1 .Στο νέο βιβλίο του για τις αθέατες πλευρές του πολέμου στην Ουκρανία, ο Λυγερός κάνει την πολλή δύσκολη άσκηση ακριβοδικίας, τρία χρόνια μετά από έναν καταστροφικό πόλεμο και προσπαθεί να κατανοήσει και να αποδεχθεί, χωρίς να μπορεί αντίστοιχα να τον δικαιολογήσει. Γι’ αυτό είναι κεντρική του θέση ότι ο πόλεμος αυτός μπορούσε και έπρεπε να αποφευχθεί και θεωρεί ότι η διερεύνηση πολλών γεγονότων που επιχειρεί και που έμειναν στο σκοτάδι από την επικοινωνιακή προπαγανδιστική διαχείριση των ΜΜΕ της συλλογικής Δύσης, αυτό ακριβώς αναδεικνύει.
Αναγκαστικά προβαίνει σε μια συστηματική επισήμανση λαθών και ανακολουθιών της μονοπολικής εποχής (1989-2021) και της επεκτατικής πρακτικής του ΝΑΤΟ, καθοδηγουμένης εκ του βαθέως κράτους των ΗΠΑ διαχρονικά (Γιουγκοσλαβία, Κόσοβο, Αφγανιστάν, Ιράκ) με την ευμενή ανοχή μιας ΕΕ εφησυχασμένης κι άπληστης με την ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσία και το Ελντοράντο εξαγωγών-Κίνα. Επισημαίνει ότι το τεράστιο επενδυτικό άνοιγμα της Δύσης σε Ρωσία και Κίνα-με το αζημίωτο-και με την ψευδαίσθηση της διάχυσης της δημοκρατίας και κανόνων Δικαίου, παράλληλα με την οικονομική παγκοσμιοποίηση σε αυτές τις χώρες, υπήρξε μια γιγαντιαία φενάκη. Η Ανατολή εισαγοντας όλα τα εμπορικά και τεχνολογικά οφέλη εμμένει στον αυταρχικό πολιτικό προσανατολισμό της χρησιμοποιώντας την απόλυτη καταστολή σε όποια κίνηση ελεύθερης έκφρασης ή αμφισβήτησης.
2.. Συνεπώς ο συγγραφέας προκρίνει τις νόρμες της επιστροφής του παρελθόντος των πολλών μεγάλων δυνάμεων σε ένα νέο πολυπολισμο , απέναντι σε ένα φαντασιακό νεοφιλελευθερισμό, που έχει διαποτίσει τα πάντα, που διαβρώνει και προσπαθεί να ελέγξει τα πάντα ,σε δύση κι ανατολή. Η- έστω- ειρηνική επέκταση ενός αποδυναμωμένου και διχασμένου ΝΑΤΟ (Σουηδία, Φιλανδία) μαζί με την επικίνδυνη ένταξη στην ΕΕ είναι casus belli, και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή στον προθάλαμο της επανερχομένης υπερδύναμης Ρωσίας ,για την Ουκρανία. Αυτή οφείλει να υποταχθεί τόσο στον βίαιο ακρωτηριασμό της όσο και στη μετατροπή της σε κράτος-μαξιλάρι, χωρίς καμμιά αυτοδιάθεση και εθνική επικράτεια.
Τί άραγε είναι για τον Πούτιν χειρότερο; η ύπαρξη του ΝΑΤΟ δίπλα του, με την πυρηνική απειλή, ή η καπιταλιστική επίδραση της δυτικής δημοκρατίας, που ήδη φαίνεται σε όσες ανατολικές χώρες εντάχθηκαν αυτόβουλα στην ευρωπαϊκή Ένωση; Ο σιδηρούς Κανόνας της Ιστορίας, το δίκαιο του ισχυρότερου, επανέρχεται κατά τον συγγραφέα ντετερμινιστικά, αναπότρεπτα σαν ανθρώπινη μοίρα και αναγκαία συνθήκη, που επιβάλλει συγκρούσεις αποκατάστασης ισχύος ή αναδιανομής εξουσίας στη νέα εποχή.
3..Οι δραματικές εμπειρίες από τους δυο παγκόσμιους πόλεμους και οι ατελείς αλλά σημαντικές προσπάθειες παγκόσμιας διακυβέρνησης όλων των τελευταίων ετών (ΟΗΕ, G20, ΠΟΕ ,παγκόσμια τράπεζα ,ΜΚΥΟ κλπ.) ή έστω συνεννόησης στα μεγάλα (υγεία, κλίμα, μεταναστεύσεις, τρομοκρατία) φαίνονται να είναι αδύναμες στο να δημιουργήσουν μια προοπτική αμοιβαίας συνύπαρξης. Οι γεωπολιτικές επιβουλές, αστοχίες και υπερβολές των ΗΠΑ ακόμα κ ο αταβιστικός(?) αντιρωσισμός έρχονται να ισοψηφήσουν και να δικαιολογήσουν τον πόλεμο για ένα νέο περίκλειστο κόσμο χωρίς υπερεθνικές ρυθμίσεις.
Αυτό σηματοδοτεί και το τεράστιο ψηφιακό και δεσποτικό σινικό τείχος της απομόνωσης, της διατήρησης και επαύξησης της ισχύος σε ανατολικούς αναδυομένους κόσμους, με αντιαποικιακό σύνδρομο, που απορρίπτουν τις δυτικές αξίες, απορροφώντας άπληστα αντίστοιχα τα επιστημονικά επιτεύγματα και εντείνοντας ένα άγριο παγκόσμιο εμπορικό ανταγωνισμό. Είναι ο αντιδυτικισμός ικανός να μετατρέψει μια ευκαιριακή συμμαχία λυκοφιλίας της Σαγκάης και των BRICS σε στέρεα, ισχυρή, δημοκρατικη σύμπραξη, σε συνομοσπονδία κρατών ανάλογη της ΕΕ ? Οι εσωτερικές τους διαφορές αλλά και το πολιτικό έλλειμμα εκπροσώπησης των λαών τους μάλλον δείχνει να τους κάνει έρμαια συγκυριακών συγκλίσεων με εκρηκτικές αντιθέσεις και υποφώσκουσες συγκρούσεις.
4. Έτσι, αφοριστικά και μονοσήμαντα ελλείψει αντιπολίτευσης κι ελεύθερων ΜΜΕ, ο ρωσικός λαός παρουσιάζεται απόλυτα ικανοποιημένος από τον πόλεμο με την Ουκρανία, που ανόρθωσε την πεσμένη Αρκούδα ενισχύοντας το εθνικό φρόνημα και την επιστροφή της πρώην υπερδύναμης (εθνικιστικής πια όχι κομμουνιστικής) και τη συσπείρωση στο πρόσωπο του διαχρονικού Ηγεμόνα. Παραβλέπεται ή γίνεται αποδεκτό, ως αναγκαίο, το ένα εκατομμύριο ανθρώπινων απωλειών εκατέρωθεν, ενώ τα 5 εκατ. προσφύγων σαν πολιτισμικά συμβατά με τις γύρω χώρες, θα βρουν εύκολα καταφύγιο κι ευκαιριακή απασχόληση, δίνοντάς τους κι ανάσες στο δημογραφικό.…Αυτό είναι και το θεμελιακό κλειδί απολογητικής του -αναγκαίου- πολέμου, η κατάκτηση ενός τεράστιου Άυλου κεφαλαίου από την νίκη.
Ταυτόχρονα προκρίνεται η αίσθηση της μεγάλης πολιτικής και πολιτισμικής Στροφής από την Δύση στην Ανατολή, ως εάν η ιστορία των λαών να προκύπτει από διατάγματα, μια αντιστροφή του εκ-δυτικισμού του Μεγ. Πέτρου 4 αιώνες μετά. Είναι δυνατόν πολιτισμός και συνύπαρξη αιώνων να καταργείται βολονταριστικά από ισχυρούς αλλά προσωρινούς αυθέντες, σε όποια συγκυρία αντιπαλότητας κρατών από τις οποίες είναι γεμάτη η πρόσφατη ιστορία? Όταν μάλιστα την ίδια περίοδο είναι η επέλαση των κερδοσκοπικών μεγάλων δυτικών εταιρειών και της εταιρικής κουλτούρας που μεταφέρουν, η αιτία που επέτρεψε να αναπτυχθεί το τεράστιο κινεζικό οικονομικό θαύμα και οδήγησε μισό δις πολίτες σε μια νέα πραγματικότητα επιβίωσης ? Η αδυναμία των αλλεπάλληλων κυρώσεων της δύσης να πλήξουν την ρωσική οικονομία, πέραν των άλλων παραγόντων, μήπως δείχνει και την οικοδόμηση πιο στέρεων οικονομικών δομών στην ανατολή, που παρήχθησαν σε μεγάλο βαθμό από αυτήν την εισαγομένη κουλτούρα?
5. Και αντίστοιχα στην αμαρτωλή συλλογική Δύση, που τόσο άδικα δαιμονοποίησε τον Πούτιν και τα συστημικά ΜΜΕ παρουσιάζονται απόλυτα χειραγωγημένα, γιατί λείπει ο φόβος, γιατί επιτρέπεται η διακίνηση ιδεών παρά το βαθύ κράτος των ΗΠΑ και την ασφυκτική πίεση των εταιριών τύπου Μασκ? Πώς η διαμάχη για το διαφορετικό, ο αγώνας για τα δικαιώματα, η ελεύθερη δυνατότητα έκφρασης, κάθε κίνημα Φλοιντ και me too, η έκρηξη των πανεπιστήμιων για τη Γάζα και την ασυλία Νετανιάχου, είναι μια ευεργετική καθημερινότητα έξω από πολιτικά στρατόπεδα ?
Μήπως η τωρινή άνοδος της ακροδεξιάς σε όλη τη Δύση είναι μια εθνικιστική σεπαρατιστική απάντηση σε όλη αυτή την μεταφορά πλούτου, εργασίας και γνώσεων στην Ανατολή, που επέφερε η παγκοσμιοποίηση? Πώς τα συστημικά χειραγωγούμενα ΜΜΕ αναδεικνύουν συνεχώς, αντί να αποκρύπτουν, όλη αυτή τη δυτική αναταραχή, την πολιτισμική, πολιτική και κοινωνική σύγκρουση στην καρδιά των συγχρόνων δυτικών κοινωνιών ? Είναι χαρακτηριστικό ότι για τον Νορντ-στριμ ο συγγραφέας επικαλείται τα πλέον εμβληματικά ΜΜΕ της δύσης για να τεκμηριώσει το σαμποτάζ από δυτικές δυνάμεις!!! (Wall street journal, New York Times, Guardian, Zeit, Washington Post, Die Welt).
6 ..Η έντονη διαμάχη δημοκρατίας και καπιταλισμού περνά στην τωρινή αλλοπρόσαλλη περίοδο Τραμπ σε νέα φάση καθώς η γεωοικονομία, χωρίς προσχήματα και περιττές αξίες, φαίνεται να κυριαρχεί επί της γεωπολιτικής, στο διεθνή ορίζοντα. Τα μεγάλα, μεταπολεμικά κεκτημένα της Δημοκρατίας και του κράτους Δικαίου ,παραβιάζονται πια βάναυσα από τις ΗΠΑ του Τραμπ, μέσα σε απόλυτη συνενοχή των αυταρχισμών, μικρών και μεγάλων, που επιχαίρουν καθώς αισθάνονται να ισχυροποιείται ο λόγος ύπαρξής τους και εντείνουν την καταστολή σαν Κανόνα διατήρησης της εξουσίας τους .
Η ΕΕ, μετά το μεγάλο σοκ ενός νέου πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος και την επίγνωση της δικής της ευημερούσας ολιγωρίας, ευρίσκεται σε εγρήγορση για ένα νέο, έστω καθυστερημένο, βηματισμό στα θέματα πολιτικής ενοποίησης κι άμυνας, που καθυστερημένα μπορούν να της δώσουν ένα σημαντικό ρόλο ρυθμιστή για την ειρήνη, όχι για την συνέχιση του πολέμου. Ένας ολόκληρος κόσμος σε όλο τον πλανήτη ασφυκτιά και αγωνίζεται για μια νέα χειραφέτηση, μια νέα αυτοπραγμάτωση ευημερίας και ισόρροπης παγκόσμιας συνεννόησης, όταν οι τεράστιες απειλές επιβάλλουν κοινές λύσεις, όπως η πρόσφατη εμπειρία του κορονοϊού και η κλιματική αλλαγή ,η απόλυτη φτώχεια και οι πρόσφυγες . Τέτοιοι πόλεμοι όπως στην Ουκρανία, τη Συρία, τη Γάζα, είναι το όριο της αποτυχίας του συλλογικού, όχι επιβράβευση του δίκαιου, μας γυρίζουν πίσω, δεν έχουν νικητές. Αυτή είναι ίσως η σημαντικότερη αθέατη πλευρά της Ιστορίας από την «στιγμή» της Ουκρανίας, η προσμονή των νέων γενιών που ετοιμάζονται να μπουν στο προσκήνιο για άλλες πολιτικές συνεννόησης και συνεργασίας.