“Αν δεν υπάρξει μέριμνα, η οικονομική ανισότητα θα επιφέρει δυσανάλογο κόστος για όλους…”
Μα τι θέλετε επιτέλους;
Δεν αρκείστε που για το 2023 ο Economist ανακήρυξε τη χώρα μας ως «οικονομία της χρονιάς»;
Τι είναι αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που κυριαρχούν στους Έλληνες;
Γκρινιάρηδες… έεε γκρινιάρηδες…
Άκου εκεί…
· “Απογοήτευση” (50%)
· “Θυμός” (38%),
· Και μόλις τέταρτη και έκτη επιλογή είναι η “Αισιοδοξία” (15%) και η “Ελπίδα” (13%) αντίστοιχα.
Το χειρότερο δε είναι ότι σε σύγκριση με την αντίστοιχη έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022, αυτό το αίσθημα “Απογοήτευσης” εμφανίζεται αυξημένο, δηλαδή επιδεινωμένο, κατά 9 μονάδες (41% τότε). Ακολούθως το αίσθημα “Ελπίδας” μειώθηκε ακόμη κατά 4 μονάδες από τότε.
Και το κακό είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους αγνώμονες πολίτες εντοπίζουν ως σημαντικότερο πρόβλημα στη χώρα να είναι:
v H “Ακρίβεια” (70%), δείχνοντας αδυναμία να κατανοήσουν της αξία των κάθε είδους κυβερνητικών “something pass” και την “μαχητική αντιπληθωριστικη” (?..) πολιτική της κυβέρνησης…
v Οι “Χαμηλοί μισθοί/συνθήκες εργασίας”, (29%), τους αχάριστους…
v H “Υγεία/συνθήκες περίθαλψης” εκτός COVID-19 (29%)...
Πρέπει κάποιος να είναι ανόητος για να μη διακρίνει ότι αυτά τα συναισθήματα είναι αποτέλεσμα και ερμηνεύονται από πολλαπλά πλέον εμπειρικά δεδομένα και στοιχεία.
Πρόσφατη έκθεση της Eurostat, για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των χωρών της ΕΕ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (δηλαδή τι μπορεί να αγοράσει ένας καταναλωτής με ένα ευρώ), καταγράφει γιατί τελικά οι Έλληνες νοιώθουν έτσι.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της Eurostat, η χώρα μας «φιγουράρει» στην προτελευταία θέση της σχετικής κατάταξης, οριακά πάνω από τη Βουλγαρία.
Να θυμηθούμε ότι μέχρι το 2009 με ιδιαίτερη αναφορά μέχρι το 2004, η Ελλάδα έδειχνε βήματα προσέγγισης στην αγοραστική δύναμη, του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ δυστυχώς στη συνέχεια από το 2009 και μετά κατρακύλησε στο επίπεδο των Βαλκανίων.
Ακόμη όμως και τα χρόνια μετά την έξοδο από τα μνημόνια, με κυβερνητικές ευθύνες και επιλογές, δεν διαμορφώνονται συνθήκες βελτίωσης της ζωής της πλειονότητας των πολιτών.
Υποστηρίζουμε πως αυτά τα μεταμνημονιακά χρόνια επιχειρείται μια ακραία συγκέντρωση πλούτου στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τάση είναι διεθνής και παγκόσμια. Όμως για την Ελλάδα η ένταση αυτής της τάσης είναι ιδιαίτερη.
Σε κάθε είδους μέτρηση των διαθέσεων κοινής γνώμης καταγράφεται πράγματι μια διαφορετική αίσθηση των πολιτών στην Ελλάδα από την ηχηρή αναγνώριση των μακροοικονομικών κατακτήσεων της χώρας από θεσμούς και ιδιαιτέρως εθνικά αλλά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Φαίνεται λοιπόν να ισχύουν και τα δύο. Αποτελούν και τα δύο αδιάψευστη πραγματικότητα.
Δίπλα στις εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα με την ακρίβεια, ζουν πάμπλουτοι συμπολίτες μας, που μπορεί μάλιστα να διαφεύγουν της προσοχής και κανένας να μη φαντάζεται την οικονομική τους κατάσταση.
Στην Ελλάδα διαμένουν 79.000 εκατομμυριούχοι, όπως αναφέρει έκθεση της UBS το 2023, αριθμός εξαιρετικά υψηλός για τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ανάλογα υψηλός είναι και ο συνολικός πλούτος που κατέχουν οι Έλληνες πολίτες: Ήταν 900 δισ. δολάρια το 2022, ποσό που βγάζει μέση περιουσία 105.724 δολάρια ή (96.781 ευρώ) για τον καθένας μας.
Είναι προφανώς ανισομερώς κατανεμημένος.
Στην πραγματικότητα ένας μεγάλος αριθμός κατέχει ελάχιστα – το πολύ ένα παλιό αυτοκίνητο και κάποιο εγκαταλειμμένο χωράφι στο χωριό.
Με βάση τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ από την έκθεσή της για την οικονομική ανισότητα για το 2022 είχαμε την ενδιαφέρουσα καταγραφή τότε, ότι το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού στην Ελλάδα έχει 5,3 φορές μεγαλύτερο εισόδημα από το φτωχότερο 20%.
Η κατανομή του πλούτου στην Ελλάδα για το 2023 δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας.
Στην Ελλάδα αρχές του 2023 υπήρχαν περίπου 8,5 εκατομμύρια ενήλικες. Από αυτούς η κατανομή του πλούτου ήταν ως ακολούθως:
· Κάτω από 10.000 δολάρια, το 22,1% (1,9 εκ. άτομα)
· 10.000-100.000 δολάρια, το 49,3% (4,2 εκ. άτομα)
· 100.000-1 εκ. δολάρια, το 27,7% (2,3 εκ. άτομα)
· Πάνω από 1 εκ. δολάρια, το 0,9% (72 χιλ. άτομα)
Η έννοια «πλούτος» δεν αναφέρεται μόνο στα χρήματα αλλά και στα περιουσιακά στοιχεία, επομένως όποιος/α κατέχει έστω και ένα μικρό διαμέρισμα ή κτήμα αυτομάτως συμπεριλαμβάνεται στη 2η κατηγορία.
Το σημαντικό βέβαια είναι το πώς κατανέμεται αυτός ο πλούτος:
· Το πλουσιότερο 1% (οι 72.000 εκατομμυριούχοι) κατέχει το 20,4% του πλούτου!
· Ενώ το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει το 51,1% του πλούτου!
Δηλαδή 1 στους 10 Έλληνες/ίδες κατέχει τόσο πλούτο όσο οι υπόλοιποι 9 μαζί!
Τέτοιου είδους στοιχεία είναι αλήθεια ότι δεν εμφανίζονται για πρώτη φορά στη χώρα, καθώς όλη την προηγούμενη δεκαετία της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, παρατηρήθηκε σημαντική όξυνση των ανισοτήτων.
Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι τώρα θα είναι ανεπάρκειά τους, αν οι ίδιες οι όποιες ελιτ στη χώρα και άνθρωποι του συστήματος δεν αρχίσουν να αντιμετωπίσουν με κάποια ανησυχία και μέριμνα αυτές τις εξελίξεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πολιτική της κυβέρνησης («pro-market» την χαρακτηρίζει ο Economist) έχει απελευθερώσει τα «ζωώδη ένστικτα» του ιδιωτικού τομέα.
Γιατί τα δεδομένα που καταγράψαμε σε αυτό το σχόλιό μας, παράγουν διαβρωτικές ανισότητες στην κοινωνία μας και απειλούν την κοινωνική συνοχή και την αίσθηση του δίκαιου κράτους. Εξ ου και τα συναισθήματα που καταγράφονται στην κοινωνία μας.
Έχει σημασία να μην αντιληφθούμε εκ του αποτελέσματος, των ευρωεκλογών, ότι αυτή η κατάσταση θα ενισχύει εξτρεμιστικές, λαϊκίστικες και "ψεκασμένες" συσπειρώσεις. Γιατί θα είναι αργά.
Φοβάμαι ότι οι προϋποθέσεις, με βάσει την διαμορφούμενη προεκλογική ατζέντα, για κάτι τέτοιο δεν είναι ορατές.
Είναι δυστυχώς γεγονός ότι οι πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις στη χώρα δεν φαίνεται να ανησυχούν μιας και η νέα αυτή ισορροπία πραγμάτων των τελευταίων 6 ετών είναι ηγεμονική.
Η μακροημέρευσή της θα εξαρτηθεί από το εάν η αύξηση των κερδών οδηγήσει στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας με καλούς μισθούς.
Η όξυνση της οικονομικής ανισότητα στην Ελλάδα είναι πολιτική επιλογή που πρέπει να αποτραπεί...