Η σημειολογία του σώματος…

Νότης Μαυρουδής 08 Φεβ 2016

Τις προάλλες βρέθηκα στα δικαστήρια του Πειραιά, ως μάρτυρας σε μια δίκη η οποία εκκρεμούσε από το 2008 και αφορούσε περίπτωση ηθικής αποκατάστασης. Για άλλη μια φορά παρακολουθούσα αυτόν τον απίστευτο κόσμο νομικών διεκδικήσεων που πλημμυρίζει κάθε μέρα τα Μέγαρα της Θέμιδος για την απόδοση δικαιοσύνης…
Σε έναν τόπο διεκδικητών αλήθειας, εκεί που μαζεύεται όλος ο κόσμος για να βρει το δίκιο του, εκεί που διαπιστώνεις τα δυσάρεστα εθνικά μας γνωρίσματα των δημόσιων χώρων. Χαλασμένα καζανάκια στις τουαλέτες, βουλωμένες λεκάνες, ανύπαρκτο χαρτί, νερά στα δάπεδα, συνθήματα στους τοίχους, βρώμα παντού, σπασμένα καθίσματα στους διαδρόμους, χαλασμένα σώματα καλοριφέρ, τσιγαρίλα ανάκατη με τη μυρωδιά του καφέ, τσακωμοί και αντεγκλήσεις έξω από τις δικαστικές αίθουσες, μορφές θυμωμένες, αγανακτισμένες, κουστουμάτοι δικηγόροι, οχλαγωγία, ένας άγριος κόσμος που βρίσκεται εκεί εξ’ ανάγκης…
Μέσα στις αίθουσες «απόδοσης δικαιοσύνης», είναι και το Ευαγγέλιο για τον καθιερωμένο όρκο, ώστε να πουν «την αλήθεια και μόνο την αλήθεια» όλοι! Κατήγοροι και κατηγορούμενοι. Στην έδρα του δικαστηρίου το δικαστικό σώμα, πάντα απρόσιτο, αγέλαστο, με το βλέμμα αγελάδας, απλανές να πρυτανεύει και να επιβάλλει… σεβασμό.
Καθώς καθόμουν στα πίσω καθίσματα επί ώρες περιμένοντας τη σειρά μου, το βλέμμα μου εστιάστηκε στους μάρτυρες που κατά μόνας παρήλαυναν για να καταθέσουν τη θέση τους στην υπόθεση. Τους έβλεπα από την πλάτη, αλλά παρατηρούσα αναπόφευκτα τη σημειολογία τού σώματος. Κάθε σώμα είχε τη δική του στάση, την ιδιαίτερη συμπεριφορά, την ειδική γραμμική υπόσταση… Σώματα κουλουριασμένα, σώματα όρθια, σώματα διστακτικά, φωνές άτονες, άτολμες, αλλά και βροντώδεις, και με αποφασιστικότητα. Άλλες φορές με λόγο διστακτικό, γεμάτο κόμπους, αμήχανο, σχεδόν φοβισμένο. Οι συνήγοροι με βάση την ψυχολογία να αιφνιδιάζουν τον αντίπαλο προσπαθώντας να εκπορθήσουν… τον μάρτυρα.
Τα σώματα όμως; Παρατηρούσα πως η σημειολογία τής σωματικής συμπεριφοράς τού μάρτυρα, μπροστά στο δικαστικό σώμα, ήταν αντίστοιχη των λεγομένων του. Πλήρης ταύτιση λόγου και σώματος. Μου άρεσε αυτή η διαπίστωση και επέμενα να παρατηρώ την… ανακάλυψή μου. Σκέφτηκα πως σίγουρα αφού το ανακάλυψα εγώ, θα έχει προ πολλού επισημανθεί από τη δικανική εμπειρία και οπωσδήποτε το δικαστικό σώμα θα λαμβάνει υπ’ όψη του μια τέτοια σωματική συμπεριφορά…
Σώματα κυρτά, κουρασμένα, αμήχανα, σφιγμένα, εκτίθενται εκεί για να κριθούν. Το σώμα είναι άλλο ένα μήνυμα, για κάποιον που μπορεί να λαμβάνει με αυτόν τον τρόπο τα μηνύματα του μυαλού… Οι ίδιοι άνθρωποι οι οποίοι στους διαδρόμους ήσαν διαφορετικοί, μπροστά στο εδώλιο θαρρείς και μεταμφιεζόντουσαν σε κάτι άλλο…
Χρόνια τώρα παρακολουθώ τη σημειολογία των σωμάτων και στο δικό μου χώρο. Σε ρεσιτάλ ενός ερμηνευτή οργάνου. Αυτή η παρατήρηση της σημειολογίας του σώματος με οδηγεί σε πρώτα συμπεράσματα για να καταλάβω εάν ο ερμηνευτής είναι φοβισμένος, ανασφαλής, ή ασφαλής, αισιόδοξος ή μπλοκαρισμένος μπροστά σε ένα εξειδικευμένο κοινό. Είναι και προσωπικό μου βίωμα. Θυμάμαι τις ανασφάλειες και τις αναστολές μου σε αντίστοιχες καταστάσεις. Πάντα το συναίσθημα μεταφράζεται και ταυτίζεται με το σώμα. Θα μπορούσαμε να πούμε πως το σώμα, ερμηνεύει το συναίσθημα…
Δεν είμαι ψυχαναλυτής σωματικών συμπεριφορών, αλλά πάντα παρατηρητής τής ανθρώπινης συμπεριφοράς και κάτι τέτοιο θέλησα να το αποτυπώσω στους σχολιασμούς μου.
Όντως, η εμπειρία μου στα δικαστήρια μου αποκάλυψε έναν παράλογο κόσμο της καθημερινότητας…