυαλό και ας μην παριστάνουμε τους εξυπνάκηδες.

Χρειαζόμαστε ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης του πρωτογενούς τομέα, με ενισχυμένη χρηματοδότηση για το κεφάλαιο κίνησης των αγροτών και κτηνοτρόφων, και συστηματική εκπαίδευση – είτε μέσω τεχνικών σχολών, είτε μέσω τηλε-εκπαίδευσης και διαδικτυακών σεμιναρίων για νέες τεχνικές.

Χρειαζόμαστε επειγόντως:

• Αναβάθμιση τεχνικών σχολών και δημιουργία ειδικευμένων αγροτικών λυκείων.
• Επαγγελματική εκπαίδευση και δια βίου μάθηση μέσω σύγχρονων, ψηφιακών μέσων: webinars, τηλε-εκπαίδευση, πρακτική εξάσκηση σε αγροκτήματα-πρότυπα.
• Εκτεταμένα κέντρα γεωργικών εφαρμογών που θα συνδέουν αγρότες, πανεπιστήμια και αγορά.
• Σύνδεση με την έρευνα και τις καινοτομίες στον τομέα της φυτοπροστασίας, των βιολογικών καλλιεργειών, της εξοικονόμησης ύδατος και της ιχνηλασιμότητας προϊόντων.

Αν η Ελλάδα καταφέρει να οργανώσει σωστά τον πρωτογενή της τομέα, όχι μόνο θα περιορίσει την εξάρτησή της από τον τουρισμό που θεωρείται η βαριά μας βιομηχανία, αλλά γίνεται όλο και πιο προβληματική-  θα μπορέσει  να δημιουργήσει μία αυτάρκη, παραγωγική οικονομία που θα στηρίζεται σε στέρεα θεμέλια και  να αυξήσει τις εξαγωγές της.

Πως να το πούμε αλλιώς: Είναι ντροπή να εισάγουμε ντομάτες από την Ολλανδία και μάλιστα να είναι πιο φτηνές!...