Στην περίπτωση της μαφίας της Κρήτης οι έρευνες είχαν αρχίσει μήνες πριν, αλλά τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη έρχονται στο φως οι συλλήψεις, οι παραπομπές, η σύνθεση και η δράση της εγκληματικής οργάνωσης. Διακίνηση ναρκωτικών, εμπόριο όπλων, εκβιασμοί φέρεται να ήταν οι βασικές της δραστηριότητες, και συμπληρωματικές ή υποστηρικτικές αυτών, η κλοπή στρατιωτικών καυσίμων, η κατοχή και χρήση εκρηκτικών, ύποπτες αγοραπωλησίες εκκλησιαστικών εκτάσεων, ξέπλυμα μαύρου χρήματος κλπ. Οι εμπλεκόμενοι στην εγκληματική οργάνωση πολλοί: επιχειρηματίες, στρατιωτικοί, αστυνομικοί, κληρικοί, κρατικοί και δικαστικοί λειτουργοί και άλλα ευυπόληπτα μέλη της τοπικής κοινωνίας, παρέα με διακινητές, και έγκλειστους φυλακών.
Είναι από τις περιπτώσεις που η τοπική κοινωνία μένει «εμβρόντητη» ή αλλιώς «πέφτει από τα σύννεφα». Το φαινόμενο της βροχής από ανυποψίαστους πολίτες είχε καταγραφεί για πρώτη φορά -στη δική μου τουλάχιστον μνήμη- με τις συλλήψεις της 17 Νοέμβρη. Από εκείνη άλλωστε την εποχή χρονολογείται και η ενσωμάτωση του όρου «εγκληματική οργάνωση» στο εθνικό μας δίκαιο και σταδιακά και στο δημοσιογραφικό λεξιλόγιο. Και όχι μόνο. Πρόσφατα και στην πολιτική αργκό.
Τότε βέβαια, η έκπληξη ήταν δικαιολογημένη μια που η 17 Ν ήταν η μεγαλύτερη τρομοκρατική οργάνωση που είχε γνωρίσει η χώρα με πάνω από 25 χρόνια δράσης, 23 δολοφονίες και πολύ πιο αυστηρούς κανόνες μυστικότητας. Άλλωστε στην περίπτωση της 17 Ν, ο πλουτισμός πρέπει να ήταν δευτερεύουσα επιδίωξη της οργάνωσης, υποστηρικτική της βασικής στόχευσης που ήταν η τιμωρία (εξ ονόματος του ελληνικού λαού που ουδέποτε ρωτήθηκε) των ιμπεριαλιστών και της εγχώριας πλουτοκρατίας που τους υπηρετεί.
Αλλά σήμερα; Στην Κρήτη; Μία εγκληματική οργάνωση με τόσες διασυνδέσεις στην τοπική εξουσία; Με τόση απροκάλυπτη επίδειξη του πλούτου και της δύναμης που κατείχε; Πολλοί ίσως ήξεραν, είχαν υποψίες, αγανακτούσαν. Άλλοι πάλι δεν αγανακτούσαν, δεχόντουσαν ότι έτσι «γίνεται», γιατί είναι σάπια η κοινωνία και όσο είναι σάπια, καλά κάνουν οι μάγκες ότι κάνουν.
Μήπως λοιπόν η σαπίλα και η διαφθορά του κράτους, κάπως μας βολεύουν; Μήπως την τροφοδοτούμε εμείς και γι’ αυτό και την ανεχόμαστε; Γιατί έτσι η δική μας μικροαπάτη διευκολύνεται, δικαιολογείται και συγκριτικά απομειώνεται το ειδικό της βάρος. Γιατί έτσι μπορεί να βρούμε κι εμείς μια άκρη, να πάρει πτυχίο το παιδί, να βγάλουμε κάποια λεφτά μαύρα (εντάξει όχι κι από ναρκωτικά), να πάρουμε την άδεια για την οικοδομή, να δηλώσουμε καμία ρίζα παραπάνω, κανένα πρόβατο παραπάνω (εντάξει όχι και 5000) για το αγροτικό επίδομα; Πάντα είναι χρήσιμη μια γνωριμία στο δήμο, στην αστυνομία, στην πολεοδομία, στο δικαστικό σώμα. Για να κάνουμε τη δουλειά μας βρε αδελφέ. Κι αν γνωρίζουμε και βουλευτή ή υπουργό τότε είμαστε και οι πρώτοι. Και θα στριμώχνονται όλοι να έρθουν να μας ευχηθούν στην ονομαστική μας εορτή. Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς ότι οι όποιες προσπάθειες εκσυγχρονισμού (όρος που προκαλεί αλλεργία σε πολλούς) του κράτους, περιορισμού της φοροδιαφυγής, αύξησης των θεσμικών δικλείδων για την καταπολέμηση της διαφθοράς υποβαθμίζονται και απαξιώνονται.
Και αν αποκαλυφθεί η συμμορία, σιωπή και αμηχανία. Σύντομα η υπόθεση θα ξεχαστεί. Αν όμως αποκαλυφθεί και ο ρόλος του βουλευτή ή του υπουργού ή του πολιτευτή, ο σαματάς μεγάλος. Το ανάθεμα πέφτει αποκλειστικά στο πολιτικό πρόσωπο. Κατανοητή και δικαιολογημένη αντίδραση, στο βαθμό που ο ταγός της κοινωνίας όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε στο χρέος να προασπίσει το κοινωνικό συμφέρον, αλλά μπορεί να κάλυψε, να ενθάρρυνε ή και να συμμετείχε στην εγκληματική δράση. Όμως, έτσι η συζήτηση που πρέπει να γίνει για τις αλυσίδες της διαπλοκής που διατρέχουν την κοινωνία, δεν γίνεται ποτέ. Στην πρώτη θέση της επικαιρότητας έρχονται οι «σκληρές» πολιτικές κόντρες (κόντρες όχι αντιπαραθέσεις) χωρίς επιχειρήματα και ουσία που συχνά φτάνουν στα όρια της χυδαιότητας.
Και μεγαλώνει η απογοήτευση του κόσμου που αρνείται να τοποθετηθεί ως χούλιγκαν οπαδός σε κάποια πλευρά του πολιτικού ρινγκ, ενώ οι υπόλοιποι εφησυχάζουν γιατί και πάλι φταίει το «σύστημα» το σάπιο.