Ο «ιός της λίστας» βλάπτει τη δημοκρατία

Φίλιππος Σαββίδης 21 Απρ 2013

Όλοι καταλαβαίνουν πια ότι η κοινωνία είναι οργισμένη. Είναι θυμωμένη. Απαιτεί κάθαρση σε όλα τα επίπεδα: στην οικονομία, στην πολιτική, στα ΜΜΕ. Θέλει να μάθει ποιοί οδήγησαν την Κύπρο στον γκρεμό. Όχι τους «κακούς» ξένους ούτε τα Νεφελίμ, αλλά τους εγχώριους υπεύθυνους. Αυτούς που ενώ τόσα χρόνια ήξεραν, δεν έκαναν τίποτα για να προστατεύσουν την οικονομία του τόπου. Θέλει επίσης να μάθει ποιοι αξιοποίησαν την κρίση για να κερδοσκοπήσουν. Άλλο, όμως, η κάθαρση και η τιμωρία των υπευθύνων και άλλο η ακατάσχετη «λιστομαχία» και το κηνύγι επιχειρηματιών, πολιτικών και πολιτών.

Όταν μια κοινωνία είναι εν βρασμώ και ξεχειλίζει από οργή πολύ πιο εύκολα μπορεί να πέσει θύμα διαφόρων τύπου λαϊκισμού, ψιθυρολογίας και επιχειρημάτων καφενείου. Ακριβώς σε τέτοιες στιγμές είναι που χρειάζεται υπεύθυνος και ψύχραιμος πολιτικός λόγος καθώς και υπεύθυνη πληροφόρηση από τα ΜΜΕ. Ειδικά τα ΜΜΕ έχουν υποχρέωση να είναι διπλά προσεκτικά έτσι ώστε να αποτραπεί η δημόσια «ανθρωποφαγία».

Μετά το «σεισμό» που μας βρήκε, ξεκίνησε μια διαδικασία διακίνησης διαφόρων «λιστών» που «αποδεικνύουν» ποιοι ήξεραν για το κούρεμα, ποιοι σήκωσαν τα λεφτά τους, ποιοι κερδοσκόπησαν εις βάρος μας. Πρώτα ήταν η «ένοχη» λίστα της Λαϊκής Τράπεζας, μετά ήταν η επιλεκτική λίστα των 6,000 του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και πάει λέγοντας. Μαζί με τις λίστες και η ψιθυρολογία, το ράδιο αρβύλα, το καφενείο. Η αναζήτηση των «ηχηρών» ονομάτων για να βγουν άμεσα ή έμμεσα στο προσκήνιο, άσχετα αν φταίνε ή όχι. Να δημιουργηθούν εντυπώσεις. Όλοι, αθώοι και ένοχοι, σε ένα τσουβάλι. Μια νέα «περιρρέουσα» δηλητηριάζει το ήδη απαξιωμένο πολιτικό-οικονομικό σύστημα.

Ενδεχομένως όλα αυτά να μην μπορούσαν να αποφευχθούν εντελώς. Ωστόσο, μπορούν, ακόμα και τώρα, να περιοριστούν. Ακόμα και τώρα, πολιτικοί και Μέσα Ενημέρωσης, μπορούν να γίνουν πιο υπεύθυνοι σε όσα δημόσια λένε και καταγγέλουν. Η πρώτη ευθύνη ανήκει στο πολιτικό προσωπικό αλλά και στα ΜΜΕ, (κανάλια, ηλεκτρονικά, έντυπα), τα οποία πρέπει να αντισταθούν στη λογική της «πικάντικης» είδησης. Διότι όταν η «θύελλα» περάσει, κοινωνία και πολιτικό σύστημα θα πρέπει να μπορέσουν να κτίσουν και πάλι τις δομές της νέας πραγματικότητας πάνω σε μια συλλογική βάση.

Η Κύπρος παραμένει κράτος δικαίου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε τριμελή Διερευνητική Επιτροπή με ευρείες αρμοδιότητες. Της έδωσε καθαρούς όρους εντολής να μην αφήσει κανέναν χωρίς έλεγχο. Η έρευνα ξεκίνησε και προχωρά. Μεθοδικά και αντικειμενικά. Κανένας δεν αμφισβητεί το ήθος και το κύρος των μελών της. Ας τους αφήσουμε, λοιπόν, να κάνουν τη δουλειά τους. Μόνο έτσι θα αποφευχθεί η συγκάλυψη ευθυνών και το πολιτικο-οικονομικό σύστημα θα επανακτήσει την χαμένη αξιοπιστία του.

Οι δημοκρατίες συνήθως δοκιμάζονται σε στιγμές κρίσης. Σε τέτοιες ώρες η προστασία των θεσμών και του πολίτη γίνεται ακόμα πιο επιτακτική. Και αυτό είναι συλλογική ευθύνη. Οι λογικές του καφενείου, του ψιθύρου και της δαιμονοποίησης τραυματίζουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και ευτελίζουν και απαξιώνουν διαδικασίες και πορίσματα. Έτσι ακριβώς δημιουργούνται συνθήκες συγκάλυψης αντί κάθαρσης. Όλα όσα απαράδεκτα και τραγελαφικά έχουν συμβεί στην Ελλάδα γύρω από την περιβόητη «λίστα Λαγκάρντ» αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Θα έπρεπε να μας είχαν διδάξει πολλά. Ειδικά σε ότι αφορά στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων ευαίσθητων και σοβαρών θεμάτων από τα ΜΜΕ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα ΜΜΕ έχουν την ευθύνη της στενής παρακολούθησης και του ελέγχου. Αλλά με όσο το δυνατό περισσότερη αντικειμενικότητα και εγκυρότητα. Διότι οι «Βαξεβανιές» βλάπτουν σοβαρά τη δημοκρατία.