Χρειάζεται Εθνικό Σχέδιο

Φίλιππος Σαχινίδης 21 Ιουν 2020

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης, μέσω του οποίου θα στηριχτούν οι χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση πανδημίας, θέτει προ των ευθυνών της την κυβέρνηση της Ν.Δ. ενόψει των συζητήσεων για την οριστικοποίηση των αποφάσεων. Πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα γίνουν σημαντικές αλλαγές στην πρόταση, ώστε η Ελλάδα να εξασφαλίσει τα 23 δις των επιχορηγήσεων που της αναλογούν.

Η μεγαλύτερη όμως πρόκληση για την κυβέρνηση είναι η ενεργοποίηση του κρατικού μηχανισμού προκειμένου να ετοιμαστεί το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Αυτό θα πρέπει να πληροί τα προαπαιτούμενα που θέτει η Ε.Ε. για την άντληση των επιχορηγήσεων. Το  φθινόπωρο η κυβέρνηση μπορεί να υποβάλλει το σχέδιο αυτό στην Ε.Ε. για να εξασφαλιστεί η έγκριση του.

Η υλοποίηση των έργων που θα εγκριθούν θα γίνει αρχικά με εθνικούς πόρους. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται ορθή διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων της χώρας. Ταυτόχρονα απαιτείται αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, καθώς αυτά θα αξιολογούνται από την Ε.Ε. Η εκταμίευση των επιχορηγήσεων θα γίνεται δύο φορές το χρόνο. Προϋπόθεση για την εκταμίευση η συμβατότητα των έργων με τα κριτήρια της ΕΕ. Τα πιο σημαντικά κριτήρια είναι με τα έργα αυτά να υλοποιούνται: α) οι προτεραιότητες για τη χώρα όπως τίθενται στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, β) να προωθείται η ψηφιοποίηση της οικονομίας, γ) να είναι συμβατά με τις δράσεις για την κλιματική αλλαγή, δ) να ενισχύουν την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Η πρώτη εκταμίευση μπορεί να γίνει τον Ιούνιο του 2021. Μια από τις αδυναμίες της πρότασης της Ε.Ε., όπως έχει επισημανθεί, είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεων θα εκταμιευτεί στη διετία 2023-2024. Όμως οι χρηματοδοτικές ανάγκες για την ανάκαμψη των οικονομιών ώστε να αναπληρωθούν οι απώλειες στο φετινό ΑΕΠ θα είναι αυξημένες τη διετία 2021-2022.

Μια άλλη εξίσου σημαντική πρόκληση για την κυβέρνηση είναι η ορθή αξιοποίηση των επιχορηγήσεων. Με βάση την εμπειρία του παρελθόντος, ούτε αυτό  είναι δεδομένο για τη χώρα. Οι πόροι των επιχορηγήσεων θα πρέπει να διοχετευτούν σε δράσεις που θα οδηγήσουν την οικονομία, πέρα από τις στοχεύσεις της ΕΕ, να γίνει πιο εξωστρεφής, πιο ισορροπημένη στους επιμέρους τομείς ώστε να μην εξαρτάται υπερβολικά από κάποια δραστηριότητα. Τέλος, θα πρέπει να προχωρήσουν αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές που δεν υλοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Στόχος, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα να κινείται πάνω από το 2,5%.

Συμπερασματικά, τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Οι όποιοι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί για την εξασφάλιση μεγάλου ύψους επιχορηγήσεων είναι πρόωροι. Αν μάλιστα η Ελλάδα κινηθεί με τους ρυθμούς που επέδειξε στην απορρόφηση πόρων από το ΕΣΠΑ 2014-2020 τότε κινδυνεύει να μην απορροφήσει το σύνολο των επιχορηγήσεων που δικαιούται. Οι προκλήσεις για την κυβέρνηση είναι πολλές και μάλιστα σε ένα οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς η κρίση πανδημίας θα οδηγήσει την οικονομία σε μεγάλη ύφεση το 2020, σε περαιτέρω αύξηση της υψηλής ανεργίας και των ανισοτήτων. Η στάση της αντιπολίτευσης στην παρούσα κρίση είναι ήπια, σε αντίθεση με την προηγούμενη κρίση. Αυτό διευκολύνει την διεξαγωγή διαλόγου της κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους και την αντιπολίτευση. Αυτή είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία για τη χώρα ώστε να αναπληρώσει τις βαριές απώλειες της προηγούμενης κρίσης. Να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Να δώσουμε στη γενιά της κρίσης τις ευκαιρίες που στερήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και να επιστρέψουν στη χώρα όσοι αναζήτησαν μια καλύτερη προοπτική στο εξωτερικό.  

Πηγή: www.liberal.gr