Μεταρρυθμίσεις και κοινωνική δικαιοσύνη

Βασίλης Δεληγκάρης 26 Ιουν 2014

Είναι αλήθεια ότι η επιτακτική ανάγκη για μεταρρυθμίσεις σε μια καθυστερημένη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα χώρα σαν την Ελλάδα, αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί εδώ και μια δεκαπενταετία ένα ανεκπλήρωτο ζητούμενο, να συνιστά σε πολιτικό επίπεδο μια «σχολή σκέψης» που υπερβαίνει τις διαχωριστικές γραμμές των κομμάτων και των πολιτικών παρατάξεων και να διατρέχει οριζόντια το πολιτικοοικονομικό σύστημα και τις κοινωνικές τάξεις.

Στις σημερινές συνθήκες, μετά την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας και την ανάγκη για άμεση πλέον μετά από έξη χρόνια ανάταξη της οικονομίας και της κοινωνίας, το αίτημα των μεγάλων μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα γίνεται ακόμη πιο αναγκαίο.

Είναι όμως το κύριο και μοναδικό ζητούμενο; Αποτελεί αυτό και μόνο σήμερα την βασική κοινωνική και πολιτική αντίθεση, γύρω από την οποία πρέπει να συσπειρωθούν δυνάμεις για να δοθεί η μάχη για τον εκσυγχρονισμό και την μόνιμη αποφυγή στο μέλλον των καταστάσεων που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια;…

Κατά την γνώμη είναι κύριο αλλά όχι και το μοναδικό. Μαζί με αυτό στην πρώτη γραμμή είναι, όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν και το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη και ανατροπή του σημερινού κοινωνικού συσχετισμού δυνάμεων, που έχει μεταβληθεί δραματικά υπέρ της άρχουσας οικονομικοκοινωνικής ελίτ. Σε μια περίοδο όπου η χώρα πάλευε στο χείλος του γκρεμού για την σωτηρία και την επιβίωσή της όλοι (ή σχεδόν όλοι) όσοι θησαυρίζανε και φοροδιαφεύγανε με την ανοχή του κράτους τα προηγούμενα χρόνια της ευημερίας, έβγαζαν τότε τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Την ίδια ακριβώς στιγμή που ο υπόλοιπος κόσμος έχανε την δουλειά του, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι τα εισοδήματά τους και πολλοί επιχειρηματίες τις επιχειρήσεις τους και το βιός τους.

Ναι ο λαϊκισμός πρέπει να ηττηθεί αλλά μαζί του πρέπει να ηττηθούν και η ευνοιοκρατία, η οικονομική διαπλοκή με το κράτος και την κυβερνητική εξουσία, η σκανδαλώδης φοροδιαφυγή από προνομιακές κοινωνικές ομάδες. Αλλιώς ο λαϊκισμός θα συνεχίσει να ανθεί και να αναπτύσσεται, επάνω στην πραγματική βάση των μεγάλων αδικιών και των τεράστιων πλέον αντιθέσεων της ελληνικής κοινωνίας.

Τα δύο αυτά κύρια, εθνικών διαστάσεων, ζητήματα που πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθούν δεν αποτελούν προβλήματα που γεννήθηκαν από τα μνημόνια, και η λύση τους ούτε εμποδίστηκε από τους δανειστές, ούτε βέβαια έρχονται σε αντίθεση με τις μνημονιακές υποχρεώσεις. Το αντίθετο, έπρεπε εξαρχής με αποφασιστικό τρόπο να αντιμετωπισθούν και είτε δεν προχώρησαν καθόλου επειδή το πολιτικό σύστημα δεν τόλμησε, είτε καθυστέρησαν χαρακτηριστικά. Με αποτέλεσμα την περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων αυτών που ήδη πλήρωναν τα σπασμένα.

Μια μεγάλη προσπάθεια για ομαλή πορεία και εξέλιξη των πραγμάτων, που θα εξασφαλίζει, τον μετασχηματισμό της Ελλάδας σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, την ανασυγκρότηση της οικονομίας και την κοινωνική συνοχή και ειρήνη, χρειάζεται πιστεύω να συμπεριλαμβάνει ταυτόχρονα και τα δύο αυτά μεγάλα θέματα στην ατζέντα της. Την μεταρρυθμιστική πολιτική και κοινωνική ηγεμονία και την αποκατάσταση στοιχειωδών όρων κοινωνικής δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και ανάταξης των αδικιών.