Με επίκεντρο το «πρωτογενές πλεόνασμα», εδώ και πολύ καιρό η κυβέρνηση προωθεί μια πολιτική-επικοινωνιακή τακτική με έντονα προεκλογικά χαρακτηριστικά. Από τη διανομή του «κοινωνικού μερίσματος», τον «συμψηφισμό του ΦΠΑ» και τις διάφορες «ελαφρύνσεις» (δικών της… προσφάτων ρυθμίσεων) μέχρι την προχθεσινή περιορισμένη και προστατευμένη «έξοδο στις αγορές».
Στην ίδια πολιτική εντάσσεται και η επίσκεψη της κ. Μέρκελ, που η ουσία της -πέραν της επαναβεβαίωσης του Αναπτυξιακού Ταμείου- είναι η προεκλογική υποστήριξη του κ. Σαμαρά και της κυβέρνησης και η επιβεβαίωση της ορθότητας της δικής της ευρωπαϊκής πολιτικής που τη χρειάζεται εν όψει ευρωεκλογών. Το πολιτικό ερώτημα είναι, όλα αυτά είναι «λάθος»; Είναι «αρνητικά»; Αξίζουν μια «μηδενιστική» προσέγγιση; Η απάντηση είναι προφανώς όχι. Πρέπει όμως όλα να αντιμετωπιστούν στις πραγματικές τους διαστάσεις.
Λόγου χάρη, ο έλεγχος του δίδυμου ελλείμματος, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η μείωση των επιτοκίων δανεισμού και οι δηλώσεις στήριξης της Ελλάδας από τους εταίρους-δανειστές είναι ένα θετικό πεδίο για την οικονομία μας. Το ίδιο ισχύει και για το «πρωτογενές πλεόνασμα», παρά τις ορθές κριτικές παρατηρήσεις ως προς τον τρόπο συγκρότησής του, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και τη βιωσιμότητά του. Οπως θετική είναι και η περιορισμένη έξοδος στις αγορές, στην οποία ανταποκρίθηκαν οι επενδυτές και συνιστά από πολλές πλευρές οικονομικό πρόσημο για τη χώρα, τις τράπεζες και τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Εξάλλου, οικονομική ανάκαμψη με κλειστές τις διεθνείς αγορές δανεισμού δεν είναι εφικτή και βιώσιμη. Ολα αυτά όμως, προς το παρόν, συνιστούν μια «μερική εικόνα» των εξελίξεων της ελληνικής οικονομίας, η κατάληξη των οποίων εξαρτάται από τη «μεγαλύτερη εικόνα», που έχει ακόμα πολλές αρνητικές πλευρές. Γιατί όντως «βγήκαμε στις αγορές», αλλά μια υγιής και σταθερή πρόσβαση εξαρτάται από πολλές συνδυαστικές προϋποθέσεις που ακόμα δεν υπάρχουν…
Από την άλλη, όμως, η χώρα εξακολουθεί να είναι εγκλωβισμένη σ? έναν «φαύλο κύκλο» λιτότητας και ύφεσης, αυξανόμενου χρέους, έλλειψης ρευστότητας, φαινομένων αποεπένδυσης και μαζικής ανεργίας. Ενώ για τα επόμενα χρόνια υπάρχουν σοβαρά χρηματοδοτικά και δημοσιονομικά κενά, που έχουν επισημάνει και οι δανειστές μας, που ο τρόπος αντιμετώπισής τους δεν έχει ακόμα συμφωνηθεί και από την έκβασή τους θα εξαρτηθούν πολλά. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλά δύσκολα θέματα έχουν μεταφερθεί για μετά τις ευρωεκλογές.
Δύο, πάντως, είναι τα κεντρικά ζητούμενα. Το ένα είναι μια έγκαιρη και ουσιαστική διευθέτηση του χρέους. Και το άλλο ένα επενδυτικό σχέδιο «τύπου Μάρσαλ». Χωρίς αυτά, ούτε η ανάπτυξη ούτε η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι εφικτοί στόχοι με την έννοια μιας μεσοπρόθεσμης αντιμετώπισης της κρίσης. Ο κίνδυνος για μια μακρά πορεία μεταξύ «φθοράς και αφθαρσίας» είναι μεγάλος. Και κάτι ακόμα. Εν όψει ευρωεκλογών η Ευρώπη χρειάζεται μια «νέα αρχιτεκτονική» στις οικονομικές και πολιτικές λειτουργίες της, καθώς εάν δεν διορθώσει τα «συστημικά κενά της», με τις γερμανικές επιλογές, η κρίση της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα ανακυκλώνεται…
Η επίσκεψη της κ. Μέρκελ στην Αθήνα επιβεβαίωσε ένα «καλό κλίμα» εμπιστοσύνης προς τον Σαμαρά και την κυβέρνηση. Δεν έφερε όμως «δώρα» ούτε με τη μορφή μιας πολιτικής δέσμευσης. Αντίθετα, έγινε πιο σαφές ότι οι εταίροι-δανειστές μας είναι ανέτοιμοι και δεν έχουν ακόμα καταλήξει σ? ένα συγκεκριμένο σενάριο για την Ελλάδα, βρίσκονται ακόμα στο «βλέποντας και κάνοντας»…