H Σοσιαλδημοκρατία σε σταυροδρόμι

Χρήστος Μαχαίρας 28 Σεπ 2013

Εθισμένοι σε μια σχολή ανάλυσης που αντιλαμβάνεται την πολιτική ως χαρτοπαικτικό κόλπο, πολλοί στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν τη συζήτηση που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας ως άθροισμα ελιγμών. Κατά τη γνώμη τους, αυτό που κρύβεται πίσω από τις ενστάσεις, τις διαφοροποιήσεις ή και τις ανοιχτές αρνήσεις δεν είναι τίποτα περισσότερο παρά μια προσπάθεια να εξασφαλίσει το SPD περισσότερες και καλύτερες θέσεις στο πλαίσιο ενός Μεγάλου Συνασπισμού.

Κάνουν λάθος. Γιατί, πίσω από το παιχνίδι εξουσίας που αναντίρρητα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη αυτές τις μέρες, υπάρχει μια σοβαρή -αριθμητικά και ποιοτικά- τάση των Σοσιαλδημοκρατών, που εκφράζει ανοιχτά τον φόβο ότι το κόμμα κινδυνεύει να μετατραπεί σε πολιτική ομάδα -«επαγγελματίες εταίροι» είναι η φράση που χρησιμοποιείται- που θα προστρέχει σε κυβερνητική επικουρία. Κάτι, δηλαδή, σαν ένα μεγάλο FPD (Φιλελεύθεροι), που σιγά σιγά θα αφομοιώνεται από τον πανίσχυρο εταίρο.

Η Ιστορία, άλλωστε, ούτε καινούργια είναι ούτε αποκλειστικά… γερμανική. Η ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά, είτε αυτοτελώς είτε σε σχήματα συνεργασίας, παριστάνοντας τόσα χρόνια τη Χριστιανοδημοκρατία με… ανθρώπινο πρόσωπο, θόλωσε τη φυσιογνωμία της και απενοχοποίησε τους πολιτικούς της αντιπάλους. Ο «τρίτος δρόμος» του Μπλερ και η «ατζέντα 2000» του Στρέντερ δεν είχαν μόνο θεαματικά οικονομικά αποτελέσματα. Λειτούργησαν έτσι, ώστε η ευρωπαϊκή Δεξιά να έρθει πιο κοντά στο Κέντρο και η Σοσιαλδημοκρατία να γίνει συνώνυμη της συνδιαχείρισης, σε ένα περιβάλλον όπου τα παραγγέλματα τα έδιναν οι αγορές.

Στην Ελλάδα των ειδικών συνθηκών, όπου τα διλήμματα είναι αντικειμενικά ασφυκτικά και όπου η κρίση εκβίασε και εκβιάζει επιλογές, οι δυνάμεις που αναφέρονται στη Σοσιαλδημοκρατία έχουν να σηκώσουν ένα επιπλέον βάρος: με τους συσχετισμούς σαφέστατα εναντίον τους και την κοινή γνώμη να χρεώνει στο ΠΑΣΟΚ τον λογαριασμό της ύφεσης, η αναζήτηση της χαμένης ταυτότητας του χώρου προχωρά παράλληλα με τη συμμετοχή σε μια κυβέρνηση, που -αναγκαστικά- ετεροκαθορίζεται.

Θα μπορέσεις, άραγε, η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία να συμβιβάσει τα (φαινομενικά) ασυμβίβαστα; Θα καταφέρει να σώσει την παρτίδα, σώζοντας παράλληλα και την ψυχή της; Αν και η απάντηση θα δοθεί στην πράξη, το εγχείρημα μοιάζει με την προσπάθεια του δρομέα, που τρέχει ανάποδα σε κυλιόμενο τάπητα…