—της Νατάσσας Συλλιγνάκη—
Στις εικόνες που ξεθάβει το μυαλό από την παιδική μου ηλικία, θυμάμαι μια μικροκαμωμένη γυναίκα, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’70, να περπατάει στους δρόμους της γειτονιάς και να τραγουδάει «σαν πουλί», λέγανε όλοι. Με εντελώς ασυνήθιστη εμφάνιση: πλουμιστά, χρωματιστά ρούχα, πασουμάκια χρυσοκέντητα, πάντα χτενισμένα σγουρά μαλλιά, έντονο ρουζ και κραγιόν στα χείλη. Περνούσε και τραγουδούσε δυνατά, με μια φωνή παράξενη. Όλα τα παιδιά την ξέραμε. Ήταν η καλή κυρία Ρόζα, η μόνη που άνοιγε πάντα το σπίτι της στα κάλαντα, μας έδινε περισσότερα χρήματα από κάθε άλλον και μας κερνούσε καραμέλες και γλυκά. Αργότερα άλλαξα σπίτι, δεν ήξερα τι απέγινε. Πολλά χρόνια μετά έμαθα πως η «κυρία Ρόζα» τότε που την θυμάμαι εγώ να τριγυρίζει, έπασχε από τα πρώτα συμπτώματα Αλτσχάιμερ…
Η Ρόζα Εσκενάζυ γεννήθηκε Σάρα Σκιναζί. Ήταν παιδί μιας φτωχής εβραϊκής,σεφαραδίτικης οικογένειας της Κωνσταντινούπολης. Λίγο μετά τις αρχές του αιώνα, η οικογένεια Σκιναζί μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη, η οποία τότε βρισκόταν ακόμη υπό Οθωμανική κυριαρχία. Για μια περίοδο η Σάρα, ο αδελφός της και η μητέρα τους έζησαν στη Κομοτηνή, μια πόλη που την εποχή αυτή είχε σημαντικό τουρκικό πληθυσμό. Η μητέρα της βρήκε εκεί δουλειά ως υπηρέτρια σε μια εύπορη οικογένεια και η Σάρα τη βοηθούσε με το νοικοκυριό. Μια μέρα οι Τούρκοι ιδιοκτήτες μιας τοπικής ταβέρνας την άκουσαν να τραγουδά. Ενθουσιάστηκαν από τη φωνή της και αμέσως πήγαν στο σπίτι της για να της ζητήσουν να εμφανιστεί στο κέντρο τους. Η μητέρα της εξοργίστηκε με την προοπτική η Σάρα – ή οποιοδήποτε άλλο μέλος της οικογένειάς της – να γίνει καλλιτέχνις. Πολλά χρόνια μετά από το επεισόδιο αυτό, η Ρόζα παραδέχθηκε ότι η περίοδος που είχε ζήσει στην Κομοτηνή αποτέλεσε ένα καθοριστικό σημείο στη ζωή της. Εκεί ήταν, είπε, που αποφάσισε να γίνει τραγουδίστρια και χορεύτρια.
Η Σάρα δεν επρόκειτο να πραγματοποιήσει το όνειρό της παρά μόνο μετά την επιστροφή της στη Θεσσαλονίκη. Την εποχή αυτή η οικογένειά της έμενε σ΄ ένα νοικιασμένο διαμέρισμα κοντά στο θέατρο Grand Hotel και πολλές από τις γειτόνισσές τους εμφανίζονταν στο θέατρο αυτό. Η Σάρα βοηθούσε καθημερινά δύο από τις χορεύτριες αυτές να κουβαλούν τα ρούχα της δουλειάς τους στο θέατρο, ελπίζοντας ότι μια μέρα θα εμφανιζόταν μαζί τους στη σκηνή. Εκεί ήταν που ξεκίνησε τελικά την καριέρα της ως χορεύτρια. Όσο βρισκόταν ακόμη στην εφηβεία της, η Σάρα Σκιναζί ερωτεύτηκε τον Γιάννη Ζαρντινίδη, έναν πλούσιο άνδρα που προερχόταν από μια από τις πιο εύπορες οικογένειες της Καππαδοκίας. Η οικογένεια όμως του Ζαρντινίδη δεν ενέκρινε τη σχέση αυτή, θεωρώντας τη Σάρα αμφιβόλου ηθικής…
Διαβάστε τη συνέχεια στο dim/art