Στην προετοιμασία για εκλογές που ξεκινά τον Σεπτέμβρη η πυρετώδης μεταγραφή του παλαιού σαν νέο πρόγραμμα μαζί με την επαναφορά της ακραίας αντιμητσοτακικης καταγγελίας επί παντός, δεν είναι δυνατόν να πείσει και πολύ περισσότερο να συσπειρώσει την κεντροαριστερή αντιπολίτευση.
1. Στην αναφερομένη ως κουλτούρα της μεταπολίτευσης κεντρικό ρόλο έχει αυτή η ξαφνική αύρα μιας εποχής, η αίσθηση ελευθέριας και συλλογικής αισιοδοξίας σε ένα ολόκληρο κόσμο ότι τα πάντα είναι δυνατά. Συγκεκριμένα αυτό που χαρακτηρίζει την «περίοδο της Αλλαγής» είναι μια κοινή από τα κάτω κίνηση σε πολλά επίπεδα, μια διάθεση προσφοράς αλλά και συμμέτοχής -εκπροσώπησης από ένα κόσμο παραμερισμένο. Σε ένα μεγάλο βαθμό υπάρχει μια εκκίνηση όλων από το μηδέν με καταλύτη και προστάτη τον Ανδρέα και το ΠΑΣΟΚ, νέοι άνθρωποι στην παιδεία, υγεία, πολιτισμό, αγροτικά, εργασία εξελίξεις ταυτόχρονα και εν μέρει παράλληλα με συνεχείς ρήξεις, με δίκαιες τομές και πολλές υπερβολές.
Είναι όλα αυτά μια τεράστια κίνηση απ’ τα κάτω μιας ακινητοποιημένης κοινωνίας, ένα σπιράλ που εκτινάσσεται, ένας κόσμος από χαμηλά με ψηλές φιλοδοξίες, αγρότες και μικροαστοί ενός απότομου εξαστισμού που κινείται και επιχειρεί να αναδυθεί μαθαίνοντας σαν σφουγγάρι από παντού. Ένας κόσμος που γνώρισε από το πλάι -λόγω της χούντας- την τεράστια έκρηξη της Δύσης, τον Μάη του 68 ,το μαζικό άνοιγμα των πανεπιστήμιων, την αμφισβήτηση των πάντων. Είναι η ορμητική έκφραση ενός ιδεοληπτικού -συχνά εξισωτικού- ρεαλισμού, με απίστευτη διάθεση προσφοράς και αλληλεγγύης, με αντιστροφή της ιεραρχίας και των προνομίων μιας δεξιάς διαχρονικής ολιγαρχίας, στην οικονομία, στο δημόσιο, στην παιδεία και στην υγεία (ΕΣΥ, νόμος πλαίσιο).Είναι η προσπάθεια ανατροπής στη στρεβλή σχέση κεφαλαίου εργασίας- της Καραμανλικής περιόδου- και πειραματισμού με συμμετοχικά σχήματα αλλά και με τον αδύναμο κορπορατισμο των συνδικάτων και την αποτυχία των συνεταιρισμών μιας ατυχούς περιόδου αυτό-διαχείρισης .
Πως προκύπτουν αυτές οι επιμέρους επιλογές και δράσεις; Τι έφερνε μακροπρόθεσμα αυτή η ορμή απ’ τα κάτω; Συγκρούονται κόσμοι, συμφέροντα και απόψεις ή είναι η προσπάθεια υποκατάστασης του μέχρι τότε κυρίαρχου; Υπάρχει κάτι νεοπλουτιστικό, αρπαχτικό στερημένο και εξισωτικό ή είναι η φυσική αντίδραση ενός πεινασμένου για κινητικότητα ατομικιστικού λαού, που βγαίνει από την αφάνεια και αναζητά αυτοπραγμάτωση με την εκπροσώπηση του στο συλλογικό? Είναι ευκαιριακό, λαϊκίστικο χωνευτήρι χωρίς ισχυρά αντερείσματα αξιών ή αντίθετα ο χώρος λειτουργεί σαν ένα τεράστιο εργαστήριο καλλιέργειας και διεκδίκησης του συλλογικού, του εθνικού;
2. Η συντηρητική κεντροαριστερά του Σημίτη, ταγμένη στη μεγάλη ιδέα της ΟΝΕ, ενηλικιώθηκε με σκληρό ορθολογισμό και δύσκολη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής, χωρίς όμως καίριες μεταρρυθμίσεις, χωρίς αλλαγή παραγωγικού μοντέλου. Σταδιακά στη δεύτερη τετραετία γίνεται η διολίσθηση στην υποκατάσταση της πολιτικής διεργασίας και συμμέτοχης της βάσης από την εμπειρογνωμοσύνη, την προϊούσα απαξίωση της πολιτικής λειτουργίας των οργανώσεων. Το χρηματιστήριο και η ένταξη στην ΟΝΕ λειτουργούν δυστυχώς σαν πρόκριμα ευζωίας μέσω δανεισμού και όχι σαν μεγάλη ευκαιρία ενίσχυσης της εύθραυστης οικονομίας με μετασχηματισμό της παραγωγικής βάσης. Αυτή την περίοδο οι σχεδιασμοί χωρίς συστηματική και ουσιαστική διαβούλευση πέρα από κομματικές βαρετές τελετουργίες επικύρωσης, αφήνονται σε εμπειρογνώμονες και ηγεσίες κορυφής. Παρά τα μεγάλα έργα που κατασκευάζονται, οι ρήξεις αποφεύγονται, τα προγράμματα δεν είναι προϊόν καμιάς διεκδίκησης αντιπαράθεσης, διαφωνίας, καμιάς συμμέτοχης καμιάς συμφωνίας. Ομάδες ειδικών, περισσότερο επικοινωνίας παρά εμπειρογνωμοσύνης μεταγράφουν τους άξονες δράσης με τρόπο εύκολης πρόσληψης παρά ενός πολεμικού σχεδίου ευρωπαϊκής προοπτικής, μιας δέσμευσης σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, μιας κοινής δράσης για το μέλλον. Αυτό συνεχίζεται δυστυχώς με ολέθρια αποτελέσματα την περίοδο Κώστα Καραμανλή και της ΝΔ που δεν έχει και καμμιά κουλτούρα και πρακτική συμμετοχής των ψηφοφόρων της, με κατάληξη τον εκτροχιασμό της οικονομίας και της χώρας. Όμως και η προεδρία του ΠΑΣΟΚ από τον Γ. Παπανδρέου, πριν την πρωθυπουργία, σημαδεύεται από τον ουσιαστικό και οριστικό παραγκωνισμό και την αποδυνάμωση της κομματικής ραχοκοκαλιάς των νομαρχιακών που αποκτούν πια διακοσμητικό ρόλο και καταλήγουν στην κρίση τελείως απονευρωμένες.
3. Η κρίση φέρνει μια τελείως νέα πραγματικότητα, όπου η τρόικα αντικαθιστά και επιβλέπει τα νέα δημοσιονομικά μέτρα και η από τα κάτω αντίδραση πολώνεται στο έπακρο κάνοντας αδύνατη κάθε διαβούλευση τόσο κορυφής όσο κ βάσης. Η θρυμματισμένη πολιτική κοινωνία μετατοπίζεται απότομα από τον ένα κομματικό χώρο στον άλλο (Pasocification) βιώνοντας συνέχεις απογοητεύσεις, αδυνατώντας να επικοινωνήσει μέσα σε μια εμπόλεμη κατάσταση και να στηρίξει εναλλακτικές. Καμμιά διάθεση συμφωνιών, κοινής πορείας έστω στα αυτονόητα, μόνο η απόλυτη καταγγελία των εκάστοτε κυβερνώντων. Στην κυβέρνηση της ΝΔ επανέρχονται σε καταλυτικό βαθμό ο πρωθυπουργοκεντρισμός και οι εμπειρογνώμονες, όλες οι αποφάσεις είναι της κορυφής, η κοινωνία είναι πια αδρανής και απούσα (60% αποχή), η αντιπολίτευση πολυδιασπασμένη παρά τις υψηλές προσδοκίες, η επιδοματική εξαπάτηση γίνεται μοντέλο διακυβέρνησης .
Μόνο η αιφνίδια μαζική κινητοποίηση για τα Τέμπη (26 Ιανουάριου), απρόσμενη και σιωπηλή, συνιστά μια αυθόρμητη ανεξέλεγκτη κίνηση από τα κάτω, μια έντονη κραυγή απελπισίας, χωρίς ωστόσο συνέχεια. Κάθε άλλη μορφή οργανωμένης συλλογικότητας (κόμματα, συνδικάτα, σύλλογοι, τοπική αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ) απονευρωθήκαν χειρότερα και από τα συστημικά ΜΜΕ. Οι εσωκομματικές διαδικασίες δεν έπεισαν ούτε στο ΠΑΣΟΚ, με την επανεκλογή της ίδιας ηγεσίας του, ούτε στο ΣΥΡΙΖΑ με την βίαιη καθαίρεση της απροσδόκητης νέας ηγεσίας του από την κομματική νομενκλατούρα, και τον επακόλουθο κατακερματισμό του
4. Στην προετοιμασία για εκλογές που ξεκινά τον Σεπτέμβρη η πυρετώδης μεταγραφή του παλαιού σαν νέο πρόγραμμα μαζί με την επαναφορά της ακραίας αντιμητσοτακικης καταγγελίας επί παντός, δεν είναι δυνατόν να πείσει και πολύ περισσότερο να συσπειρώσει την κεντροαριστερή αντιπολίτευση. Η εκπροσώπηση ενός αποστασιοποιημενοι κόσμου με γενναία προς τον καθένα ανοίγματα, πέρα από τους ημέτερους, με ευθύνες και συμμετοχή όσων ζωντανών, με ορατές δημόσια εκφρασμένες ριζικές προτάσεις είναι κρίσιμη κι όμως καθυστερεί. Ενωτικά ευχολόγια και γέφυρες κατασκευασμένες πρόχειρα επί σκοπού (πχ δήμος Αθήνας, περιφέρεια Θεσσαλίας) από συνήθεις-ύποπτους ανεπάγγελτους επαγγελματίες της Αριστεράς, δεν δελεάζουν τους απέχοντες ούτε κινητοποιούν τον νέο κόσμο.
Το ΠΑΣΟΚ ανακοίνωσε από την αρχή του χρόνου ένα ολόκληρο στρατό 4.500 νέων αβανταδόρων και παλιών πεπειραμένων με επικεφαλής την Άννα Διαμαντοπούλου και τον Λευτέρη Καρχιμάκη που στελεχώνει τους 40 τομείς του κινήματος και έχει σκοπό να καλλιεργήσει συστηματικά και πανελλαδικά αυτήν την προσπάθεια συγκρότησης ενός νέου ριζοσπαστικού προγράμματος. Δεν είναι ένα κλειστό εργαστήριο τεχνογνωσίας αλλά προπομπός μιας γενικότερης νέας αντίληψης, η οποία όμως είναι σημαντικό να εκφράζεται δημόσια με αντιπαραθέσεις, λάθη, αναζητήσεις, ειλικρίνεια με ρήξεις και καινοτομίες. Αυτό φάνηκε έντονα και δημιουργικά στις περιφερειακές συνδιασκέψεις σε όλη τη χώρα. Είναι σημαντικότερη η ώσμωση από τα κάτω αντιλήψεων, εμπειριών διδαγμάτων, παθημάτων παρά η κανονάρχηση μετακομμάτων σουπερμάρκετ, σε μια μεταδημοκρατία χωρίς διαβούλευση-αξιολόγηση-επαναπροσδιορισμό, απλά στην στήριξη μιας ηγεσίας χωρίς συνθετική λογική. Σπάνια ένα Συνέδριο αποκτά ένα ρόλο συγκλίσεων και δημοκρατικών συμφωνιών αποδεκτών από την βάση (όπως το 1996) καθώς ο προσωπικός ανταγωνισμός συνήθως περισσεύει. Άρα προέχει η δημιουργία μετώπων εξωστρέφειας, διαλόγου ανάδυσης πραγματικών αντιθέσεων και σύγκρουσης συμφερόντων, ευρύτερης κατανόησης του πολιτικού πέρα από τους μικρόκοσμους της ιδιοτέλειας και της αδράνειας. Αυτός είναι μονόδρομος για την εκ νέου αποδοχή από την κοινωνία μιας σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας που διεκδικεί ακόμα το αξιακό της φορτίο αλλά και την ελπίδα να κυβερνήσει πάλι με ένα στέρεο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και μετασχηματισμού στον ορίζοντα της χώρας.
Πηγή: www.dnews.gr