Η φωτογραφία τού μικρού Σύριου Αϊλάν, να κείτεται πνιγμένος μεταξύ θάλασσας και γης, ανήκει πλέον στην ιστορική μνήμη και θα την έχουμε στη διάθεσή μας όποτε τη χρειαστούμε. Είναι αποθηκευμένη στο συναισθηματικό σύμπαν των ανθρώπων και στην οικουμενική ανθρωπιστική διάσταση. Είναι ικανή να σπαράζει καρδιές και να κινεί συνειδήσεις, να συγκινεί τον καθένα από εμάς, το μήνυμά της να είναι ευθύβολο και να μην επιδέχεται παρερμηνειών πάνω στα ανθρώπινα συναισθήματα.
Ίσως, το πιο χρήσιμο που μπορούμε να κάνουμε μπροστά σε μια τέτοια φωτογραφία, να είναι η σιωπή και η εσωτερική ανίχνευση των κοινών συναισθημάτων, τα οποία δρουν ως θεμελιώδη μαθήματα συμπεριφοράς… Όχι η αναπαραγωγή της, γιατί τότε εύκολα μπορούμε να… εκβιάσουμε το μελόδραμα που καραδοκεί πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις. Πάντα ένα νεκρό παιδί, μας λυγίζει. Ένα προσφυγόπουλο πεσμένο, ξεβρασμένο από τη θάλασσα, μας βγάζει το συναίσθημα της οδύνης! Τώρα, αυτό το άτυχο, άμοιρο παιδί, έχει ήδη ταυτιστεί με το σύγχρονο αφήγημα της μεταναστευτικής ιστορίας των χιλιάδων-εκατομμυρίων απελπισμένων, κυρίως εμπόλεμων περιοχών, που αναζητούν το δικαίωμα να μπορούν να ζουν μια κανονική, απλή, καθημερινότητα… Η σύγχρονη ιστορία συνεχίζει να είναι τραγική και να περνάει μπροστά από τα μάτια μας, την ίδια στιγμή που συμβαίνει, ενώ το μέγεθος της καταστροφής ξεπερνά την απαθανάτισή της από τις τέχνες και την καταγραφή της στον πολιτισμό! Ο θάνατος του μικρού Αϊλάν προστίθεται στις φωτογραφικές μαρτυρίες των αιτιών που γεννούν τους πολέμους, της ανθρώπινης ανοησίας που καταδιώκει οτιδήποτε διαφορετικό ή των διαφόρων εξουσιών που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως εκείνος ο άνθρωπος μπροστά στο τανκ της πλατείας Τιεν Αν Μεν ή η κραυγάζουσα γυμνή κοπελίτσα που έτρεχε να γλυτώσει από τις βόμβες ναπάλμ στο Βιετνάμ και τόσες άλλες δυστυχώς αμέτρητες πλέον περιπτώσεις… Επέλεξα να μην ανεβάσω τη φωτογραφία τού μικρού Αϊλάν. Δεν αποζητώ το εύκολο δάκρυ που απορρέει από τη θέα μιας τέτοιας ειδικής περίπτωσης. Διαθέτοντας άπειρες τηλεοπτικές εικόνες τού μεταναστευτικού δράματος που συντελείται σε όλη τη Μεσόγειο και στη χώρα μας, ο Αϊλάν είναι άλλη μια περίπτωση ξεχωριστή! Έχει να κάνει με ατέρμονους συνειρμούς. Σκέψεις που συντείνουν σε κοινή παραδοχή. Ταξίδι, πορεία, ουτοπία, σκοτεινό μέλλον, ατελέσφορος αγώνας, προορισμός, ματαιότητα ονείρων, αδιέξοδα, ό,τι τέλος πάντων προσδιορίζει τη δυσκολία για μια καλύτερη ζωή, για όλους όσοι κάνουν αυτό το αναγκαστικό ταξίδι… Φυλάω τη φωτογραφία του στο συνειδητό και υποσυνείδητό μου σε ξεχωριστό σημείο. Θέλω να είναι από εκείνες τις χαρακιές που θα με αφυπνίζουν, ώστε να μην χάνω την επαφή με το ανθρώπινο δράμα που έχω επιλέξει να ορίζει τη ζωή μου, τόσο στην καθημερινότητά μου, όσο και στη δημιουργική μου στάση. Ο μικρός Αϊλάν θα γίνει πλέον ο δραματικός τόνος τής συνείδησής μου, το παιδί που θα μπορούσε να είναι εγγόνι μου και που η μοίρα επέλεξε γι αυτόν τέτοιο τέλος! Κάθε τόσο θα ήθελα να συνομιλώ μαζί του, γιατί, άθελά του, μπορεί και μου θυμίζει το ταξίδι τής μικρής μητέρας μου από τον Πόντο το ’22, μπορεί να μου επαναφέρει στο νου στοχασμούς και ανθρωπιστικές θέσεις που η καθημερινότητα και οι δυσκολίες τής ιστορικής συγκυρίας που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Ελλάδα μας ωθούν να τις ξεχνούμε… Σκέφτομαι πως αυτός ο άτυχος μικρός, που ξεκίνησε από την εμπόλεμη πατρίδα του για να βρει αλλού το φως και την ελπίδα, ποιος ξέρει τι είδαν τα μάτια του, τι άκουσαν τα αφτιά του, πόσα ταυτόχρονα εισχώρησαν στη νόησή του, θέλησε να μάθει περισσότερα αλλά δεν θα μπορέσει ποτέ να τα χρησιμοποιήσει, αφού τελείωσε τόσο πρόωρα το ταξίδι του. Είναι λοιπόν ο κατάλληλος άνθρωπος να με διδάξει και αυτή τη διδαχή θεμελιώδους συναισθηματικής συμπεριφοράς θα την κρατήσω, για το δικό μου ταξίδι, στη δική μου αβεβαιότητα…