Παράνοια ή αγυρτεία

Κώστας Κούρκουλος 09 Μαρ 2012

Ένα από τα “συμπεριφορικά” χαρακτηριστικά της υστερικής προσωπικότητας, είναι αυτό που αποδίδεται με τον ποδοσφαιρικό όρο: «Πετάει τη μπάλα στην εξέδρα». Συνήθως δηλαδή, ο υστερικός, για να αποφύγει το ερώτημα που τέθηκε, απαντά εκτός θέματος, ή σε επουσιώδεις λεπτομέρειες, ή, το χειρότερο, μετέρχεται την πανουργία να προβάλλει το ζητούμενο ως δεδομένο. Γι’ αυτό άλλωστε στη σχετική βιβλιογραφία, η υστερία χαρακτηρίζεται ως η ανώτατη μορφή ασυνείδητης υποκρισίας, ή «ασυνείδητης σκηνοθεσίας». Μοιραία λοιπόν, η όποια απόπειρα επικοινωνίας με υστερικό, οδηγεί σε απόγνωση.

Αυτά τα χαρακτηριστικά μάλιστα, ήταν και ο λόγος για τον οποίο μέχρι και τον 19ο αιώνα, ο υστερικός ονομαζόταν απλώς απατεώνας. Για την αντιμετώπισή του – και όχι βεβαίως για την επικοινωνία μαζί του – ένας μόνον τρόπος υπάρχει: Να υιοθετεί κανείς απέναντί του τη δική του «λογική» και να την οδηγεί στις συνέπειές της. Έτσι μόνον αποκαλύπτεται ο παραλογισμός του.

Μία τέτοια – συλλογική μάλιστα – «υστερικόμορφη» συμπεριφορά, προέκυψε το τελευταίο διάστημα. Συγκεκριμένα, το επιχείρημα όλων αυτών που «πατριωτικά» καταψήφιζαν τη νέα δανειακή σύμβαση – όπου τυχόν επιτυχία τους, θα οδηγούσε τη χώρα στον «αιφνίδιο θάνατο» – ήταν το εξής: «Και με τη δανειακή σύμβαση, η χώρα θα πτωχεύσει. Άρα, δεν έχει νόημα να αναβάλουμε την πτώχευση».

Εδώ όμως, σύμφωνα με το σχήμα που περιγράψαμε, έρχεται η εκδίκηση της λογικής. Διότι το πλέον βέβαιο γεγονός που αναμένει όλους μας, είναι ο θάνατος! Όλα μπορούμε να τα αποφύγουμε. Αυτόν όχι. Θνητοί γαρ…

Θα αναμέναμε λοιπόν στοιχειώδη εσωτερική συνέπεια από όσους επεδίωξαν το θάνατο της χώρας, επειδή μάλιστα την υπεραγαπούσαν. Να μας αποδείξουν, δηλαδή, πως αυτό που μεθόδευσαν για τη χώρα (να πεθάνει τώρα, αφού ούτως ή άλλως θα πεθάνει αργότερα), ισχύει και για τους ίδιους, σύμφωνα πάντοτε με τη δική τους λογική. Ήτοι, αφού γνωρίζουν ότι η μοναδική απόλυτη βεβαιότητα είναι η αποχώρησή τους από τη ζωή, θα έπρεπε να την επισπεύσουν, αυτοκτονώντας αμέσως μετά την καταψήφιση της δανειακής σύμβασης. Διότι επιλεκτική εφαρμογή της λογικής – άλλη για τη χώρα (θάνατος τώρα) και άλλη για τους ίδιους (αναβολή θανάτου) – δεν είναι λογικά ανεκτή. Πλην αν συμβαίνουν δύο τινά: Πιστεύουν με όρους παράνοιας ότι είναι αθάνατοι, ή δημοκοπούν με όρους αγυρτείας.

Υ.Γ. Επειδή οι «μαινόμενοι πατριώτες» (έτσι ονομάζει στα απομνημονεύματά του ο παππούς Θ. Πάγκαλος αυτούς που προκάλεσαν τον πόλεμο του 1897), οι οποίοι με «υστερικόμορφες» εκδηλώσεις επιδιώκουν να σώσουν τη χώρα μέσω του θανάτου της, τελευταία πληθαίνουν επικίνδυνα, καλό είναι να γνωρίζουμε, αν όχι τις βαθύτερες αιτίες του ανορθολογισμού τους, τουλάχιστον τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται στο δημόσιο θέαμα.

Παραθέτω λοιπόν εγχειρίδια που περιέχουν ενδιαφέρουσες μελέτες για την υστερία: 1) «Τετραλογία του φόβου» του RIEMANN FRITZ

2) «ΥΣΤΕΡΙΑ» του Σταύρου Μέντζου, εκδόσεις «Καστανιώτης»

3) «Ψυχαναλυτική Διάγνωση» της MC Williams, εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα» και, 4) Wilhelm Reich «Η ανάλυση του Χαρακτήρα» (β΄τόμος), εκδόσεις «ΕΓΝΑΤΙΑ» και επανέκδοση «Καστανιώτης».