Λίγα εικοσιτετράωρα πριν να λήξει η προθεσμία για την υποβολή των εθνικών σχεδίων από τα 19 κράτη μέλη για την άμυνα, στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου, το SAFE, η  Τουρκία, η Βρετανία και η Νότια Κορέα δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν στον δανειοδοτικό μηχανισμό για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας), ύψους 150 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν Τόμας Ρενιέ, «όπως ήταν ήδη γνωστό, η προθεσμία για την υποβολή των εθνικών σχεδίων λήγει στις 30 Νοεμβρίου». Η Επιτροπή σκοπεύει να αξιολογήσει όλα τα σχέδια εντός Δεκεμβρίου, να τα προωθήσει στο Συμβούλιο για πολιτική έγκριση και αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις οι πρώτες εκταμιεύσεις, έως 15%, να αναμένονται εντός του 2026. Αυτή η πρώτη εκταμίευση θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη να έρθουν σε επαφή με τις αμυντικές βιομηχανίες και να ξεκινήσουν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα.

Εν τω μεταξύ, αίσθηση προκαλεί η επιμονή της Γερμανίας να ενταχθεί η Τουρκία στο SAFE. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιοχάν Βάντεπουλ, σε κοινή συνέντευξη Τύπου σήμερα με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, δήλωσε: «Πιστεύω ακράδαντα ότι το πρόγραμμα SAFE πρέπει να ανοίξει τόσο για την Τουρκία όσο και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι σημαντικοί εταίροι, απαραίτητοι για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.»

Πρόσθεσε δε τις γνωστές και επαναλαμβανόμενες διατυπώσεις για το πόσο χρήσιμος εταίρος είναι η Άγκυρα.

«Η Τουρκία ήταν διαχρονικά ένας αξιόπιστος και σταθερός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Θέλουμε να ανοίξουμε μια νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις μας, ενισχύοντας ειδικά τη συνεργασία στην ασφάλεια.»

Ο Ρενιέ υπογράμμισε πως το SAFE είναι «έκτακτο εργαλείο» που πρέπει να λειτουργήσει με ταχύτητα, καθώς ολοκληρώνεται το 2030.

Με βάση τους ισχύοντες κανόνες, τα κράτη-μέλη μπορούν ήδη να κατευθύνουν έως 35% των δαπανών σε βρετανικές εταιρείες. Αν το Λονδίνο ενταχθεί πλήρως στο SAFE, το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να φτάσει το 50%.

Η Επιτροπή τονίζει πως, μολονότι η προθεσμία λήγει, τα κεφάλαια δεν θα δεσμευτούν πριν περάσουν αρκετοί μήνες  γεγονός που αφήνει ένα «τεχνικό παράθυρο» για πιθανή επαναφορά των συζητήσεων.

Επίσης ο εκπρόσωπος είπε ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε συζητήσεις με τον Καναδά, με την ελπίδα ότι θα υπάρξει συμφωνία πριν από το τέλος του μήνα, ενώ τόσο η Νότια Κορέα όσο και η Τουρκία έχουν επίσης καταθέσει επίσημα αιτήματα συμμετοχής. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ρενιέ, και τα δύο «έφτασαν εκπρόθεσμα» και δεν μπορούν να ενταχθούν στον τρέχοντα κύκλο αξιολόγησης

.