Όταν οι κατσαρόλες και τα καλσόν νίκησαν τα καμένα σουτιέν

Μαίρη Λεοντσίνη 16 Ιουν 2016

Η πλατεία του χωριού έχει δώσει τη θέση της στις καθημερινές (εντυπωσιακά πολυάριθμες) διαδικτυακές ανταλλαγές όπου οι παρέες του facebook καλημερίζονται, μαλώνουν, εύχονται, πενθούν και συχνά προτείνουν μέτρα και ιδέες σχολιάζοντας ακατάπαυστα .

Μια παρέα κεντροαριστερών καλών προθέσεων αποφάσισε να φτιάξει την ομάδα «Παραιτηθείτε», εκκινούμενη από αισθήματα αγανάκτησης, οργής και θυμού ενδεχομένως, απέναντι στην κυβέρνηση, η οποία κρίνεται επιβλαβής για τη χώρα και το μέλλον της. Η ομάδα αυτή, βασιζόμενη στο ευρύτερο κοινό αίσθημα αγανάκτησης από τα μέτρα λιτότητας και τη συνεχή υποβάθμιση του επιπέδου ζωής, διευρυνόταν συνεχώς και αποφάσισαν να οργανώσουν και δημόσια διαμαρτυρία. Το αντηχείο του «Φύγετε» ήταν αναπόφευκτο, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι κι αυτό βασιζόταν στο κοινό γενικευμένο αίσθημα αγανάκτησης από τους χειρισμούς των προηγούμενων κυβερνήσεων.

Με περισσή επιμέλεια ωστόσο, στελέχη της κυβέρνησης, φρόντισαν να εξομοιώσουν τις συγκεντρώσεις του περσινού καλοκαιριού με το σύνθημα «Μένουμε Ευρώπη» με την πρωτοβουλία της παρέας των φίλων του facebook. Η εκφρασμένη βούληση για ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής, παρόλες τις αντιφάσεις και τα σκληρά πρόσωπά της, συνιστά διεκδίκηση μιας ιστορικής εμπειρίας, ίσως μιας οργάνωσης της ζωής στα ξεφτισμένα – κατά τη γνώμη πολλών-  ιδανικά του (μετα)Διαφωτισμού, μια ελπίδα για οργανωμένες πόλεις, δημοκρατικά σχολεία, αποτελεσματικά νοσοκομεία, μια ελπίδα για θεσμούς που λειτουργούν με πρότυπα και πλαίσια.

Το σύνθημα «Μένουμε Ευρώπη» είχε αναφορές. Η κραυγή «Παραιτηθείτε» αναφέρεται  στην κραυγή «Φύγετε» και η κάθε κυβέρνηση ενοχλείται από τις κραυγές.

Είναι ενδιαφέρον όμως ότι η ενόχληση από τις κραυγές, πέραν από τη συστηματική υποτίμηση των κοινών αισθημάτων δυσαρέσκειας και την πολυσχιδή δυσφήμιση της κινητοποίησης με εύκολες εξομοιώσεις, συμβολοποίησε γυναικεία αντικείμενα.

Οι κατσαρόλες και τα καλσόν, ως κατ’εξοχήν αντικείμενα που υποδεικνύουν γυναικείες πρακτικές, έγιναν τα αντι-σύμβολα για την ύβρη εις βάρος της κινητοποίησης. Όταν ο αόρατος μισογυνισμός οργανώνει τις ειρωνικές εκφορές, το χιούμορ λειτουργεί ως υποτίμηση και δακρίνει τα ευγενή από τα πληβεία αντικείμενα, καθυβρίζει τις πρακτικές και μας υπενθυμίζει τα άξια σύμβολα των λαϊκών κινητοποιήσεων.

Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι η εξομοίωση με τους φασίστες, παρότι γενικευτική και επιφανειακή, ενόχλησε περισσότερο από τις μισογυνικές κορώνες της κατσαρόλας και του καλσόν. Η έννοια για την απώλεια πόντων στο καλσόν, το γυναικείο άκκισμα, πέρασε ασχολίαστη ως δηλωτική της ‘ελαφρότητας’ της συγκέντρωσης. Οι μισογυνικές εκφορές χάθηκαν στην κακοφωνία των «πολιτικών» ύβρεων και χωρίς δεύτερη σκέψη χρησιμοποιούνται από όλες και όλους, αφού «βγάζουν γέλιο». Στο βαθμό που η πολιτική ορθότητα ταυτίζεται με την υποκρισία, κυριαρχεί η γενικευμένη αποδοχή των παλιών αριστερών πεποιθήσεων, σύμφωνα με τις οποίες,  τα ζητήματα των φύλων δεν είναι επαρκώς πολιτικά και να συγκροτήσουν προτεραιότητες. Το παλιό σύμβολο του ‘καμένου σουτιέν’ δεν κινητοποιήθηκε ως απάντηση στον αλογόκριτο μισογυνισμό, αφού ήταν κι αυτό μια ακρότητα…