Πρόλογος του Γιάννη Μανιάτη
Η πρώτη μας συζήτηση πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2020. Βρισκόμασταν ήδη στη μέση της καταιγίδαςτης πανδημίας. Η ιδέα του Μάκη Προβατά να γράψουμε ένα βιβλίο με τον μεταξύ μας διάλογο για θέματα Κλιματικής Κρίσης ακούστηκε ενδιαφέρουσα. Ασφαλώς μεγάλη η πρόκληση, αφού θα έπρεπε να μεταφέρουμεσε λόγο απλό, κατανοητό, και κυρίως ειλικρινή, τα τεράστια θέματα της διακινδύνευσης του πλανήτη σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό κι ελληνικό επίπεδο.
Ενώ είχαμε ήδη ξεκινήσει τις πρώτες συζητήσεις, έγινε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η τεράστια αυτή παράλληλη πρόκληση –να προσεγγίσει κανείς τον πλήρη ανασχεδιασμό απεξάρτησης μέσα σε λίγους μήνες της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής από την κατά 40% τροφοδοσία με ρωσικό φυσικό αέριο– άνοιξε νέα κολοσσιαία γεωπολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα.
Τελικά, την περίοδο 2020-2022 βρεθήκαμε όλοι, σε Ευρώπη κι Ελλάδα, σε μια τρομακτική ανατροπή όλων όσων ξέραμε μέχρι τότε για την καθημερινή μας ζωή,τον τρόπο με τον οποίο συμβιώναμε με τους συνανθρώπους μας, μετακινούμασταν, αντιμετωπίζαμε τα ενεργειακά αγαθά. Από την ξαφνική και τρομακτική έλλειψη μασκών προστασίας προσώπου μέχρι τις ταχύτατες μεταβολές στα ζητήματα της χρήσης κι εξοικονόμησης ενέργειας, την ίδια στιγμή που η Κλιματική Κρίση οξυνόταν από διαδοχικά συμβάντα καταστροφικών καιρι-κών φαινομένων (πυρκαγιών, πλημμυρών, ξηρασίας κ.ά.), βρεθήκαμε να αντιμετωπίζουμε όλες τις προκλήσεις μαζί.
Όλα όσα συζητούσαμε για το βιβλίο διαρκώς μεταβάλλονταν – πολύ απλά γιατί άλλαζαν η καθημερινότητα των πολιτών του πλανήτη, οι γεωστρατηγικές
ισορροπίες, η λειτουργία των επιχειρήσεων, οι ροές του διεθνούς εμπορίου.
Τα τραγικά, καταστροφικά γεγονότα του καλοκαιριού του 2023 στη χώρα μας, με τις πυρκαγιές στη Ρόδο, στη Δαδιά και στην Πάρνηθα και στη συνέχεια με τις
πλημμύρες στη Μαγνησία, στα Τρίκαλα, στην Καρδίτσα και στη Λάρισα, ανέδειξαν τις αυτονόητες νέες εθνικές προτεραιότητες: όσο το δυνατόν ταχύτερη και πιο μαζική εισαγωγή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κι εξοικονόμηση, μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων, ταυτόχρονα με την ανάδειξη σε πρώτη προτεραιότητα της αναβάθμισης της Ανθεκτικότητας και Προσαρμοστικότητας των δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών μας, της προστασίας της πλούσιας ελληνικής βιοποικιλότητας,
της ορθολογικής αξιοποίησης των δασών – και ασφαλώς της προστασίας της ανθρώπινης ζωής.
Προσπαθήσαμε, εκτός των γνωστών, να αναδείξουμε περιβαλλοντικούς συντελεστές που συνήθως δε συζητούνται, όπως η βιομηχανία μόδας και η γεωργία.
Πάντως, ειδικά για τη γεωργία στην ΕΕ, η εφαρμογή της νέας πράσινης ΚΑΠ, συναντά τεράστιες αντιδράσεις από τους αγρότες, οι οποίοι διαπιστώνουν ότι καλούνται να εφαρμόσουν νέες γεωργικές πρακτικές που αντικειμενικά μειώνουν σημαντικά το εισόδημά τους, χωρίς όμως ουσιαστικές προβλέψεις για οικονομική στήριξή τους στη μεταβατική περίοδο, όπως έγινε με την ενέργεια, δημιουργώντας έτσι συνθήκες κοινωνικών αδικιών, επισιτιστικών ελλείψεων και απουσίας αλληλεγγύης.
Εδώ είμαστε λοιπόν, στην Ανθρωπόκαινο περίοδο!
Σε μια χώρα που εκπέμπει μόνο το 0,2% των παγκόσμιων ρύπων, σε μια Ευρώπη που εκπέμπει λιγότερο από 8%, σε μια Μεσόγειο που αποτελεί μια από τις πιο
σφοδρά πληττόμενες περιοχές του πλανήτη λόγω Κλιματικής Κρίσης, ερχόμαστε στο μεγάλο εθνικό και τελικά πατριωτικό στοίχημα: με δεδομένους τους διαθέσιμους χρηματικούς πόρους, οι μηχανισμοί του κεντρικού κράτους και της αυτοδιοίκησης, η κοινωνία των πολιτών, ο καθένας από εμάς να συναποφασίσουμε για το Όραμα μιας Ελλάδας προς το 2030.
Μιας Ελλάδας που μπορεί να γίνει πρωταγωνιστής της Πράσινης Μετάβασης, με πλήρη αξιοποίηση όλων των εθνικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών.
Αυτό που ονομάζω «το Όραμα του 2030, μια Πράσινη Μετάβαση Made in Greece».
Ελπίζω αυτό το βιβλίο να βοηθήσει, έστω και λίγο, στη χάραξη μιας πιο ενάρετης πορείας προς το μέλλον.
Αθήνα, Ιανουάριος 2024