Μόνον ένα 11% των προτάσεων Ντράγκι για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχουν υλοποιηθεί, παρά την ευνοϊκή υποδοχή τους. Κάτι δυσκολεύει την προσέλκυση νέων επενδύσεων, ιδίως σε κλάδους αιχμής όπως οι ημιαγωγοί. Κάτι καθυστερεί την δυναμική της απανθρακοποίησης. Η αναγκαία ανταπόκριση της ΕΕ στις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες σκοντάφτει σε δυσκίνητη λήψη αποφάσεων.
Στην Ευρώπη, δεν υστερούν τα μυαλά, ωστόσο η καινοτομία καθυστερεί λόγω νοοτροπίας και πολύπλοκων διαδικασιών. Η απελευθέρωση της δημιουργικότητας χρειάζεται μείωση της γραφειοκρατίας. Καταστροφή κεφαλαίου και θέσεων εργασίας θα έφερνε νέα παραγωγή και απασχόληση. Ωστόσο, η ιδέα δημιουργικής καταστροφής για ανάδυση νέων μεθόδων δεν συζητείται.
Στη μακρά διάρκεια, έχει επικρατήσει κλίμα κρατισμού. Δύσκολα μεταρρυθμίζονται παγιωμένες κοινωνικές και οργανωτικές καταστάσεις. Η κουλτούρα παντοειδών ρυθμίσεων εγκλωβίζει, με επιτροπές, κανόνες, διαδικασίες, ερμηνείες νόμων και υπονομεύει την ανάπτυξη τεχνολογικά σύγχρονων και αποτελεσματικότερων θεσμών. Η Ευρώπη εξάγει πρότυπα, όμως δεν φτιάχνει αλλά εισάγει τεχνολογίες.
Βαριά υπερμεγέθη σχήματα, από το τεράστιο Ευρωκοινοβούλιο μέχρι περιφερειακούς θεσμούς, αδυνατούν να επιταχύνουν. Πολυάριθμοι κανονισμοί απαιτούν πολλούς γραφειοκράτες. Η επί δεκαετίες ειρήνη και πρωτοφανής ευημερία αναπαράγουν τάσεις «νομενκλατούρας» στις πολιτικές ελίτ και ανά τομέα. Πολλές χώρες διατηρούν υπερβολικά πολυάριθμο πολιτικό και διοικητικό προσωπικό. Πολυπρόσωπες πολυπράγμονες δομές και παράλληλοι θεσμοί ευνοούν την δημιουργία ομάδων συμφερόντων που βολεύονται με την ακινησία και εμποδίζουν τον ανταγωνισμό. Εκεί εγκλωβίζονται ικανά στελέχη που θα μπορούσαν να υλοποιούν σχέδια προόδου, αξιοποιώντας τις σύγχρονες δυνατότητες.
Η Ευρώπη δεν διακινδυνεύει, επιλέγει, αντί για ρίσκο, τη συμμόρφωση με νομικούς κανονισμούς. Σχετικά με τεχνητή νοημοσύνη και προστασία της ιδιωτικής ζωής, η ΕΈ έχει θεσπίσει φιλόδοξους ψηφιακούς νόμους που όμως, σύμφωνα με επιχειρηματίες, δυσκολεύουν την καινοτομία και θέτουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες σε μειονεκτική θέση. Πρόσφατα, μειώθηκαν οι υποχρεώσεις επιχειρήσεων για υποβολή πολύπλοκων εκθέσεων, ώστε να προωθούνται πράσινη μετάβαση και προστασία κοινωνικών δικαιωμάτων χωρίς επιβάρυνση των επιχειρήσεων με γραφειοκρατία και συνεχείς ελέγχους. Έτσι αποφεύγονται και διαμαρτυρίες κατά της πράσινης μετάβασης. Σε ανοιχτή επιστολή τους όμως, δεκάδες οργανώσεις πολιτών και ομάδες ακτιβιστών χαρακτηρίζουν τη μείωση ως "τη μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση των ψηφιακών θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ιστορία της ΕΕ". Ωστόσο, η ώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας είναι έξυπνος τρόπος για να μην ελαττώσει την ανταγωνιστικότητα η πράσινη μετάβαση. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα προωθηθούν αποτελεσματικότερα με κανονισμούς και απαγορεύσεις ή με επιτάχυνση της καινοτομίας;
Η παλιά ιδέα της πάλης των τάξεων στοιχειώνει την πολιτική και δυσκολεύει την συνεργασία με επιχειρήσεις. Ο κρατισμός υπαγορεύει οι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι να προωθούνται αποκλειστικά με κανονιστικές μεθόδους και ελέγχους. Μια πιο φιλελεύθερη διακυβέρνηση βρίσκει αντίθετη την Κεντροαριστερά. Η αποδυνάμωση όμως του κεντρώου μετώπου στο Ευρωκοινοβούλιο υποχρεώνει την Κεντροδεξιά, προκειμένου να διευκολύνει την ζωή των επιχειρήσεων, να αναζητήσει υποστήριξη στην Ακροδεξιά. Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι, μερικοί Φιλελεύθεροι και Αριστερά, φοβούμενοι δυσμενείς επιπτώσεις σε περιβάλλον και κοινωνικά δικαιώματα, κρίνουν απαράδεκτη οποιαδήποτε αποδυνάμωση κανονισμών. Σε τελευταία ανάλυση όμως, επιλέγουν να συνεχισθεί και να αυξηθεί η καθυστέρηση της ΕΕ έναντι των ανταγωνιστών ΗΠΑ και Κίνας. Εφόσον υπερβολικές διαδικασίες παρεμποδίζουν καινοτομία και επιχειρηματικότητα, τελικά και τα δικαιώματα κινδυνεύουν να υπονομευθούν και η πράσινη μετάβαση να βρεθεί σε αδιέξοδο.
Πηγή: www.tanea.gr