Τον τελευταίο καιρό στον πολιτικό διάλογο κυκλοφορεί μια φράση κλισέ: Προοδευτική διακυβέρνηση. Τη χρησιμοποίησε αρκετές φορές η Φώφη Γεννηματά και την επανέλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου υποστηρίζοντας ότι η δεξιά κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να αντικατασταθεί με «μια προοδευτική διακυβέρνηση, ριζοσπαστική, οραματική αλλά και ρεαλιστική».

Στον δημόσιο διάλογο που ακολούθησε, οι ερμηνείες για τον χρησμό ήταν ποικίλες. Από τη παραδοχή ότι αυτό σημαίνει μια συμπόρευση του ΚΙΝΑΛ με τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι την επεξήγηση ότι η πρόταση αυτή σημαίνει την «από τα κάτω» συσπείρωση ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων.

Ολες αυτές οι ερμηνευτικές δηλώσεις εμπεριέχουν μια υποκείμενη παραδοχή ότι ο κυρίαρχος άξονας της πολιτικής αντιπαράθεσης συνεχίζει να είναι ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά, δηλαδή ανάμεσα στη συντήρηση και την πρόοδο.

Εχω υποστηρίξει πολλές φορές ότι η διχοτομία Αριστερά/Δεξιά είναι ιστορικά ξεπερασμένη, δεδομένου ότι αδυνατεί να δώσει απαντήσεις στα νέα φαινόμενα των καιρών. Δεν έχει εξαφανιστεί, παραμένει ως ταυτοτικό στοιχείο, αλλά έχει ξεθωριάσει μπροστά σε μια νέα διχοτομία που έχει αναδυθεί, εκείνη της υπεράσπισης της φιλελεύθερης δημοκρατίας απέναντι σε αυτούς που τη μισούν, την επιβουλεύονται και την υπονομεύουν. Το παράδειγμα της Ουγγαρίας είναι χαρακτηριστικό. Εκεί, 6 κόμματα, από τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους μέχρι το μεταλλαγμένο, πρώην εξτρεμιστικό ακροδεξιό Jobbik, ανακοίνωσαν εκλογική συνεργασία απέναντι στον λαϊκιστή ακροδεξιό Ορμπαν, με ελάχιστο κοινό παρονομαστή την υπεράσπιση των δημοκρατικών θεσμών.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, τι θα μπορούσε να σημαίνει πρακτικά μια «ριζοσπαστική και οραματική» προοδευτική διακυβέρνηση; Συνεργασία με ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που αρνείται πεισματικά να εγκαταλείψει τον λόγο του μίσους και τη ρεβανσιστική ρητορεία, με δημόσιες παρεμβάσεις του προέδρου και στελεχών του που προαναγγέλλουν την επικείμενη καταστροφή της χώρας από την ακροδεξιά κυβέρνηση Μητσοτάκη; Ποιοι θα πάρουν μέρος στην «ανασυγκρότηση του προοδευτικού χώρου» στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας; Ποιος με ποιον θα συμφωνήσει; Ποια μπορεί να είναι η «σοσιαλιστική ατζέντα», την οποία υποστήριξαν στελέχη του ΚΙΝΑΛ, ως βάση για τη συγκρότηση «προοδευτικής διακυβέρνησης»; Υπάρχει αριστερή και δεξιά απάντηση στην πανδημία;

Εκείνο που χρειάζεται η χώρα αυτή είναι μια σοβαρή αντιπολίτευση, εντός του πλαισίου της φιλελεύθερης δημοκρατίας, που θα επισημαίνει τις αστοχίες και τις παραλείψεις της παρούσας κυβέρνησης, όπως για παράδειγμα τη μεταρρυθμιστική αρρυθμία που η χώρα μπορεί να την πληρώσει ακριβά. Παράλληλα, θα πρέπει να συμπορεύεται με την κυβέρνηση στις κρίσιμες αποφάσεις, όπως για την αντιμετώπιση της πανδημίας, δεδομένου ότι ο κορωνοϊός δεν είναι ούτε αριστερός ούτε δεξιός, ούτε προοδευτικός ούτε συντηρητικός. Μια τέτοια στάση, μακριά από το παλιομοδίτικο αντιδεξιό σύνδρομο, συνιστά, εν τοις πράγμασι, υπεράσπιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Ετσι συγκροτείται η δημοκρατική κοινότητα, ο δήμος, της κάθε χώρας.

Οι άναρθρες κραυγές περί προοδευτικών και συντηρητικών, αριστερών και δεξιών είναι μια συζήτηση από το παρελθόν. Μια συζήτηση ιστορικά ξεπερασμένη, άκαιρη και ελάχιστα πειστική. Είναι μια συζήτηση που, επειδή αδυνατεί να έχει απαντήσεις για την ουσία των προβλημάτων της χώρας, τοποθετείται επί της διαδικασίας, όπως γινόταν, για ατέλειωτες ώρες, ημέρες και εβδομάδες, στα φοιτητικά αμφιθέατρα της Μεταπολίτευσης.

Πηγή: www.tanea.gr