Ο πολιτισμός της μπαναλιτέ

dimart 30 Μαρ 2016

—του Γιώργου Τσακνιά για τη στήλη Παροράματα και ημαρτημένα

Αν θες το παρόν να διαφέρει από το παρελθόν,
μελέτησε το παρελθόν—

Μπαρούχ Σπινόζα

Στο ρεπορτάζ της Όλγας Σελλά από τη συνέντευξη Τύπου του Γιαν Φαμπρ στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης διάβασα διάφορα καταπληκτικά που είπε ο Υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς. Πέρα από την ίδια την καρατόμηση του Γιώργου Λούκου από το Φεστιβάλ Αθηνών και την επιλογή του Φαμπρ, ο οποίος προτίθεται να αφιερώσει το φετινό φεστιβάλ στο Βέλγιο, λέει, γιατί είναι πολυπολιτισμικό και πατρίδα πολλών καλλιτεχνών και έβγαλε και το «φλαμανδικό κύμα», δεν ξέρει κανείς αν πρέπει να γελάσει ή να κλάψει —ή και τα δύο, αλλά με ποια σειρά;— με τα μαργαριτάρια που εκστόμισε πολυβοληδόν ο Υπουργός του Πολιτισμού: για τον Σπινόζα, το έργο του οποίου λέει βλέπει μέσα από τα μάτια του Φαμπρ και ο οποίος λέει ήταν «ο πρωτοπόρος της αριστερής πτέρυγας του Διαφωτισμού», για τον Ρέμπραντ και τον Βερμέερ (εδώ ο Φαμπρ παρενέβη και τον διόρθωσε, επισημαίνοντας ότι «αυτοί ήταν Ολλανδοί») και άλλα ανεκδιήγητα.

Ο Σπινόζα πάντως —ο ίδιος, όχι μέσω του Φαμπρ— πίστευε πως «αυτό που δυσκολεύονται περισσότερο να ελέγξουν οι άνθρωποι είναι τα λεγόμενά τους. Πιο εύκολα μετριάζουν τις επιθυμίες τους παρά αυτά που λένε».

Μοιραία σκέφτηκα πως στη χώρα μας άπαντες οι πολιτικοί ηγέτες από τότε που θυμάμαι δηλώνουν υποκριτικά ότι ο πολιτισμός αποτελεί το πολύτιμο κεφάλαιο και τη βαριά βιομηχανία της, πλην όμως η θέση του Υπουργού Πολιτισμού αποτελεί κατά κανόνα το πάρκινγκ για κάποιο στέλεχος του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος μετά από καραμπόλες, κάποιον που πρέπει να υπουργοποιηθεί για λόγους εσωκομματικής ισορροπίας αλλά δεν περισσεύει άλλο υπουργείο «σοβαρό» και ο εν λόγω καταλήγει εκεί, γιατί «ε, μωρέ, πόση ζημιά να κάνει;» Αντίστοιχα, ο εν λόγω βράζει από τον θυμό του αλλά βέβαια δηλώνει δημόσια τα περί πολύτιμου κεφαλαίου και βαριάς βιομηχανίας και μετά απλώς περιμένει τις επόμενες εκλογές ή κάποιον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, φροντίζοντας μόνο να αποφύγει τυχόν πεπονόφλουδες: λάθε βιώσας. Δεν έχει κανείς παρά να διατρέξει τη λίστα των υπουργών πολιτισμού των τελευταίων δεκαετιών, όπου λάμπουν ονόματα όπως του Σωτήρη Κούβελα και του Πάνου Παναγιωτόπουλου, για να καταλάβει ποια είναι η κυρίαρχη αντίληψη για την πολιτική του πολιτισμού, ποιος δηλαδή είναι ο κανόνας, πέρα από τις διαβαθμίσεις και τις εξαιρέσεις…

Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art