Το Παλαιστινιακό, ο Νετανιάχου και η Χαμάς

Μιχάλης Κυριακίδης 09 Νοε 2023

Μετά τις 7 Οκτωβρίου, όταν οι τρομοκράτες της Χαμάς διείσδυσαν στο Ισραήλ, δολοφόνησαν βάναυσα περισσότερους από 1.400 ανθρώπους και πήραν ομήρους περισσότερους από 240, το παλαιστινιακό πρόβλημα που έμενε για δεκαετίες ξεχασμένο στα συρτάρια της διεθνούς πολιτικής,  ήρθε και πάλι, με τον πιο δραματικό τρόπο, στην επιφάνεια.

Η Δύση στάθηκε στο πλευρό του Ισραήλ που έχει βάλει ως στόχο να διαλύσει και να εξολοθρεύσει την Χαμάς, μια οργάνωση στα πρότυπα του ISIS που δεν μπορεί να συμμετέχει σε οποιαδήποτε  λύση του Παλαιστινιακού.

Η πολεμική αντίδραση, όμως του Ισραήλ  ξεπερνά κάθε όριο αναλογικότητας.  Οι εικόνες που κατακλύζουν τις οθόνες των τηλεοράσεων με τις χιλιάδες νεκρούς μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά, αντιστρέφουν σταδιακά  την διεθνή κοινή γνώμη σε βάρος του Ισραήλ το οποίο κινδυνεύει να βρεθεί απομονωμένο και απολογούμενο. Να μετατραπεί δηλαδή από θύμα σε θύτης.

Οι εκκλήσεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, πολλών διεθνών οργανώσεων, αλλά ακόμα και οι πιέσεις των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων του Ισραήλ  για αυτοσυγκράτηση είναι χαρακτηριστικές…

Προϋπόθεση, λοιπόν είναι η διάλυση- εξολόθρευση της Χαμάς. Αρκεί, όμως αυτό;

Τρία σημαίνοντα στελέχη της Ισραηλινής κοινωνίας, υπογράφουν ένα άρθρο που δημοσιεύει το Foreign Afairs στις 31 Οκτωβρίου 2023, που αξίζει να διαβαστεί.

Πρόκειται για τους AMI AYALON, πρώην Διοικητή του Ισραηλινού ναυτικού και πρώην Διευθυντή της Ισραηλινής Υπηρεσίας Ασφαλείας,  της GILEAD SHER πρώην Επιτελάρχη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Ehud Barak, πρώην ειρηνευτική διαπραγματευτής και συνεργάτης στο Baker Institute for Public Policy και τον ORNI PETRUSCHKA πρώην επιχειρηματία τεχνολογίας στο Ισραήλ και στέλεχος της ισραηλινής οργάνωσης Blue White Future.

Στο άρθρο τους με τίτλο «Γιατί ο Νετανιάχου πρέπει να φύγει» αποκαλύπτουν μεταξύ άλλων, τον ρόλο του ισραηλινού πρωθυπουργού στην δημιουργία και ανάπτυξη της Χαμάς και την στρατηγική του για μη λύση του Παλιστινιακού.

Αναφέρουν μεταξύ άλλων:

«Και μόνο μια νίκη επί της Χαμάς θα είναι ανεπαρκής για να επουλώσει τις φρικτές πληγές που έχει υποστεί το Ισραήλ σε αυτήν την τρομοκρατική πράξη. Σε ποια κατάσταση θα βρίσκεται η χώρα σε δέκα χρόνια θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές επιλογές που θα κάνει τώρα, όχι μόνο από τις στρατιωτικές αποφάσεις: η ασφάλεια και η ευημερία του θα εξαρτηθούν από το αν θα δημιουργήσει έναν νέο πολιτικό ορίζοντα για την περιοχή και  κάνει σοβαρές προόδους προς ένα ενδεχόμενο δημιουργίας δύο κρατών για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους.

…. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν είναι ικανός να διευθύνει οποιοδήποτε μέρος αυτής της διαδικασίας - ούτε τον πόλεμο για να νικήσει τη Χαμάς ούτε τις προσπάθειες για διασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης. Το Ισραήλ πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε ένα ευρύτερο πολιτικό όραμα, όχι μόνο για να μειώσει τις εντάσεις με τις γειτονικές χώρες και να αποφύγει να βυθίσει την περιοχή του στη βία, αλλά για χάρη του ίδιου: να εξασφαλίσει το μέλλον του ως δημοκρατικό έθνος-κράτος του εβραϊκού λαού και να διατηρήσει βασικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης—αξίες που μοιράζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μετά την αποδέσμευση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Αριέλ Σαρόν από τη Γάζα το 2005, ο διάδοχός του, Ehud Olmert - στην εξουσία από το 2006 έως το 2009 - προσπάθησε να συνεργαστεί με την Παλαιστινιακή Αρχή για να συνάψει μια ειρηνευτική συμφωνία που περιελάμβανε τη Γάζα. Αλλά λίγο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Olmert, ο Benjamin Netanyahu, ένας απερίσκεπτος και κυνικός ηγέτης, προσπάθησε να ενισχύσει τη θέση της Χαμάς στη Γάζα. Υποστήριξε την λανθασμένη ιδέα ότι η κυριαρχία της Χαμάς στη Γάζα ήταν θεμελιωδώς καλή για το Ισραήλ: Ότι τα ισραηλινά συμφέροντα θα εξυπηρετούνταν καλύτερα με τον διχασμό των Παλαιστινίων -με τη διάσπαση της Γάζας από τη Δυτική Όχθη, όπου κυριαρχεί η πιο μετριοπαθής Παλαιστινιακή Αρχή - παρά από την πολιτική ενότητα μεταξύ των Παλαιστινίων».

Όπως σημειώνουν σε άλλο σημείο ο Νετανιάχου, σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan του Τελ Αβίβ τον Ιούνιο του 2009  συμφώνησε στη λύση δύο κρατών, στη συνέχεια, ωστόσο, υποστήριξε πως δεν είχε νόμιμους διαπραγματευτές από την πλευρά των Παλαιστινίων, ενώ συστηματικά προχώρησε σε σταδιακή προσάρτιση της Δυτικής Όχθης από τους Ισραηλινούς εποίκους.

Ο Νετανιάχου πίστευε ότι η διακοπή των πολιτικών δεσμών μεταξύ της Δυτικής Όχθης και της Γάζας θα εμπόδιζε κάθε ειρηνευτική διαδικασία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα δύο κρατών, την οποία ο ίδιος δεν επιθυμεί.

Για το λόγο αυτό επέτρεψε στο Κατάρ να χρηματοδοτήσει τη Χαμάς και απελευθέρωσε περισσότερους από χίλιους κρατούμενους της Χαμάς με αντάλλαγμα έναν αιχμάλωτο Ισραηλινό στρατιώτη. Τα τελευταία 12 χρόνια, ο Νετανιάχου έχει μπλοκάρει τις προσπάθειες διεθνών οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα για την αποκατάσταση της Γάζας, επειδή αυτές οι προσπάθειες προϋπέθεταν τη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής.

Οι τρεις αρθρογράφοι υποστηρίζουν πως «η δημιουργία δύο κρατών, παρά τους κινδύνους για την ασφάλεια που μπορεί να εγκυμονεί, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ταυτότητας του Ισραήλ ως δημοκρατικού κράτους για τον εβραϊκό λαό. Η διατήρηση ενός ενιαίου κράτους δεν μπορεί να διασφαλίσει ένα εβραϊκό κράτος. Σε ένα δημοκρατικό Ισραήλ που περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, οι Εβραίοι θα αποτελούσαν λίγο λιγότερο από το 50 τοις εκατό του πληθυσμού. Διατηρώντας το σημερινό status quo, το Ισραήλ απομακρύνεται από τις δημοκρατικές του αξίες».

Οι Ισραηλινοί έποικοι στη Δυτική Όχθη απολαμβάνουν δικαιώματα που είναι πολύ ανώτερα από αυτά που παρέχονται στους Παλαιστίνιους, και δύο χωριστά νομικά συστήματα διέπουν τη ζωή των Εβραίων και των Παλαιστινίων εκεί, ενώ η Γάζα έχει γκετοποιηθεί, χωρίς αεροδρόμιο και με τα χερσαία και θαλάσσια λιμάνια σχεδόν εντελώς αποκλεισμένα από Ισραήλ.

«Οι Ισραηλινοί ηγέτες πρέπει να προσφέρουν στους Παλαιστίνιους ένα όραμα για ειρήνη που τους παρέχει εθνική αξιοπρέπεια», σημειώνουν.

Η καταστροφή της Χαμάς θα δημιουργήσει ένα πολιτικό κενό στη Γάζα. Το Ισραήλ δεν θα έχει κανένα συμφέρον να επανακτήσει τον έλεγχο του παλαιστινιακού πληθυσμού εκεί. Αντίθετα, πρέπει να βοηθήσει στο σχεδιασμό μιας διαδικασίας κατά την οποία μια διεθνής δύναμη συντονισμένη από το Ισραήλ, την Παλαιστινιακή Αρχή και τις Ηνωμένες Πολιτείες —με τη συνεργασία γειτονικών αραβικών χωρών όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία— θα αναλάβει την ευθύνη για μια μεταβατική περίοδο, την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης και την ανοικοδόμηση.

 Αυτή η μεταβατική διοίκηση θα μπορούσε να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για ένα σχέδιο δύο κρατών, το οποίο θα βασίζεται στο πρότυπο της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας του 2002, με την επιφύλαξη τροποποιήσεων.

Αυτό το σχέδιο προέβλεπε ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να εξασφαλίσει ειρήνη με ολόκληρο τον αραβικό κόσμο με αντάλλαγμα την αποχώρησή του από τη Δυτική Όχθη και τα αραβικά κυριαρχούμενα τμήματα της Ιερουσαλήμ. Μια εφαρμόσιμη τροποποίηση θα περιλαμβάνει μια περιορισμένη ανταλλαγή εδαφών για τη μείωση του αριθμού των Ισραηλινών εποίκων που θα πρέπει να μετεγκατασταθούν και μια συμφωνία για τον τρόπο επίλυσης του ζητήματος των Παλαιστινίων που εγκατέλειψαν το ισραηλινό έδαφος το 1948.

Αυτή είναι η μόνη ρεαλιστική λύση που μπορεί να επιτρέψει στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους να ζήσουν ειρηνικά και να εξασφαλίσουν την ευημερία τους, και θα καταστήσει το Ισραήλ ασφαλέστερο, πιο νόμιμο και πιο ευθυγραμμισμένο με τις δικές του ιδρυτικές εθνικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.

Τέλος, υποστηρίζουν πως σε αυτή τη διαδικασία δεν μπορεί να συμμετέχει ο Νετανιάχου, διότι έχει χάσει εντελώς την εμπιστοσύνη όχι μόνο των εχθρών του αλλά, επίσης, πολλών από τους φίλους του. Και τον τελευταίο καιρό, έχει χάσει την εμπιστοσύνη ακόμη και των μελών των κορυφαίων βαθμίδων του ισραηλινού κατεστημένου.