Η αποσύνθεση του πολιτικού συστήματος

Παναγιώτης Παναγιώτου 20 Φεβ 2012

Οι τελευταίες εξελίξεις – διαγραφές, αποχωρήσεις και διαφωνίες – πιστοποιούν με τον πιο εμφατικό τρόπο την αποσύνθεση του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος της χώρας. Αυτοί που φεύγουν τραβούν την κουρτίνα της κρίσης και αποκαλύπτουν τα αδιέξοδα του μπλοκ εξουσίας. Αλλά και αυτοί που μένουν, εγκλωβίζονται σε διλήμματα χωρίς αύριο, καθώς μας καλούν να διαλέξουμε ανάμεσα στο “μεγάλο κακό” και σε “ένα ακόμα μεγαλύτερο”.

Με δύο λόγια, το «παλιό» πέθανε, αλλά και το «νέο» δεν είναι εύκολο να υπάρξει, εάν δεν διατυπωθεί ένα «εποικοδομητικό δίλημμα», μέσω μιας ρεαλιστικής και σοβαρής «αφήγησης» για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Οσο αυτό δεν γίνεται, η διελκυστίνδα μεταξύ ενός επικίνδυνου λαϊκισμού – εθνικισμού και ενός «αδύνατου εκσυγχρονισμού» θα εντείνεται.

Πώς μπορεί, για παράδειγμα, το σύστημα εξουσίας που πνέει τα λοίσθια να καταργήσει τα πελατειακά βαρίδια που μεταφέρει, χωρίς να αυτοκαταργηθεί; Και πώς, αυτοί που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή καταστροφή (καθείς κατά το μέτρο της ευθύνης του) μπορούν να διεκδικούν ταυτόχρονα και τη σωτηρία της;

Στις συνθήκες που διαμορφώνονται, άλλωστε, τορπιλίζεται και ο έντονα «πολυσυλλεκτικός» χαρακτήρας των μεγάλων κομμάτων, χαρακτήρας που παγιώθηκε σε περιβάλλον ευημερίας και αύξησης του ΑΕΠ και μέσω της καταλυτικής παρουσίας χαρισματικών πολιτικών ηγετών.

Σε στιγμές βίαιης ανακατανομής του πλούτου, όπως είναι αυτές που διανύουμε, καταλύονται οι κλασικές μεταπολιτευτικές πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες, τόσο στο κεντροδεξιό όσο και στον κεντροαριστερό χώρο. Αναζητούνται «καθαρότερες» πολιτικές εκπροσωπήσεις και «κατακερματίζονται» οι πολιτικοί χώροι, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται «οριζόντιες» και «κάθετες» τομές στο πολιτικό σύστημα,.

Ενας πρόσθετος παράγοντας, που επιδεινώνει τα επίπεδα αξιοπιστίας του συστήματος, είναι και η βίαιη και αμφισβητούμενης ορθότητας γερμανική «συνταγή σωτηρίας», η οποία στην υλοποίησή της παρουσιάζει και την εξής μεγάλη αντίφαση: ενώ δεν λαμβάνει σχεδόν καθόλου υπόψη της τα «όρια αντοχής» του πολιτικού συστήματος της χώρας, την ίδια ώρα θέτει ως προϋπόθεση αυτή την «αντοχή» για να προχωρήσει στην ολοκλήρωση των συμφωνιών!

Στην καρδιά της κρίσης και με την ύφεση να βαθαίνει, η ανασύνταξη του πολιτικού συστήματος, δεν θα είναι ούτε εύκολη υπόθεση, ούτε «ευθύγραμμη» ούτε «ταχεία». Χρειάζονται αποτελεσματικοί «καταλύτες» και στο χώρο της Κεντροδεξιάς και στο χώρο της Κεντροαριστεράς, χωρίς να εξαιρούμε και την Αριστερά.

Οι νέες πολιτικές ισορροπίες δεν θα προέλθουν εκ του μηδενός. Χρειάζονται όμως «νέες αφηγήσεις», «νέες συνθέσεις», «νέες πολιτικές οσμώσεις» και νέα πρόσωπα, έστω και με «ανολοκλήρωτες εκκινήσεις».