Ενώπιον της Ιστορίας

Πέτρος Παπασαραντόπουλος 12 Δεκ 2021

Η σαρωτική νίκη του Νίκου Ανδρουλάκη στις εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ και η καταψήφιση του Γιώργου Παπανδρέου, σε διαδικασίες με μεγάλη συμμετοχή πολιτών, θέτουν τον χώρο αυτό, που αποκαλείται κεντροαριστερά ή σοσιαλδημοκρατία, αλλά και τον επικεφαλής του, ενώπιον ιστορικών διλημμάτων.

Πανευρωπαϊκά, η σοσιαλδημοκρατία συνεχίζει να διέρχεται περίοδο βαθύτατης κρίσης. Οι πρόσφατες εκλογικές επιτυχίες της μάλλον πρέπει να αποδοθούν στις απώλειες των συντηρητικών κομμάτων προς τα δεξιά, παρά σε ανάκαμψη του χώρου.

Η κρίση του χώρου ξεκινάει από την αδυναμία του να υπερβεί την ταυτοτική του παρουσία ως μηχανισμού αναδιανομής σε κοινωνίες που ευημερούσαν. Οι κοινωνίες μετασχηματίζονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, οι νέες τεχνολογίες εισχωρούν στην καθημερινή ζωή και η Τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι ήδη πραγματικότητα. Το δίπολο Αριστερά/Δεξιά ξεθωριάζει, η κλασική αντιδεξιά ρητορεία είναι αδιέξοδη. Νέα φαινόμενα εμφανίζονται, όπως εκείνο του αριστεροδέξιου λαϊκισμού και το πολύ πρόσφατο φαινόμενο του ανορθολογικού αντισυστημισμού/αντιεμβολιασμού.

Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα, η ελληνική κεντροαριστερά είναι ιστορικά αναγκασμένη να πάρει θέση και να αρθρώσει προτάσεις. Αυτό μοιάζει να είναι το αδύνατο σημείο του νέου προέδρου που απέφυγε συστηματικά, σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, να περιγράψει το πολιτικό του σχέδιο. Οι γενικόλογες αναφορές, που συνοδεύονταν από το σύνθημα της ηλικιακής ανανέωσης, αποδείχτηκαν εσωκομματικά επωφελής στρατηγική αλλά είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσουν να συμβάλλουν στην πολιτική και εκλογική ανάκαμψη του χώρου. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα του Νίκου Ανδρουλάκη. Έχει τις πολιτικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις για τη συνολική ανασυγκρότηση του χώρου; Δεν έχει δώσει μέχρι τώρα κάποια δείγματα γραφής, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Πέραν της μεγάλης συμμετοχής μελών και φίλων στις εκλογικές διαδικασίες υπάρχει κάτι ακόμα πολύ θετικό, η ήττα της βασιλόφρονος κεντροαριστεράς. Ο Γιώργος Παπανδρέου παρέμεινε αγκυρωμένος σ’ ένα ασάλευτο παρελθόν, ιδεολογικά και πολιτικά παρωχημένος. Αδίκησε τον εαυτό του και την παράταξη με την τακτική του την τελευταία εβδομάδα. Τουλάχιστον απέδειξε πόσο μεγάλη σημασία έχει να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή αντί να κυνηγάς ανεμόμυλους.