Αυτά που γράφτηκαν αυτές τις μέρες κατά του προσφάτως θανόντος Βόλφανγκ Σόιμπλε προδίδουν πως η κοινωνία μας είναι ακόμη ανώριμη για μια σοβαρή συζήτηση για τα όσα την οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010 και στη συνέχεια στα μνημόνια. Δεν θα μείνω σε όσα φρικώδη περί «θείας πρόνοιας» γράφηκαν γι’ αυτόν. Εντύπωση όμως μου έκανε μια άποψη που εξέφρασε γνωστός τηλεοπτικός δημοσιογράφος που 30 χρόνια τώρα παραδίδει μαθήματα λαϊκισμού. Αυτός ανέφερε πως τώρα οι δυο τους δεν θα είναι μαζί. Υπονοώντας πως ο Σόιμπλε θα είναι στην Κόλαση, εν αντιθέσει με τον Ζακ Ντελόρ που θα βρίσκεται στον Παράδεισο.
Πόσο διαφορετικοί όμως ήταν αυτοί οι δύο; Ο σοσιαλδημοκράτης Ζακ Ντελόρ δεν ήταν υπέρ της δημόσιας σπατάλης, όπως πολλοί στα καθ’ ημάς πιστεύουν. Ως υπουργός Οικονομικών του Μιτεράν το 1983 ανέτρεψε τις πολιτικές της διετίας 1981-1983. Ανέτρεψε τη μέχρι τότε εφαρμοζόμενη επεκτατική πολιτική των κρατικοποιήσεων και την αντικατέστησε με πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας και ισχυροποίησης του γαλλικού φράγκου. Πρώτο μέτρο του ήταν η κατάργηση της γαλλικής αυτόματης τιμαριθμικής προσαρμογής. Ενώ στη συνέχεια ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1985-1995) συνδιαμόρφωσε τη Συμφωνία του Μάαστριχτ, η οποία ήταν πολύ πιο κοντά στις νεοφιλελεύθερες και μονεταριστικές απόψεις περί ισχυρών νομισμάτων στις οποίες δειλά-δειλά είχε προσχωρήσει η σοσιαλδημοκρατία πολύ πριν από την εμφάνιση Σόιμπλε.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 η κεϊνσιανή αρχή της μακροοικονομικής ρύθμισης άρχισε να θεωρείται ξεπερασμένη. Τότε εντοπίστηκαν δύο ακόμη εχθροί. Ο πληθωρισμός και οι δαπάνες του κράτους πρόνοιας. Οι επόμενες κινήσεις είναι μονεταριστικές, με ισχυρές δόσεις λιτότητας. Ο Σόιμπλε δεν εφηύρε αυτές τις πολιτικές. Τις βρήκε έτοιμες στον 21ο αιώνα. Παρά όμως τις πολιτικές λιτότητας της περιόδου 1980-2008 δεν ήρθε η μεγέθυνση, όπως «προφήτευαν» όλοι αυτοί που εφάρμοσαν τα αντιπληθωριστικά μέτρα λιτότητας. Ηρθαν η κατάρρευση των subprimes, η ύφεση και η ανεργία. Και τότε αντί να κτυπηθεί το κεφάλι που ήταν οι ανεξέλεγκτες χρηματαγορές και οι πολιτικές λιτότητας, πληγώθηκε η καρδιά που ήταν ο κόσμος της εργασίας και το κράτος πρόνοιας. Ενώ λίγοι μιλούσαν και για τα έσοδα. Στα καθ’ ημάς ήταν μόνο ο Κώστας Σημίτης.
Παρά τα «πακέτα» και τον αναμφισβήτητο ευρωπαϊσμό του ο Ντελόρ δεν ξέφυγε από την κυρίαρχη μετά τη δεκαετία του 1980 αντίληψη υπέρ της απορρύθμισης των χρηματοπιστωτικών αγορών (Οδηγία 88 για τις κινήσεις κεφαλαίων). Ο Σόιμπλε απλώς πρόσθεσε και την εμμονή με την τιμωρητική λιτότητα. Αυτές οι πολιτικές, στις οποίες συναινούσαν τόσο οι κεντροδεξιοί όσο και εκόντες άκοντες οι σοσιαλδημοκράτες, εμβάθυναν αντί να λύσουν την κρίση χρέους των PIGS.
Αντί η ΕΕ να προχωρήσει στην αγορά ομολόγων του Δημοσίου από την ΕΚΤ εφαρμόζοντας ταυτοχρόνως προοδευτικές φορολογικές πολιτικές, όπως υποστήριζαν, μεταξύ πολλών άλλων, ο Adam Tooze και o Thomas Piketty, αυτή με τις πολιτικές λιτότητας βύθισε τις οικονομίες ακόμη πιο βαθιά στην κρίση. Εχουμε εδώ δύο διαφορετικές απόψεις για την οικονομία. Από εκεί όμως ως τη δαιμονοποίηση του Σόιμπλε η απόσταση είναι όση από την Κόλαση στον Παράδεισο που θα έλεγε και ο τηλεαστέρας μας.
Πηγή: www.tanea.gr