«Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο» στο Μουσείο Μπενάκη

18 Δεκ 2014

Την έκθεση «Ο Φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο» εγκαινιάζει  η Βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας στο Μουσείο Μπενάκη, της οδού Κουμπάρη. Μια έκθεση πρωτοποριακή γιατί σκιαγραφεί τον κύκλο ανθρώπων που υποστήριξαν τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο τις περίπου τέσσερις δεκαετίες που έζησε στο Τολέδο, αφότου έφυγε από τη γενέτειρά του, την Κρήτη, το 1567 και μετά την παραμονή του στην Ιταλία.

Ο «ιστός φιλίας» και ο πνευματικός περίγυρος του 16ου αιώνα που αναγνώρισε τη δημιουργία του Έλληνα στο Τολέδο δεν ήταν και ιδιαίτερα πυκνός, σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του και επιμελητές της έκθεσης -ο καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, Ρίτσαρντ Κέιγκαν και ο καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Νίκος Χατζηνικολάου.

Εκτός από την οικογένειά του, ο περίγυρος αυτός αποτελείται από πάτρωνες, πελάτες, παραγγελιοδότες και λόγιους, τους οποίους μάς «συστήνει» η έκθεση μέσα από σπάνια έγγραφα της εποχής που έχουν αποκαλυφθεί τις τελευταίες δεκαετίες και μέσα από λιγοστά πορτρέτα πελατών του διά χειρός Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ή φιλοτεχνημένα από ζωγράφους της εποχής του.

Από τα «διαμάντια» της έκθεσης είναι σίγουρα η χειρόγραφη εξουσιοδότηση του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου προς τον γιο του, Χόρχε Μανουέλ, να συντάξει τη διαθήκη του, έγγραφο που φέρει την «τρεμουλιαστή» υπογραφή του Θεοτοκόπουλου και δύο Ελλήνων του Τολέδο, του Διογένη Παραμονάρη και του Κωνσταντίνου Φωκά, με ημερομηνία 31 Μαρτίου 1614, λίγες μέρες πριν ο μεγάλος ζωγράφος πεθάνει.