Η Ελλάδα, όπως όλη η Μεσογειακή ζώνη, είναι hotspot της πλανητικής κλιματικής κρίσης, περιοχή συγκριτικά μεγάλης έντασης και επικινδυνότητας στην νέα εποχή, λένε οι ειδήμονες. Προφανές ότι ο πρωθυπουργός της έπρεπε αυτές τις μέρες να βρίσκεται εκεί όπου βρίσκονται Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί και πρόεδροι όπως η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Εμμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, ο Κιρ Στάρμερ του Ηνωμένου Βασιλείου, o Πέδρο Σάντσεθ της Ισπανίας, ακόμη και ο «μια στο καρφί και τρεις στο πέταλο» Φρίντριχ Μερτς. Μάλιστα ο Μερτς, στο πλευρό του οικοδεσπότη, δήλωσε ότι «θα κρατήσει ψηλά τη σημαία της πολυμερούς συνεργασίας». Ο κ. Μητσοτάκης έπρεπε να είναι στο Belém της Βραζιλίας, εκεί όπου διεξάγεται η 30ή Διάσκεψη Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30).

Αντ΄αυτού, ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε, κατά τις ημέρες έναρξης της COP30 να καυχηθεί ότι η κυβέρνηση του έκλεισε συμφωνία ώστε επιτέλους, «θα γίνει στην Ελλάδα η πρώτη ερευνητική γεώτρηση μετά από 40 χρόνια».  Εννοεί την (ευτυχώς αβέβαιη) προοπτική υποθαλάσσιων γεωτρήσεων της αμερικανικής ExxonMobil στο Ιόνιο για εξόρυξη κοιτασμάτων αερίου ή πετρελαίου. Καυχήθηκε επίσης, ότι «η Ελλάδα αποτελεί την φυσική πύλη εισόδου του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου» (LNG) σε όλη την Ευρώπη.

Μια δημόσια σφαίρα Βορειοκορεατικής ομορφιάς - «Κάν' το όπως ο Καραμανλής και ο Λαφαζάνης»

Όλα αυτά λέγονται, ενώ στα ελληνικά ιδιωτικά και δημόσια Μέσα Ενημέρωσης έχει εξαπολυθεί ένας «επικοινωνιακός» καταρράκτης με αμερικανικά περιεχόμενα. Αρχίζει από τα πολύ «ελαφρά», όπως την αυτοϊκανοποίηση ότι ίσως επιτέλους αποκτήσαμε έναν θηλυκό Πιουριφόυ. Άλλοι, όσοι αυταπατώνται ότι η Αμερική ήταν μια χαρά πριν αλώσουν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα οι Τραμπίστες, βρήκαν άλλον Μεσσία, τον νεοεκλεγέντα Δήμαρχο της Ν. Υόρκης. Σκέφτηκαν άραγε αυτοί οι φιλελεύθεροι και θεωρητικά φιλοευρωπαίοι, άν είχαν κάνει ποτέ έστω και λίγη χαρούμενη φασαρία για τον Μουσουλμάνο Δήμαρχο του Λονδίνου, για την γυναίκα Δήμαρχο του Παρισιού ή για τον γκέι Σοσιαλδημοκράτη Δήμαρχο Βερολίνου; Όμως, η ακατάσχετη πλημμύρα ελληνικής Αμερικανιάς φθάνει, τελικά, μέχρι το ψητό: Την παρουσίαση της σημερινής αμερικανικής θέσης για το κλίμα («ο ισχυρισμός ότι υπάρχει κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απάτη στον κόσμο») ασχολίαστα, ή, το πολύ, με ένα «λυπούμαστε, αλλά όλα αλλάζουν, αφού έτσι θέλει το αφεντικό». Ενώ μερικοί δύσκολα κρατιούνται να μη ζητωκραυγάσουν όταν ακούν το γρύλλισμα drill baby, drill.

Χώρες με την μεγαλύτερη παραγωγή πετρελαίου το 2024

Σ΄αυτό το τελευταίο επεισόδιο της ελληνικής διπολικής διαταραχής αντιαμερικανισμού και αμερικανολαγνείας, και κυρίως της ελληνικής ψύχωσης με τα  πετρελαιοτρύπανα, τα εγχώρια ΜΜΕ επέδειξαν εθνική ομοψυχία Πουτινικού και Ορμπανικού τύπου. Στο «κάτι άλλο» της ακόμη πληρέστερης ομοφωνίας, βοήθησε μάλλον, τηρουμένων των αναλογιών, και η επαγγελματική συνεργασία μεγάλου μέρους των μιντιακών επαγγελματιών της  «Ριζοσπαστικής Αριστεράς» (και της «ακόμη πιο ριζοσπαστικής») με τις θυγατρικές των Capital Maritime & Trading Corporation και της Aegean Oil-Aegean Shipping Management S.A. Άν βέβαια υποθέσουμε, counterfactually, ότι οι εν λόγω ριζοσπαστικοί μιντιακοί επαγγελματίες είχαν στο παρελθόν άλλα αισθήματα για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και ...υδατανθράκων. Τί λένε για την ουσία του θέματος άλλες πλευρές του ελληνικού πολιτικού φάσματος, θεωρητικά πιο ευαίσθητες δημοκρατικά και οικολογικά, προς το παρόν παραμένει άγνωστο.

Ωστόσο, για να επιστρέψουμε στα σοβαρά και κρίσιμα, ο σημερινός πρωθυπουργός είναι ο ίδιος Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος ένα χρόνο πριν έλεγε ότι «γίνονται σημαντικές αλλαγές προς την ενεργειακή μετάβαση, αλλά πρέπει να επιταχυνθούν», υποστήριζε την «παροχή βοήθειας στις φτωχότερες χώρες για την ενεργειακή τους μετάβαση».

Είναι άραγε ο ίδιος πρωθυπουργός, ο οποίος τέσσερα χρόνια πριν, το 2021, μεσούσης της πανδημίας δήλωνε τα εξής; «Οφείλουμε να χτίσουμε ένα μέλλον δικαιοσύνης, όπου οι άνθρωποι και η φύση θα συνυπάρχουν αρμονικά και γόνιμα. Ένα μέλλον, στο οποίο οι επόμενες γενιές θα κοιτάζουν πίσω με υπερηφάνεια για τα όσα εμείς καταφέραμε. Θα είναι μια μάχη σίγουρα δύσκολη. Την οποία, όμως, δεν έχουμε δικαίωμα να χάσουμε». Scripta manent.

Το γνωρίζει και ο ίδιος, είναι νοήμον άτομο: Όσοι αδιαφορούν τώρα για ένα τέτοιο μέλλον, επειδή νοιάζονται για τις τρύπες στο νερό της ExxonMobil ή της Chevron και για τα μετοχικά χαρτοφυλάκια των Αμερικανών ολιγαρχών, κυρίως όμως για την ικανοποίηση και την ευμενή στάση των ελληνικής ιθαγένειας ιδιοκτητών τάνκερς, μοιάζουν αφόρητα με εκείνους οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι τους «κυνηγούσαν οι Αμερικάνοι» όταν φρόντιζαν για τα deal της Gazprom, ή με τους άλλους που έκαναν υποκλίσεις στον CEO της ρωσικής big one του αερίου.

Αυτό που θα έπρεπε να λάβει υπόψη, είναι ότι οι ημεδαποί διακινητές υδρογονανθράκων, οσοδήποτε ικανοποιημένοι, δεν λογαριάζουν καθόλου τους υποχωρητικούς. Το έχουν αποδείξει, π.χ. πριν 30 χρόνια και κάτι. Δεν θα διστάσουν λοιπόν να προωθήσουν, αντ΄ αυτού, κάποιους «ακόμη πιο ικανοποιητικούς». Σε απλά ελληνικά, ακόμη πιο διαχειρίσιμους. Και για όσους δεν κατάλαβαν, αυτό ήδη επιχειρούν.

Τί τρέχει με το φυσικό αέριο;

Την 20ή Οκτωβρίου 2025 στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Ενέργειας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν την γενική προσέγγιση του νέου κανονισμού REPowerEU, η οποία προβλέπει την σταδιακή απεξάρτηση της Ένωσης από το ρωσικής προέλευσης φυσικό αέριο (είτε μέσω αγωγών είτε ως υγροποιημένο LNG), με τελική προθεσμία για παύση όλων των εισαγωγών από την 1η Ιανουαρίου 2028.

Πρέπει λοιπόν να βρεθούν εναλλακτικοί προμηθευτές για να καλύπτουν και στο μέλλον οι χώρες της ΕΕ όσες ανάγκες σε φυσικό αέριο θα εξακολουθήσουν να έχουν μετά την διακοπή προμήθειας από την Ρωσία.

Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ έχει αποφασίσει την πλήρη αποδέσμευση από ορυκτά καύσιμα που περιέχουν άνθρακα και ενώσεις του άνθρακα μέχρι το 2050. Στην πράξη, αυτό επιβάλει αποκλειστική τροφοδότηση από πηγές ενέργειας κυρίως ανανεώσιμες (ηλιακή και αιολική), επιπρόσθετα ανακυκλώσιμες (υδροηλεκτρική, βιοκαύσιμα), συν, σε κάποιο μέλλον, καύσιμο πράσινο υδρογόνο, δηλαδή υδρογόνο που θα παράγεται από ηλεκτρόλυση νερού με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος προερχόμενου αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές. Το πετρέλαιο, ο λιθάνθρακας και ο λιγνίτης πρέπει να παύσουν να χρησιμοποιούνται το συντομότερο, όχι μόνον επειδή με την καύση τους εκλύουν συγκριτικά μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα από το αέριο, αλλά και επειδή γενικότερα είναι πιό ρυπογόνα και επιζήμια για το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Στο φυσικό αέριο, ως λιγότερο επιβαρυντικό, έχει ανατεθεί ρόλος «μεταβατικού καυσίμου» έως την πλήρη αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα το 2050.

Αλλά και αυτός ο ρόλος, του «μεταβατικού καυσίμου», αμφισβητείται. Άν δούμε τις σημαντικότερες χώρες που μείωσαν σημαντικά την χρήση λιθάνθρακα ή λιγνίτη (ή και πετρελαίου) στην ηλεκτροπαραγωγή, παρατηρούμε ότι αυτά τα ορυκτά καύσιμα δεν αντικαταστάθηκαν από το αέριο. Στην τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια, στην πράξη «το αέριο δεν συμπεριφέρεται ως μεταβατικό καύσιμο», ισχυρίζονται πολλοί ειδικοί.

Να απεξαρτηθούμε από τον ενεργειακό ζυγό της Ρωσίας για να γίνουμε ενεργειακοί υποτελείς των Αμερικανών; Και διαρκώς δέσμιοι των ορυκτών καυσίμων και ολιγαρχών Αμερικανών ή Ελλήνων;

Είτε δεχόμαστε ρόλο «μεταβατικού καυσίμου» για το φυσικό αέριο, είτε τον αμφισβητούμε, η πρόσφατη απόπειρα της ελληνικής κυβέρνησης, μέσω του φυσικού αερίου (και του πετρελαίου) να κάνει στρατηγικές κινήσεις στην ενεργειακή και γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, της  Νοτιοανατολικής Ευρώπης (και της Ευρώπης ευρύτερα), πάσχει από τα γνώριμα: Εστιάζει στα βραχυπρόθεσμα και «επικοινωνιακά», δηλαδή δεν είναι στρατηγική, και κυνηγώντας τα δέντρα κινδυνεύει να χαθεί στο δάσος που δεν βλέπει. 

Διότι πράγματι, σε πλήρη εξέλιξη είναι η επαναχάραξη του ενεργειακού χάρτη, όχι απλά της ΝΑ Ευρώπης και Μεσογείου, αλλά όλης της ηπείρου μας. Εάν λοιπόν η Ελλάδα θέλει να γίνει κομβικό σημείο, η στρατηγική της πρέπει να βασιστεί σε σταθερά και ακλόνητα δεδομένα, αντί να κυνηγά ανέμους της στιγμής.

Όμως αντ΄ αυτού, έχουμε συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την Chevron για διερεύνηση πιθανής ύπαρξης κοιτασμάτων αερίου ή πετρελαίου νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου. Και άλλη συμφωνία, με την επίσης αμερικανική ExxonMobil, για έναρξη προετοιμασίας μελλοντικών ερευνητικών γεωτρήσεων εκεί όπου το Ιόνιο Πέλαγος ενώνεται με την Αδριατική, κοντά στον Λιλλιπούτειο βορειοδυτικό μας παράδεισο των Διαπόντιων νησιών. Αυτές είναι τέτοιες ακριβώς κινήσεις προς τα «εκεί όπου φυσά ο άνεμος». Η ελληνική στροφή προς το drill baby drill, δεν είναι απλά και μόνον αστόχαστη χρήση αποθέματος γεωπολιτικού κεκτημένου, αλλά και δείγμα απόκλισης από την βασική κατεύθυνση της ΕΕ, ενδεχομένως καταστροφικής μακροπρόθεσμα.

Το δε επιχείρημα περί διασφάλισης της ΑΟΖ είναι διάτρητο φύλλο συκής. Στο Ιόνιο κανείς δεν αμφισβητεί την ελληνική ΑΟΖ. Εκτός άν υποπτεύονται τορπιλλισμό α λα «Έλλη» - 1940, της συμφωνίας από την Ιταλία ή φοβούνται την ...Μάλτα, την Αλβανία ή το Μαυροβούνιο. Ενώ με την Chevron συμφωνήθηκε να κάνει απλώς ό,τι έκανε τον Οκτώβριο 2025 το τουρκικό Πίρι Ρέις δυτικά της Χίου και Λέσβου, δηλαδή «επιστημονικές έρευνες» από την επιφάνεια της θάλασσας, πράγμα που δεν συνιστά προηγούμενο είτε για κατοχύρωση είτε για παραβίαση της ΑΟΖ.

Το τι ειπώθηκε από διάφορες ευρωπαϊκές πλευρές μέσα και έξω από την Σύνοδο της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC, 6 και 7 Νοεμβρίου στο Ζάππειο) ίσως δεν το μάθουμε ποτέ. Υπάρχουν βέβαια ενδείξεις ότι προειδοποιητικές βολές στον αέρα ακούστηκαν πρίν αλέκτωρ λαλήσει. Το σίγουρο είναι, ότι πολλά, μεταξύ των οποίων και ο νέος Σταθμός Συμπίεσης Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ στην Κομοτηνή, δημοσιοποιήθηκαν και επαινέθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση με επιχειρήματα και συνθηματολογίες βλαπτικές και όχι ενισχυτικές για έναν σταθερό, βιώσιμο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ρόλο της χώρας.

Αλήθεια είναι ότι οι δράσεις αυτές μπορούν να αυξήσoυν την χωρητικότητα του ελληνικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου προς Βορράν, μέσω του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου. 'Ομως εδώ βλέπουμε μια χώρα με το ηλιακό και αιολικό ενεργειακό δυναμικό της Ελλάδας, η οποία, αντί να χαράζει μακροπρόθεσμη, ρεαλιστική στρατηγική παραγωγού και εξαγωγέα ελληνικής πράσινης ενέργειας, περιορίζεται και αυτοδιαφημίζεται σε ρόλο πύλης για διέλευση αμερικανικού φυσικού αερίου. Είναι το τί είχες Γιάννη τι είχα πάντα. Η χώρα - μεταπράτης, ή μάλλον ούτε καν αυτό, άν γίνει το deal.

Η Ευρώπη πήρε το σκληρό μάθημα και θέλει να διακόψει την ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσία, τον Πούτιν και τους ολιγάρχες του. Και εμείς; Θα φροντίσουμε κατά δύναμιν για μια νέα ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, την ExxonMobil, την Chevron και από άλλους ολιγάρχες; Από τους «ενοχλητικούς για τις ΗΠΑ» ρωσικούς σωλήνες του Κώστα Καραμανλή και της Gazprom το 2008, πάμε στο 2026 για τους σωλήνες του Κυριάκου Μητσοτάκη, ευχάριστους για Αμερικανούς ολιγάρχες και ελληνικής ιθαγένειας πλοιοκτήτες τάνκερ LNG, αλλά ενοχλητικούς για πολλούς στις Βρυξέλλες και αλλού στην ήπειρό μας;

Από την Οδησσό και το Κίεβο μέχρι την Αθήνα - όπως παλιά «από τους Βαράγγους στους Έλληνες»

Αντίθετα, ο «Κάθετος Διάδρομος» (κακή ονομασία), τον οποίο είχε δηλώσει κάποτε ότι επιχειρεί να προωθήσει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ο ίδιος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο φάλτσος στην ενεργειακή στρατηγική, θα μπορούσε να είναι ευρωπαϊκό γεωοικονομικό και γεωπολιτικό εγχείρημα μακράς πνοής, ευεργετικό για την χώρα μας και την ήπειρο μας. Αρκεί να πάρει πράγματι την περιεκτική μορφή ενός εμπορικού (οδικού - σιδηροδρομικού) και ενεργειακού Eυρωπαϊκού Παρευξείνιου άξονα. Από την Αλεξανδρούπολη στο Μπουργκάς, στην Βάρνα, στην Κωνστάντζα, και μέσω Βραΐλας/Γαλάτσι ή Ιζμαήλ, στην έξοδο του πλωτού Δούναβη προς την θάλασσα, έως την Οδησσό. Έξι μεγάλα λιμάνια, γύρω στα 780 χιλιόμετρα διαδρομή. Μεικτός άξονας, ο οποίος στο εμπόριο και στις μεταφορές θα είναι συμπληρωματικός της θαλάσσιας οδού από τον Εύξεινο Πόντο προς το Αιγαίο μέσω των Στενών του Βοσπόρου και του Ελλήσποντου.

Ο πανάρχαιος εμπορικός δρόμος από το Αιγαίο προς την Μαύρη Θάλασσα και από τα λιμάνια της προς τα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, Πολωνίας μέχρι την Βαλτική θάλασσα στην ιστορία ήταν κυρίως θαλάσσιος. Το εσωτερικό των ανατολικών και βορειοανατολικών Βαλκανίων, ακόμη και τα παράλια του Ευξείνου, ήταν περιοχές χωρισμένες σε πολλά μικρά βασίλεια, Θρακο-Δακικά και άλλα, έτσι κάποια στιγμή στην έγινε επικίνδυνο για εμπορικές αποστολές.  Ακόμη και στην εποχή της Pax Romana ήταν από τα πιο επικίνδυνα όρια της Αυτοκρατορίας, πεδίο διαρκών στρατιωτικών επιχειρήσεων των ρωμαικών Λεγεώνων. Ωστόσο η κλασική Αθήνα τρέφονταν από το σιτάρι των Σκυθικών και Σαρματικών βασιλείων (στη σημερινή Νότια Ουκρανία), τα οποία συνέπρατταν εμπορικά και πολιτικά με τις σπουδαίες ελληνικές αποικίες - λιμάνια στην Κριμαία και στην Αζοφική. Το πολύτιμο κεχριμπάρι των ακτών της Βαλτικής πάντα εξάγονταν στην Ελλάδα και στην Μέση Ανατολή. Ελληνικοί αμφορείς και νομίσματα βρέθηκαν σε ανασκαφές βαθιά στην Ανατολική Ευρώπη, μέχρι και στην Λιθουανία. Διαδρομές και σταθμοί ήταν τα ποτάμια και τα λιμάνια του Ευξείνου.  Στον Μεσαίωνα, η οδός «από τους Βαράγγους στους Έλληνες», δηλαδή από τη χώρα των Σκανδιναβών Βίκιγκς, μέσω των μεγάλων λιμνών της σημερινής Ρωσίας, του πριγκηπάτου του Κιέβου στον Δνείπερο και του Ευξείνου, με τελικό προορισμό την Κωνσταντινούπολη, ήταν μια από τις πιο σημαντικές ευρωπαϊκές διαδρομές εμπορευμάτων. Σε νεότερους χρόνους, οι Παραδουνάβιες και Παρευξείνιες ηγεμονίες (Μολδοβλαχία), με την σχετική αυτονομία τους από την κεντρική Οθωμανική διοίκηση και την οικονομική ισχύ που τους έδινε η ποταμοπλοία του Δούναβη, ήταν οικονομικές και πολιτισμικές εστίες του Ελληνισμού, καταφύγια των κυνηγημένων και τόποι όπου καλλιεργήθηκε ο σπόρος της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Σήμερα, έχουμε όλη την Βαλκανική και την κεντρο-ανατολική Ευρώπη στην δική μας Ένωση, την Ευρωπαϊκή. Λίγο-πολύ σύντομα θα ακολουθήσει η Μολδαβία και την Ουκρανία. Η Ουκρανία είναι χώρα πολύ μεγάλη, με έκταση ίση με της Γαλλίας, με τεράστια παραγωγική ικανότητα στον γεωργικό και στον βιομηχανικό τομέα της οικονομίας της, ακόμη και στην παραγωγή καινοτομικών οπλικών συστημάτων στα οποία γίνεται ήδη εξαγωγική.  Έχει όμως και πολύ μεγάλες ανάγκες, τωρινές και μελλοντικές, πρώτον για να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της σε πόλεμο διαρκείας, δεύτερον και ακόμη πιο σημαντικό, για την ανοικοδόμηση και αποκατάσταση των πληγών από την επίθεση και τον πολυετή πόλεμο.

Ένας δια ξηράς ολοκληρωμένος Ευρωπαϊκός Παρευξείνιος Άξονας, οδικός και σιδηροδρομικός, ως εμπορική οδός θα είναι συμπλήρωμα των Στενών αλλά και θα συνδέσει απευθείας όλη την Ανατολική, Κεντρική και Νότια Βαλκανική με την Ουκρανία. Από το Κίεβο μέχρι την Αθήνα. Και αύριο, υπό συνθήκες ειρήνης, θα παρέχει σύνδεση στην Λευκορωσία, στις τρείς Βαλτικές χώρες. Εάν βοηθήσουν κάποιες πολιτικές ανατροπές στην ίδια την Ρωσία, ίσως διακλαδωθεί και πρός τα ανατολικά, προς την παρευξείνια Νότια Ρωσία (περιοχή Κρασνοντάρ)  και τον Καύκασο. Το σίγουρο είναι ότι αύριο, με την Ουκρανία εντός ΕΕ, η δημιουργία του μεταφορικού άξονα θα είναι απολύτως αναγκαία και ληξιπρόθεσμη. Καλύτερα ας ξεκινήσει από τώρα. Οπωσδήποτε, με τη συνοδεία μιας ενεργειακής «λεωφόρου» μεγάλης χωρητικότητας, εξοπλισμένης με ανάλογες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, η Ουκρανία, η Ρουμανία, η Μολδαβία, ενδεχομένως και η Ουγγαρία, θα μπορούν να προμηθεύονται καθαρή ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από ελληνικά φωτοβολταϊκά και αιολικά. Στο μέλλον, με μια διασύνδεση με ηλιακές ενεργειακές πηγές στην Βόρεια Αφρική, ο Παρευξείνιος ενεργειακός άξονας θα μπορεί να τροφοδοτεί με ρεύμα όλη την Βορειοανατολική Ευρώπη.

Ένας λελογισμένης σημασίας αγωγός φυσικού αερίου ανήκει και αυτός στο παρευξείνιο εγχείρημα, δεδομένου ότι η γρήγορη και πλήρης απεξάρτηση όλων των χωρών της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο είναι γεωπολιτικά επιβεβλημένη. Αλλά λαμβάνοντας υπόψη, (1) ότι το φυσικό αέριο είναι (το πολύ) μια μεταβατική πηγή ενέργειας με ορίζοντα δύο δεκαετίες, άρα αναγκαίο για καλύψει τις όποιες ανάγκες βραχυπρόθεσμα, (2) ότι το ποσοστό του εισαγόμενου στην Ευρώπη Αμερικανικού LNG θα πρέπει να είναι τόσο ώστε να μην αντικαταστήσουν οι ΗΠΑ την Ρωσία ως ενεργειακός, άρα και γεωπολιτικός επικυρίαρχος χωρών ή τμημάτων της ηπείρου μας. Άλλωστε υπάρχουν και άλλοι προμηθευτές, αποδεδειγμένα αξιόπιστοι όσο και οι ΗΠΑ, και μάλιστα με προσφορές πιο ευνοϊκές οικονομικά: Π.χ. η Αλγερία, το Κατάρ και (ιδιαίτερα για την βορειοανατολική και κεντρική Ευρώπη) η Νορβηγία.

Η πρωταρχική διάθεση στις Βρυξέλλες για τέτοιες, πράγματι στρατηγικές και διευρωπαϊκές κινήσεις στην σκακιέρα, την ενεργειακή και των μεταφορικών δικτύων, δεν λείπει. Αρκεί να καλλιεργηθεί και από τις άμεσα ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις των χωρών-μελών της ΕΕ, δηλαδή κατά πρώτον της Ελλάδας, σε συνεργασία με της Βουλγαρίας και Ρουμανίας, για να ωριμάσει. Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.