Εντονη μεταβατική ασάφεια…

Παναγιώτης Παναγιώτου 04 Μαϊ 2014

Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής «προσγειώνει» το έντονα προεκλογικό «success story» της κυβέρνησης. Εκτιμά ότι η οριακή βελτίωση ορισμένων δεικτών της οικονομίας (όπως η επιβράδυνση της ύφεσης) δεν βγάζει τη χώρα από την κρίση, καθώς μάλιστα οι κοινωνικές ανισότητες και η φτώχεια έχουν διογκωθεί, ενώ η ανεργία εξακολου­θεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Προτεραιότητα, επισημαίνει, πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν γρηγορό­τερη διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του χρέους.

Οι στόχοι για τα υψηλά και φιλό­δοξα πρωτογενή πλεονάσματα των επόμενων χρόνων θεωρείται ότι πρέπει να προσαρμοστούν σε πιο ρεαλιστική βάση. Ενώ η κατάσταση της οικονομίας δεν επιτρέπει τόσο αισιόδοξες προβλέψεις για τα έσοδα, εκτός αν υπάρξουν σημαντική μεγέ­θυν­ση της οικονομίας και πιο απο­τελε­σματική αντιμετώπιση της φορο­δια­φυγής. Οσο για τις δαπάνες, παρότι υπάρχουν δυνατότητες καλύτερης και αποτελεσματικότερης αναδιάταξής τους, περιθώρια περαιτέ­ρω συμπίεσής τους, χωρίς ανεπιθύ­μητες παρε­νέργειες, δύσκολα υπάρχουν…

Σε αυτό το πλαίσιο, μάλλον είναι αναπόφευκτα κάποια «νέα μέτρα» για την υλοποίηση του μεσοπρόθεσμου, που έτσι κι αλλιώς η συγκεκριμενο­ποίη­­σή τους έχει συμφωνηθεί με την τρόικα να γίνει μετά τις ευρωεκλογές, τον Σεπτέμ­βριο… Ολα αυτά συμπί­πτουν με τη «διπλή εικόνα» που παρουσιάζει η χώρα. Από τη μια οι ξένοι «ξαναγο­ράζουν Ελλάδα» (ομό­λογα, μετοχές τραπεζών, δάνεια σε μεγάλες επιχει­ρή­­σεις). Προφανώς «τζογάρουν» για γρήγορα κέρδη. Αυτό όμως παράλ­ληλα δείχνει και μια στοιχειώδη εμπιστοσύνη, γιατί οι «τύποι» δεν είναι τρελοί, να πετάνε τα λεφτά τους.

Και επενδύσεις, πιο διστακτικά και πιο αργά (από τη φύση τους, εκτός των άλλων), αρχίζουν να «σκάνε μύτη». Ο τουρισμός έχει μπει σε ανοδική τροχιά κ.λπ. Εν πάση περι­πτώσει, συγκριτικά με τα προηγού­μενα χρόνια, κάτι έχει αρχίσει να κινείται προς θετική κατεύθυνση, χωρίς όμως ακόμα «σταθεροποίηση» με ποιοτικά χαρακτηριστικά. Από την άλλη μεριά γινόμαστε μάρτυρες ενός σκληρού αγώνα, κυριολεκτικά, επιβίωσης χιλιάδων πολιτών, που τους έχουν «ρουφήξει» η φτώχεια και η ανεργία και οι όποιες «βελτιώσεις της οικονομίας» δεν τους ακουμπάνε, ούτε «από μακριά»…

Γενικά πάντως, χωρίς να «υιοθε­τού­με» ούτε τα υπερβολικά προεκλογικά «success stories» ούτε να «υπερδρα­ματοποιούμε» τις μεγάλες δυσκολίες χιλιάδων Ελλήνων, ο «διπολισμός» της ελληνικής κοινωνίας εντείνεται σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, που όπως όλα δείχνουν θα είναι μακρά. Ο κίνδυνος να μας «καταπιεί» στο μεταβατικό στάδιο η «κοινωνική δίνη» δεν είναι αμελητέος, στον βαθμό που τα «ευεργετήματα» ενός καλύτερου οικονομικού περιβάλλο­ντος δεν «ακουμπούν» την πλειονό­τητα των πολιτών, που δυσκολεύονται…

Η ψυχολογία τους είναι αμφίσημη και βέβαια όχι ίδια για όλες τις κατη­γορίες πολιτών. Ο κόσμος, γενικά, επιθυμεί αλλαγές πολιτικής που θα βελτιώνουν τη ζωή του, χωρίς όμως τυχοδιωκτισμούς, καθώς αντιλαμβά­νονται (αρκετοί) ότι υπάρχει και ο κίνδυνος του χειρότερου. Γι? αυτό όσο λάθος είναι να εκλαμβάνε­ται η ανά­γκη σταθερότητας ως συνέχιση των ακολουθούμενων πολιτικών, άλλο τόσο λάθος είναι οι αναγκαίες αλλαγές στην οικονομική και κοινω­­νική πολιτική να υποτιμούν το στοιχείο της ομαλής και σταθερής πορείας της χώρας.

Ολα αυτά κάνουν περίπλοκη την εκλογική διελκυστίνδα. Ενα απροσδό­κητο εκλογικό αποτέλεσμα (δεν είναι καθόλου απίθανο) ίσως καταστήσει πιο… απροσδόκητες τις μετεκλογικές εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό. Σε μια τέτοια περίπτωση θα κινητοποιηθούν παλαιές και νέες πολιτικές δυνάμεις και προσωπικό­τητες, σε νέες συνθέ­σεις, πιθανώς μη προβλέψιμες με τα σημερινά δεδομένα. Αυτό εντείνει τις «αβεβαιό­τητες» και τις «καχυποψίες» των «ηγετικών ομάδων» σε όλους τους πολιτικούς χώρους, πράγμα που είναι ορατό «διά γυμνού οφθαλμού»…